Развiццё культуры Беларусi СЮ другой палове XVII-18 стагоддзяСЮ

Информация - Культура и искусство

Другие материалы по предмету Культура и искусство



сы класiцызму (размалёСЮка каiёла Тадэвуша СЮ Лучаi).

РЖконапiс на Беларусi адчуСЮ на сабе СЮплыСЮ заходнееСЮрапейскiх i вiзантыйскiх тэндэнцый, але СЮсё ж характарызавалася захаваннем нацыянальных традыцый, выпрацоСЮкай асабiстых прынцыпаСЮ. У вынiку сiнтэзу розных напрамкаСЮ фармiруецца асабiстая iканапiсная школа (канчаткова у ХVРЖРЖРЖ ст.), прадстаСЮленая адметнымi магiлёСЮскай, палескай, полацка-вiцебскай, гарадзенскай, слуцка-мiнскай плынямi. Для беларускага iканапiсу характэрна спалучэнне сiмвалiзму выяСЮленчай мовы з вострахарактарным тыпажом, дакладнаiь перадачы дэталяСЮ.

Гiстарычныя СЮмовы (Люблiнская i Брэiкая СЮнii) i СЮплыСЮ заходнееСЮрапейскай культуры паспрыялi таму, што СЮ iконапiс пранiкаюць рэалiстычныя пачаткi. Помнiкам першай паловы XVII ст. тАЬМацi Боская АдзiгiтрыятАЭ з Жыткавiч i тАЬРЖльятАЭ з Крычава СЮлаiiвы адыход ад iканапiснай манеры пiсьма, увядзенне арнаментыкi i дэкаратыСЮнага афармлення поля абразоСЮ драСЮлянымi накладкамi з тАЬкаменнямiтАЭ. Такiм чынам, абразы пераСЮтваралiся СЮ тАЬкарцiны з рамамiтАЭ, што сведчыць пра разбурэнне канону iконапiсу на Беларусi. Яшчэ больш перадавыя памкненнi прасочваюцца СЮ творчаii невядомага мастака з Маларыты (тАЬПраабражэннетАЭ 1648г., тАЬПакроСЮтАЭ 1650 г., тАЬУспеннетАЭ 1652 г.) i Пятра ЯСЮсеевiча з Галынца, якi напiсаСЮ iкону-карцiну тАЬНараджэнне Мацi БоскайтАЭ (1649 г.). Мастак рэалiстычна напiсаСЮ магiлёСЮскi пейзаж за кратамi акна, бытавыя рэчы, улаiiвыя сваёй эпохе.

У помнiках сярэдзiны другой паловы XVII ст. мастакi iнтэнсiСЮна СЮводзяць у свае творы архiтэктурны i ландшафтны пейзаж, персанажы апранаюць у адзенне сваёй эпохi. Прыклады тАЬМацi Боская Адзiгiтрыя БаркалабаСЮскаятАЭ з Быхава (1659 г.), тАЬУваскрасенне Сашэiе СЮ пеклатАЭ з Чачэрска (1678 г.).

У помнiках XVIII ст. iконы яшчэ больш паходзiлi на помнiкi свецкага жывапiсу, што выявiлася СЮ перадачы прасторы, архiтэктурных дэталях, размяшчэннi фiгур тАЬАСЮраамiй i Меркурый СмаленскiятАЭ, тАЬПакланенне вешчуноСЮтАЭ (1723-1728 гг.), а СЮ помнiках сярэдзiны стагоддзя зяСЮляюцца элементы барока, адчуваецца блiзкаiь да фальклору, але некаторыя помнiкi гавораць пра знiжэнне СЮзроСЮня прафiсiйнага майстэрства мастакоСЮ. РЖканапiiы як i раней, у асноСЮным паСЮтаралi традыцыйныя iконаграфiчныя схемы, захаванне якiх перашкаджала канчатковаму разрыву з сярэдневяковым светапоглядам.

Партрэтнае мастацтва СЮ XVII-XVIII стст. развiвалася пад уплывам шляхецкага светапогляда, згодна якому шляхцiц былы тАЬсарматтАЭ зяСЮляецца гаспадаром дзяржавы i жыцця, ен жа павiнен праславiць свой род, сямю. Пахаванне члена роду пераСЮтваралася ва СЮрачысты рытуал, у якiм асобае меiа займаСЮ трунны пахавальны партрэт. Гэта садзейнiчала шырокаму развiццю мастацтва партрэта. Вялiкiя партрэтныя калекцыi збiралiся СЮ магнацкiх рэзiдэнцыях у Нясвiжы i Слуцку, Ружанах, Слонiме, Гродна, Свiслачы i iнш., з iх бралi прыклад i шляхцiцы. З партрэтаСЮ рабiлiся шматлiкiя копii для родзiчаСЮ.

З XVI ст. на Беларусi пад уплывам заходнееСЮрапейскага мастацтва партрэты пiсалi алеем на палатне, адначасова пераймалiся прыёмы малявання. У XVII ст. назiраецца засваенне традыцый мастацтва Фландрыi i Галандыi. Яны выяСЮляюцца СЮ партрэтах Януша Радзiвiла, Аляксанра Астрожскага, Альбрэхта Станiслава Радзiвiла (апошняму СЮлаiiвы i рысы iспанiзму).

У XVII-XVIII стст. зяСЮляюцца новыя тыпы i формы партрэтаСЮ арыстакратычны, рэтраспектыСЮны з багатым антуражам, пакаленны цi пагрудны (шляхецкi цi мяшчанскi), партрэты СЮ латах рыцарскага тыпу, партрэт вучонага i пахавальны. Кожны з iх захоСЮваСЮ свой канан, што сведчыць пра цесныя сувязi з iконапiсам. Шырока СЮ XVII-XVIII стст. распаСЮсюдзiлiся так званыя тАЬсармацкiя партрэтытАЭ. Назва звязана з уяСЮленнямi шляхты аб сваiм паходжаннi ад ваяСЮнiчых сарматаСЮ, якiя пакарылi землi РОкраiны, Беларусi, Польшчы i Лiтвы. Асобы на iх былi апранутыя СЮ старадаСЮнiя каiюмы, малявалiся СЮсе атрыбуты СЮлады, якiмi валодала асоба, гербы. Партрэт выконваСЮ функцыю сацыяльную СЮ большай ступенi, чым эстэтычную. Таму асоба падавалася без iдыялiзацыi гэта быСЮ бясстрасны i дакладны партрэт. У стылi тАЬсармацкагатАЭ выконвалiся парадны, рыцаркi i трунныя партрэты магнатаСЮ i заможнай шляхты. Прыклады тАЬПартрэт Канстанцiна АстрожскагатАЭ (пач. XVII ст.), тАЬПартрэт Кшыштафа ВесялоСЮскагатАЭ (1636 г.), тАЬПартрэт Мiхаiла Казiмiра ПацатАЭ (другая палова XVII ст.) i iнш. Партрэты выконвалi як запрошаныя майстры, так i мяiовыя. Вядомы мастак з Вiльнi РЖаган Шрэрэр (XVII ст.), невядомы мiнскi майстар напiсалi СЮ 1676 г. тАЬПартрэт Анджэя ЗавiшытАЭ. Жывапiiы з Полацка стварылi галерэю партрэтаСЮ выкладчыкаСЮ Полацкай езуiцкаСЮ калегii, лепшы сярод iх тАЬПартрэт Мiкаэля Квiена, прафесара старажытных усходнiх моСЮтАЭ. У 1783 г. для РадзiвiлаСЮ iх прыдворным мастаком Юзафам Ксаверыем Гескай быСЮ створаны тАЬПартрэт Станiслава АСЮгуста ПанятоСЮскагатАЭ. У вогуле, на развiццё мастацтва Беларусi XVIII ст. аказалi вялiкi СЮплыСЮ прыдворныя мастакi саксонскiх курфюрстаСЮ (адначасова i каралёСЮ Рэчы Паспалiтай) з Дрэздэна, дзе працавала вялiкая колькаiь мастакоСЮ з Францыi i iншых заходнееСЮрапейскiх краiн.

Такiм чынам, беларускiя майстры партрэтнага жывапiсу перапрацоСЮвалi здабыткi заходнееСЮрапейскай культуры i захоСЮвалi мяiовыя асаблiваii, самабытнаiь.

У XVII-XVIII стст. у адпаведнаii з пануючымi стылямi развiвалася пластыка. Барока СЮ архiтэктуры, скульптуры, разьбе, лепцы на Беларусi пратрымалася СЮсе XVII i тры чвэрцi XVIII ст. i набыло лакальны характар, мяiовыя асаблiваii (густы заказчыкаСЮ, традыцыi мяiовага народнага мастацтва).

1.3 Скульптура

Скульптура выкарыстоСЮвалася СЮ а