План Маршала
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
?на па адной дзесятай атрымалі Італія і Заходняя Германія [7, с.264].
На першым этапе рэалізацыі Плана Маршала амерыканскія ўліванні забяспечылі значную частку ВУП еўрапейскіх дзяржаў. Напрыклад, па дадзеных амерыканскага гісторыка Чарльза Меера, ў 1949 годзе амерыканскія ўліванні забяспечылі:
% ВУП Вялікабрытаніі,
амаль 12% ВУП Францыі,
,8% ВУП Германіі,
,6% ВУП Італіі [7, с.265].
Ужо ў 1950 годзе еўрапейскія эканомікі прадэманстравалі высокія тэмпы росту:
ўзровень прамысловай вытворчасці ў Еўропе перавысіў на 40% даваенны,
ўзровень сельскай гаспадаркі - на 20% [7, с.265].
Рэзка знізілася беспрацоўя. Кангрэс ЗША уключыў план Маршала ў Акт эканамічнага супрацоўніцтва 1948 года. Згодна з праграмай тэхнічнай дапамогі 24 тыс. жыхароў Заходняй Еўропы, а пазней тысячы японцаў, карэйцаў і тайванцаў былі запрошаныя ў ЗША на бізнес-стажыроўку на 4-6 тыдняў. Грамадскія арганізацыі і прыватныя фірмы прымалі дэлегацыі, праводзілі семінары, на якіх расказвалі пра амерыканскія вытворчыя тэхналогіі [10, с.159].
Праграма апынулася ў вышэйшай ступені паспяховай. Галіны прамысловасці, якія, як здавалася раней, безнадзейна састарэлі і страцілі эфектыўнасць, былі рэканструяваны ў кароткі тэрмін і без змены нацыянальных эканамічных палітык краін. Бізнес-сектар дзяржаў-удзельніц пачаў імкліва развівацца і да пачатку 60-х гг ХХ стагоддзя ў краінах Заходняй Еўропы і Японіі ўжо ўсталявалася рынкавая эканоміка і дэмакратыя.
Так, было дасягнута наступных мэтаў:
эканоміка краін Заходняй Еўропы была адноўлена;
еўрапейскія краіны змаглі разлічыцца з вонкавымі пазыкамі;
ўплыў камуністаў і СССР быў аслаблены;
ў СССР зваліўся "жалезная заслона";
ЗША і Канада атрымалі вялікі рынак збыту;
быў адноўлены і ўмацаваны еўрапейскі сярэдні клас - гарант палітычнай стабільнасці і ўстойлівага развіцця [3, с.59].
Раздзел 3 Гістарычнае значэнне і навуковыя ацэнкі плана Маршала
/1 Значэнне плана Маршала
Тры аспекту плана Маршала з часам набываюць усё большае значэнне.
Па-першае, яго роля ў стварэнні пасляваеннай глабальнай эканомікі. Праграма гэтая не толькі прывяла да адраджэння Еўропы, але і аднавіла жыццёва важны гандлёвы трохкутнік, які складаецца з Злучаных Штатаў, Заходняй Еўропы і іх гандлёвых партнёраў у развіваецца свеце.
Па-другое, план Маршала належаў да ліку фактараў, якія вызначылі контуры ваенных і палітычных падзей канца 40. - Пачатку пяцідзесятых гадоў, і сам, у сваю чаргу, сфармаваўся пад уплывам гэтых падзей. Гэтымі падзеямі былі: абвяшчэнне дактрыны Трумэна ў сакавіку 1947 г. і больш канструктыўнае прапанова Маршала ў чэрвені таго ж года; крызісы працэсу дэкаланізацыі, перажываныя, у прыватнасці, Францыяй, Нідэрландамі і Бельгіяй, абцяжарвання эканоміку гэтых краін; савецкая блакада Заходняга Берліна, якая зявілася тут прамым следствам распаўсюджвання заходне-валютнай рэформы на Заходні Берлін, стварэнне Арганізацыі Паўночнаатлантычнага дагавора, і нарэшце, вайна ў Карэі, заахвоціла Злучаныя Штаты перадаць 4 сваіх дывізіі ў распараджэнне НАТА паставіла на парадак дня пытанне аб пераўзбраенні Заходняй Германіі і ператварыла план Маршала ў праграму ваеннай падтрымкі [13, с.198].
Апошняе (але зусім не апошнім па значнасці) з згаданых аспектаў зяўляецца ролю плана Маршала ў дасягненні еўрапейскага адзінства. Нейтральная Заходняя Еўропа не магла б паўплываць на зыход канфлікту паміж двума нееўрапейскіх звышдзяржавамі. Абяднаная ж Еўропа, якая валодае уласным голасам у важнейшых сусветных справах, была здольная і паўплывала на ход "халоднай вайны".
Такім чынам, план Маршала самым непасрэдным чынам даў старт еўрапейскай інтэграцыі. Гэты аспект зяўляецца адным з найважнейшых, хоць яго непасрэдным вынікам быў фактычны падзел Еўропы на два лагеры. У той жа час, ЗША атрымалі магутнага саюзніка ў "халоднай вайне", умацаваўшы і узнавіўшы яго па ўласным узоры, што, у канчатковым выніку, вызначыла зыход глабальнага супрацьстаяння звышдзяржаў. Таму асноўнае значэнне дапамогі па лініі плана Маршала было не эканамічным і не адміністрацыйным, а палітычным [13, с.198].
03/02 Ацэнкі плана Маршала
Яго наступ не адказвала б і ўласным інтарэсам ЗША. Але не адказваў ні амерыканскім, ні заходнееўрапейскім інтарэсам і курс на замацаванне за ЗША ролі дзеючага дабрачынна пастаўшчыка разнастайных тавараў першай неабходнасці. Патрабаваўся такі сцэнар супрацоўніцтва, які б:
а) забяспечваў вялікую самаакупнасць эканамічнага адраджэння Еўропы,
б) спивставлявся з пачатым у канцы 40 - х гг чарговым абнаўленнем тэхналагічнай базы амерыканскай эканомікі,
в) падвышаў аддачу ад амерыканскай дапамогі [7, с.265].
Канструктыўная рэалізацыя гэтага сцэнарыя і ўвасобілася ў "плане Маршала". Зяўляецца неабходным адзначыць, што структурныя зрухі, якія ахапілі ў цяперашні час індустрыяльна развітыя краіны, нізкая плацежаздольнасць былых савецкіх рэспублік вылучаюць падобныя ажыццёўленых з дапамогай "плана Маршала" задачы перад стратэгіяй міжнароднага эканамічнага супрацоўніцтва, накіраванага на падтрымку ўсходнееўрапейскіх і ўкраінскай у прыватнасці, рэформаў. Аб змяненні сітуацыі ў Заходняй Еўропе ў ходзе рэалізацыі "плана Маршала" сведчыць тое, што штогадовая дапамогу ў 4-5 млрд. $ дазволіла за 3 гады павялічыць выпуск прадукцыі на 20 млрд. $. Высокая выніковасць гэтага плана шмат у чым тлумачыцца тым, што ён быў арыентаваны на павелічэнне па