План Маршала
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
°ма было прапанавана прыняць удзел у плане Маршала. Але міністр замежных спраў Вячаслаў Молатаў дэманстратыўна пакінуў тады зала пасяджэнняў. Калі б ён прыняў прапанову, то ўплыў ЗША ў Еўропе вырас бы ў значна менш, а аднаўленне гаспадаркі СССР прайшло б значна хутчэй. Але кіраўніцтва СССР (Сталін і Молатаў) здзейснілі грубую палітычную памылку, на якую амерыканскія палітыкі, дарэчы, моцна разлічвалі, і ўцягнулі краіну ў 45 - гадовае супрацьстаянне з эканамічна моцным апанентам [3, с.59].
Услед за СССР адмовіліся ўдзельнічаць у "Плане Маршала" і краіны Усходняй Еўропы. У лютым 1948 чэхаславацкія камуністы здзейснілі дзяржаўны пераварот, падтрыманы СССР. У выніку заканадаўцы ЗША вырашылі, што прыход да ўлады камуністаў у Заходняй Еўропе - большае зло, чым магчымыя эканамічныя страты ЗША, такім чынам, у красавіку 1948 Кангрэс ЗША зацвердзіў праект - быў падпісаны Акт Эканамічнага Супрацоўніцтва. Упершыню ў сусветнай гісторыі дзяржава-пераможца (ЗША) не спаганяла з пераможаных дзяржаў рэпарацый, а аказвала ім крупномаштабну эканамічную дапамогу. Акрамя таго, рэвалюцыйнасць стратэгіі заключалася ў тым, што еўрапейскім краінам прапаноўвалася выходзіць з крызісу сумеснымі намаганнямі, а не самастойна.
Удзельнікамі "Плана Маршала" сталі практычна ўсе дзяржавы Заходняй Еўропы, якія знаходзіліся па-за зонай савецкага ўплыву. Выключэнне складалі Іспанія і Заходняя Германія (яна далучылася да плана ў 1949 годзе, калі атрымала новую дзяржаўнасць). У Нямеччыне было створана адмысловае міністэрства, якое займалася выключна рэалізацыяй "Плана Маршала" [3, с.59].
Сутнасць "Плана Маршала" складалася не толькі і не столькі ў ажыццяўленні гуманітарных праектаў. Частка сродкаў прадастаўлялася без поверненння, частка - у доўгатэрміновы крэдыт з нізкай працэнтнай стаўкай. У план ўваходзілі меры па пераадоленню разрухі, стабілізацыі фінансаў, зніжэнне напружанасці ў палітычнай сферы.
У лік пяці асноўных задач, акрамя аказання прамой дапамогі якія жывуць у нястачы, былі ўключаны:
павышэнне прадукцыйнасці працы і вытворчай здольнасці прамысловасці і сельскай гаспадаркі,
дасягненне міжнароднай фінансавай стабільнасці,
развіццё гандлю і развіццё еўрапейскага эканамічнага супрацоўніцтва [7, с.262].
2/4 Рэалізацыя "Плана Маршала"
За чатыры гады рэалізацыі плана Маршала (1948-1951 гг) 16 еўрапейскіх краін атрымалі ад ЗША дапамогу ў памеры 17000000000 дол. Больш за 2/3 гэтай сумы атрымалі ФРГ, Вялікабрытанія. Францыя і Італія. Даволі цікавай была структура паставак: 70% складалі прадукты харчавання, паліва і ўгнаенні. Надзвычай важным аспектам рэалізацыі плана сталі крыніцы фінансавання. Разам ўмовы атрымання дапамогі па плане Маршала былі досыць жорсткімі: адмова ад нацыяналізацыі прамысловасці, свабода прадпрымальніцтва, зніжэнне мытных тарыфаў. Пазней да іх дадалі абмежаванні ў гандлі з сацлагера і прадастаўлення тэрыторый для размяшчэння амерыканскіх ваенных баз [7, с.262].
Ўліванне даляраў у эканомікі еўрапейскіх дзяржаў дазволіла пазбегнуць гіперінфляцыі і аднавіць міжнародную гандаль і прыватныя інвеставання, таму што большасць мясцовых валют на той момант былі неканверсоўныя. Напрыклад, інвестарам нееўрапейскіх дзяржаў (у асноўным меліся на ўвазе амерыканскія бізнесмены) гарантавалася, што яны ў любы момант могуць канвертаваць прыбытак у даляры і вывезці.
Быў створаны адмысловы механізм размеркавання амерыканскай дапамогі: ЗША не дазвалялі дзяржавам-крэдыторам "затыкаць дзіркі" ў дзяржаўных бюджэтах атрымліваюцца сродкамі. Напрыклад, 17% усіх сродкаў трацілася на куплю прамысловага абсталявання і машын. Пазней у развітых краінах гэты прынцып стаў асноўным для палітыкі ў адносінах да дзяржаўных пазык: браць у доўг, каб інвеставаць, а не пакрываць бягучыя выдаткі. Акрамя таго, атрыманне дапамогі ставілася ў залежнасць ад структурных рэформаў, якія праводзіліся ў краінах-атрымальніка. Рэформы, у сваю чаргу, ставілі мэтай ўсюды мернае заахвочвання свабоднага гандлю паміж еўрапейскімі краінамі [7, с.263].
Амерыканская дапамога паступала ў розных формах: у выглядзе бязвыплатнага дару ў далярах, бязвыплатнага забеспячэння таварамі, але ў асноўным у форме крэдытаў. Агульная сума, выдаткаваная ў рамках плана Маршала з 3 красавіка 1948 г да 30 чэрвеня 1951 г., склала каля 17000000000 дол. Кіраўніцтва па эканамічнаму супрацоўніцтву размяркоўвалі бязвыплатную дапамогу і крэдыты згодна з даляравага дэфіцыту плацежнага балансу кожнай краіны. Вялікабрытанія атрымала 23% усяго абёму дапамогі ў рамках плана Маршала, а Францыя - 20% (у абодвух выпадках лічба прыводзіцца без уліку далейшых ўнутрыеўрапейскія перасоўванняў сродкаў) [7, с.264].
У цэлым прыкладна траціна імпарту ў рамках Праграмы еўрапейскага аднаўлення прыходзілася на сельскагаспадарчую прадукцыю, але вялікую ролю гуляў таксама імпарт сродкаў вытворчасці. Варта адзначыць, што значная частка даляраў, прызначаных на патрэбы дапамогі, засталася ў Злучаных Штатах, таму што міністр сельскай гаспадаркі ЗША абвясціў, што лішкі амерыканскай сельскагаспадарчай прадукцыі варта закупляць у саміх ЗША, акрамя таго, 25 адсоткаў усёй пшаніцы і прадуктаў з яе, адпраўленых ў Еўропу ў рамках першага законапраекта па Праграме еўрапейскага аднаўлення, павінны былі ўвозіцца ў форме мукі, вырабленай у Злучаных Штатах. Так, прыкладна дзве траціны дапамогі ў рамках плана Маршала атрымалі чатыры краіны: амаль чвэрць прыпала на долю Вялікабрытаніі, адна пятая - на долю Францыі, і прыкла?/p>