Қазаєстан Республикасы ПарламентiнiҮ Жаршысы, 1999 ж
| Вид материала | Документы |
Содержание39-бап. Педагогикалыє єызметпен айналысу єҰєы¬ы |
- Казакстан Республикасы Парламентiнiн Жаршысы. 2006. N 5 С. 62-74. закон, 197.08kb.
- Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего кодекс, 8078.69kb.
- Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего кодекс, 4020.72kb.
- Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего кодекс, 5228.76kb.
- Национального Собрания Республики Беларусь (комната №14 ) e-mail: inf@preslib org, 689.81kb.
- 1. 2009 жылғы 14 -16 қазан аралығында Алматы қаласында Қазақстан Республикасы терапевтерінің, 436.99kb.
- Библиографический указатель (аннотированный). (1997-2008, 399.83kb.
- Қазақстан республикасы үКiметi жанындағы мемлекеттiк терминологиялық комиссияның 2000-2006, 3687.9kb.
- Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң мемлекеттiк қызмет стандарттарын, 650.15kb.
- Диссертация 2010 жылы тамыздың «27» күні сағат 14. 30-да Қазақстан Республикасы Білім, 486.04kb.
аєпараттыє єамтамасыз ету
1. Бiлiм беру жЇйесiн басєару органдарын толыє, дҰрыс, салыстырмалы аєпаратпен уаєтылы єамтамасыз ету маєсатында қазаєстан Республикасында бiлiм берудi тиiмдi басєарудыҮ мЇмкiндiктерiн єамтамасыз ететiн бiлiм берудiҮ бiрыҮ¬ай аєпараттыє жЇйесi єҰрылады жңне жҰмыс iстейдi.
2. Бiлiм берудiҮ бiрыҮ¬ай аєпараттыє жЇйесi белгiленген кғрсеткiштер бойынша бiлiм беру жЇйесiндегi есептiҮ деректерiн, бiлiм беру мониторингiнiҮ деректерiн жңне қазаєстан РеспубликасыныҮ бiлiм беру саласында¬ы орталыє атєарушы органы, бiлiм берудi басєарудыҮ жергiлiктi мемлекеттiк органдары, бiлiм беру Ұйымдары ғз мiндеттерiн жЇзеге асыру кезiнде ал¬ан ғзге де деректердi єамтиды.
Ескерту. 35-1-баппен толыєтырылды - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен.
5-тарау. Білім беру процесі субъектілерініҮ
єҰєыєтары мен міндеттері, ңлеуметтік кепілдіктері
36-бап. Бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ
єҰєыєтары мен мiндеттерi
1. қазаєстан Республикасы азаматтарыныҮ, шетелдiктер мен азаматты¬ы жоє адамдардыҮ бiлiм беру Ұйымын жңне єабылдау шарттарына сңйкес бiлiм алу нысандарын таҮдау¬а єҰєы¬ы бар.
Бiлiм алушылар тiлек бiлдiрген жа¬дайда бiлiм беру Ұйымы олармен тараптардыҮ єҰєыєтары мен мiндеттерi кғрсетiлетiн оєу шартын (келiсiм-шартын) жасасу¬а мiндеттi.
Азаматтар аєылы оєу¬а тЇскен кезде бiлiм беру Ұйымы олармен бiлiм беру єызметiн аєылы кғрсету шартын жасасу¬а мiндеттi. <*>
2. Бiлiм алатын азаматтар бiлiм алушылар немесе тңрбиеленушiлер болып табылады.
Бiлiм алушылар¬а оєушылар, студенттер, магистранттар, курсанттар, тыҮдаушылар, та¬лымдамадан ғтушiлер, аспиранттар, адъюнктер жңне докторанттар жатады.
Тңрбиеленушiлерге мектепке дейiнгi, интернаттыє Ұйымдарда оєитын жңне тңрбиеленетiн адамдар жатады.
3. Бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ:
1) мемлекеттiк жалпы мiндетті бiлiм беру стандарттарына сңйкес бiлiм алу¬а;
2) Бiлiм беру Ұйымы кеҮесiнiҮ шешiмiмен жалпы мiндеттi мемлекеттiк бiлiм беру стандарттары шеҮберiнде жеке оєу жоспарлары, жеделдетiлген бiлiм беру ба¬дарламалары бойынша оєу¬а;
3) ғзiнiҮ бейiмдiлiгi мен єажеттерiне єарай єосымша бiлiм беру єызметiн пайдалану¬а, бiлiм алу¬а, оєу жоспарларына сңйкес баламалы курстар таҮдау¬а;
4) бiлiм беру Ұйымдарын басєару¬а єатысу¬а;
5) қазаєстан РеспубликасыныҮ бiлiм беру саласында¬ы орталыє атєарушы органы белгiлеген тңртiппен оєу орнына єайта єабылдану¬а жңне бiреуiнен екiншiсiне, бiр мамандыєтан екiншiсiне немесе оєудыҮ бiр нысанынан екiншiсiне, мемлекеттiк емес оєу орнынан мемлекеттiк оєу орнына ауысу¬а;
6) қазаєстан РеспубликасыныҮ °кiметi белгiлеген тңртiппен бiлiм беру Ұйымдары кiтапханаларыныҮ аєпараттыє ресурстарын тегiн пайдалану¬а, оєулыєтармен, оєу-ңдістемелік кешендермен жңне оєу-ңдістемелік єҰралдармен тегiн єамтамасыз етiлуге; <*>
7) қазаєстан РеспубликасыныҮ °кiметi белгiлеген тңртiппен халыєты жҰмыспен єамту саласыныҮ жа¬дайы туралы аєпарат алу¬а жңне кңсiби-диагностикалыє зерттеуден ғтуге;
8) ғз пiкiрi мен сенiмiн еркiн бiлдiруге;
9) ғзiнiҮ адамдыє єадiр-єасиетiнiҮ єҰрметтелуiне;
10) оєуда¬ы, ¬ылыми жңне шы¬армашылыє єызметтегi табыстары Їшiн кғтермеленуге жңне сыйаєы алу¬а єҰєы¬ы бар.
4. Меншiк нысаны мен ведомстволыє ба¬ыныстылы¬ына єарамастан, барлыє бiлiм беру ҰйымдарыныҮ кЇндiзгi оєу нысаны бойынша бiлiм алушылары мен тңрбиеленушiлерiнiҮ:
1) жергiліктi ғкiлдi органдардыҮ шешiмi бойынша єо¬амдыє кғлiкте (таксиден басєа) жеҮiлдiкпен жЇруге;
2) оєудан бос уаєытта оєуды жҰмыспен Ұштастыру¬а;
3) қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарына сңйкес мерзiмдi ңскери єызметке шаєырылудан кейiнге єалдырылу¬а єҰєы¬ы бар.
4-1. Медициналыє ай¬аєтар бойынша жңне ғзге де ерекше жа¬дайларда бiлiм алушы¬а қазаєстан РеспубликасыныҮ бiлiм беру саласында¬ы орталыє атєарушы органы белгiлеген мерзiмге жңне тңртiппен академиялыє демалыс берiлуi мЇмкiн. <*>
5. Бiлiм беру Ұйымдарында негiзгi жҰмысынан єол Їзбей (сырттай, кешкi жңне дистанциялыє оєу нысандары бойынша) оєитын азаматтар¬а, қазаєстан РеспубликасыныҮ еҮбек заҮдарында кғзделген реттердi єоспа¬анда, жҰмыс берушiлер жалаєысын саєтап жңне саєтамай аєы тғленетiн жңне аєы тғленбейтiн єосымша демалыстар, жҰмыстан бос кЇндер беруi де мЇмкiн.
6. Меншiк нысандарына єарамастан, бiлiм беру Ұйымдарын бiтiрушiлердiҮ келесi деҮгейдегi бiлiм беру Ұйымына тЇсу кезiнде жңне жҰмысєа орналасу кезiнде єҰєыєтары теҮ болады.
7. Бiлiм бepy Ұйымдарында бiлiм алушылардыҮ жекелеген санаттарына қазаєстан РеспубликасыныҮ Yкiметi белгiлеген тңртiппен мемлекеттiк стипендиялар тғленедi. <*>
Мемлекеттiк атаулы стипендия жо¬ары оєу орындары мен ¬ылыми-зерттеу мекемелерiнiҮ мейлiнше дарынды аспиранттарына, сондай-ає қазаєстан Республикасы жо¬ары оєу орындарыныҮ кЇндiзгi оєу нысаны бойынша бiлiм алушы студенттерiне жо¬ары оєу орындары мен ¬ылыми-зерттеу институттарыныҮ ¬ылыми кеҮестерiнiҮ шешiмдерi негiзiнде тғленедi.
Жеке жңне заҮды тҰл¬алар белгiлейтiн атаулы стипендиялар кңсiптiк бастауыш, кңсiптiк орта жңне кңсiптiк жо¬ары бiлiм беру Ұйымдарында оєытудыҮ кЇндiзгi нысанында бiлiм алушылар¬а та¬айындалады.
Атаулы стипендиялардыҮ мғлшерiн жңне оларды тғлеу тңртiбiн оларды та¬айында¬ан органдар мен тҰл¬алар айєындайды. <*>
8. Мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысына сңйкес оєу¬а єабылдан¬ан бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердi бiлiм беру Ұйымдары ғздерi белгiлеген тңртiппен жатаєханаларда¬ы орындармен єамтамасыз етедi.
9. Бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердi оєу процесiнен алаҮдату¬а жол берiлмейдi.
10. Мемлекет жетiм балалар мен ата-анасыныҮ єамєорлы¬ынсыз єал¬ан балалар Їшiн балалар Їйлерiн жңне жергiлiктi атєарушы органдардыҮ шешiмi бойынша єҰрылатын отбасы Їлгiсiндегi балалар ауылдарын, Жасғспiрiмдер Їйлерiн, интернаттыє Ұйымдар, сондай-ає отбасылыє Їлгiсiндегi балалар Їйлерiн єҰруды жңне олардыҮ жҰмыс iстеуiн єамтамасыз етедi. <*>
Жетiм балалар мен ата-анасыныҮ єамєорлы¬ынсыз єал¬ан балалар балалар Їйлерi мен интернаттыє Ұйымдарда тңрбиеленедi, оларды мемлекет толыє єамтамасыз етiп отырады.
11. Бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ жекелеген санаттарына қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарына сңйкес басєа да жеҮiлдiктер берiледi.
12. Бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлер мемлекеттiк жалпы мiндетті бiлiм беру стандарттары кғлемiнде бiлiмдi, шеберлiк пен практикалыє да¬дыларды меҮгеруге, iшкi тңртiп ережелерiн саєтау¬а, бiлiм беру ҰйымыныҮ жар¬ысында кғзделген басєа да талаптарды орындау¬а мiндеттi.
13. Бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлер ғздерiнiҮ денсаулы¬ы Їшін єам жеуге, рухани жңне дене бiтiмiн ғздiгiнен жетiлдiруге Ұмтылу¬а мiндеттi.
14. Бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ мiндеттерiн бҰз¬аны Їшiн олар¬а бiлiм беру ҰйымыныҮ жар¬ысында, не шартта (келiсiм-шартта) кғзделген тңртiптiк ыєпал ету шаралары єолданылуы мЇмкiн.
Ескерту. 36-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен.
37-бап. Бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ
денсаулы¬ын саєтау
1. Бiлiм беру Ұйымдарында оєу-тңрбие процесi бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ денсаулыє жа¬дайын ескере отырып жЇзеге асырылады. Бiлiм беру Ұйымдарында бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ ауыруына жол бермеу, денсаулы¬ын ны¬айту, дене бiтiмiн жетілдiру, салауатты ғмiр салтын ынталандыру жғнiндегi єажеттi шаралардыҮ орындалуы єамтамасыз етiледi.
2. Бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ оєу жЇктемесi, сабає режимi мемлекеттiк жалпы мiндеттi стандарттар, оєу жоспарлары мен денсаулыє саєтау жңне бiлiм беру органдарыныҮ Ұсыныстары негiзiнде ңзiрленген бiлiм беру Ұйымдары бекiтетiн ережелермен айєындалады.
3. Денсаулыє саєтау жЇйесiнiҮ Ұйымдары бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ денсаулы¬ына Їнемi баєылау жасауды, олар¬а медициналыє єызмет кғрсетудi жЇзеге асырады. Бiлiм беру Ұйымдары медициналыє пункттерге орындар бередi.
4. Мектепке дейiнгi жңне орта бiлiм беру ҰйымдарыныҮ педагог єызметкерлерi қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарында белгiленген тңртiппен жыл сайын тегiн медициналыє тексеруден ғтiп тҰру¬а мiндетті.
5. Бiлiм беру Ұйымдарында¬ы сабає кестесi бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ тамаєтануы мен белсендi демалысы Їшiн Ұзаєты¬ы жеткiлiктi Їзiлiс жасалуын кғздеуге тиiс.
Жергiлiктi атєарушы органдар жңне бiлiм беру ҰйымдарыныҮ басшылары бiлiм беру Ұйымдарында аєылы тамаєтандыруды Ұйымдастыру Їшiн жа¬дай жасайды. Тамає сапасын баєылау денсаулыє саєтау органдарына жЇктеледi.
6. Бiлiм беру Ұйымдарында оєудыҮ, тңрбиелеудiҮ, еҮбек ету мен демалудыҮ салауатты жңне єауiпсiз жа¬дайларын жасау Їшiн жауапкершiлiк олардыҮ басшылары мен єҰрылтайшыларына жЇктеледi.
Ескерту. 37-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2004.12.20. N 13 ЗаҮымен (2005 жыл¬ы 1 єаҮтардан бастап єолданысєа енгiзiледi).
38-бап. Ата-аналардыҮ жңне ғзге де заҮды ғкiлдердiҮ
єҰєыєтары мен мiндеттерi
1. Кңмелетке толма¬ан балалардыҮ ата-аналары мен ғзге де заҮды ғкiлдерiнiҮ:
1) бiлiм беру Ұйымын баланыҮ єалауын, жеке басыныҮ бейiмдiлiгi мен ерекшелiктерiн ескере отырып таҮдау¬а;
2) ата-аналар комитеттерi арєылы бiлiм беру Ұйымдарын басєару органдарыныҮ жҰмысына єатысу¬а;
3) бiлiм беру Ұйымдарынан ғз балаларыныҮ Їлгерiмi, тңртiбi жңне оєу жа¬дайлары жғнiнде аєпарат алу¬а;
4) психологиялыє-медициналыє-педагогикалыє консультациялардан ғз балаларын оєыту мен тңрбиелеу проблемалары жғнiнде консультациялыє кғмек алу¬а єҰєы¬ы бар.
2. Ата-аналар мен ғзге де заҮды ғкiлдер:
1) балалар¬а ғмiр сЇруi мен оєуы Їшiн салауатты жңне єауiпсiз жа¬дайлар жасау¬а, олардыҮ интеллектуалдыє жңне дене кЇшiн дамытуын, адамгершiлiк жа¬ынан єалыптасуын єамтамасыз етуге;
2) бес (алты) жасында балалардыҮ мектепке барар алдында¬ы дайынды¬ын єамтамасыз етуге, ал алты (жетi) жастан бастап жалпы бiлiм беретiн мектепке беруге;
3) бiлiм беру Ұйымдарымен ынтымаєтастыє жасау¬а;
4) балалардыҮ оєу орнына баруын єамтамасыз етуге мiндеттi.
39-бап. Педагогикалыє єызметпен айналысу єҰєы¬ы
1. Бiлiм беру Ұйымдарында тиiстi кңсiптiк бiлiмi бар азаматтардыҮ педагогтiк єызметпен айналысу (оєыту жңне тңрбиелеу) єҰєы¬ы бар.
2. Тиiстi кңсiптiк бiлiмi жоє азаматтар¬а педагогтiк єызметпен (жо¬ары оєу орындарын єоспа¬анда) айналысу єҰєы¬ы єажеттi мамандар болма¬анда ¬ана бiлiм беру Ұйымы кеҮесiнiҮ шешiмi бойынша берiледi. <*>
3. Бiлiм беру Ұйымдарында¬ы педагогтiк єызметке сот Їкiмiмен о¬ан тыйым салын¬ан адамдар жiберiлмейдi.
Ескерту. 39-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен.
40-бап. Бiлiм беру Ұйымдары єызметкерлерiнiҮ еҮбегiне
аєы тғлеу жЇйесi
1. Мемлекеттiк бiлiм беру мекемелерi єызметкерлерiнiҮ еҮбегiне аєы тғлеу жЇйесi қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарында белгіленген тңртiппен айєындалады.
Бюджеттен алынатын єаражат есебiнен Ұсталатын мемлекеттiк бiлiм беру мекемелерi єызметкерлерiнiҮ еҮбегiне аєы тғлеу туралы Ереженi еҮбек жңне халыєты ңлеуметтiк єор¬ау, бiлiм беру саласында¬ы орталыє атєарушы органдар бекiтедi.
2. Мемлекеттiк бiлiм беру Ұйымдары єызметкерлерiнiҮ жалаєысы мен єызметтiк айлыєаєылары маманды¬ы бойынша жҰмыс стажы ескерiле отырып, олардыҮ бiлiктiлiгiне, єызмет мiндеттерiне сңйкес белгiленедi. <*>
3. Мемлекеттiк бiлiм беру Ұйымдары ғздерiнде бар єаражатыныҮ шегiнде, сондай-ає кңсiпкерлiк єызмет есебiнен Їстеме, єосымша аєылардыҮ, сыйлыєтардыҮ жңне ынталандыру сипатында¬ы басєа да тғлемдердiҮ мғлшерiн ғздерi белгiлеуi мЇмкiн.
Бюджет єаражатынан ынталандыру сипатында тғленетiн тғлемдер жалаєыныҮ кепiлдi бғлiгi бойынша берешек болма¬ан жа¬дайда ¬ана жасалуы мЇмкiн.
4. Бiлiм беру ҰйымдарыныҮ педагог єызметкерлерiне бiлiктiлiгi жо¬ары ¬ылыми кадрларды аттестаттау саласында¬ы қазаєстан РеспубликасыныҮ уңкiлетті органы берген тиiстi диплом бол¬ан жа¬дайда ¬ылым кандидаты жңне ¬ылым докторы ¬ылыми атаєтары Їшiн, ¬ылым кандидатына бiр айлыє еҮ тғменгi жалаєы жңне ¬ылым докторына екi айлыє еҮ тғменгi жалаєы мғлшерiнде єосымша аєы белгіленедi.
5. Мемлекеттiк бiлiм беру ҰйымдарыныҮ педагог єызметкерлерi Їшiн нормативтік оєу жЇктемесі аптасына:
1) жалпы бiлiм беретiн оєу орныныҮ бастауыш сатысы Їшiн - 20 са¬аттан;
2) жалпы бiлiм беретiн оєу орныныҮ негiзгi жңне жо¬ары сатылары, кңсiптiк бастауыш жңне кңсiптiк орта бiлiм беру Ұйымдары Їшiн - 18 са¬аттан;
3) мектепке дейiнгi Ұйымдар, жалпы бiлiм беретiн мектептердiҮ, лицейлердiҮ жңне гимназиялардыҮ мектеп алдында¬ы сыныптары Їшiн - 24 са¬аттан; <*>
4) мектептен тыс Ұйымдар Їшiн - 18 са¬аттан (балалардыҮ, жасғспiрiмдердiҮ спорт мектептерiнде - 24 са¬аттан) аспайтын етiп белгiленедi;
5) мемлекеттiк жо¬ары оєу орындарыныҮ профессор-оєытушылар єҰрамыныҮ жалпы саны мемлекеттiк тапсырысты жңне мемлекеттiк бiлiм беру кредитiн аныєтау кезiнде студенттер мен оєытушылардыҮ орташа араєатынасы (бiр оєытушы¬а келетiн студенттердiҮ орташа саны) тиiсiнше кЇндiзгi оєу нысаны Їшiн - 8:1, ал медициналыє жо¬ары оєу орындары Їшiн - 6:1, кешкi оєу нысаны Їшiн - 16:1 жңне сырттай оєу нысаны Їшiн - 32:1 болуын негiзге ала отырып есептеледi.
Мемлекеттiк бiлiм беру мекемелерiнде педагог єызметкерлерге арнал¬ан нормативтiк оєу жЇктемесiн бiлiм беру саласында¬ы орталыє атєарушы органдардыҮ Ұсынуы бойынша қазаєстан РеспубликасыныҮ Yкiметi осы ЗаҮда белгiленген шекте реттеп отырады.
6. Бiлiм беру ҰйымдарыныҮ єызметкерлерiне ауылдыє (селолыє) жерлерде жҰмыс iстегенi Їшiн, сыныпєа басшылыє жаса¬аны Їшiн, дңптерлердi, жазба жҰмыстарын тексергенi Їшiн, оєу кабинеттерiне меҮгерушiлiк еткенi, пңндердi тереҮдетiп оєытєаны Їшiн єосымша аєы жңне қазаєстан РеспубликасыныҮ °кiметi кғздеген басєа да аєылар тғленедi.
7. Ғз єаражаты есебiнен ЕҮбекке аєы тғлеу жғнiндегi ереженi тиiстi оєу орындары (єҰрылтайшылар) айєындайды.
8. Мемлекеттiк емес бiлiм беру Ұйымдары єызметкерлерiнiҮ еҮбегiне аєы тғлеудi олардыҮ єҰрылтайшылары немесе со¬ан уңкiлдiк берiлген адам айєындайды.
Ескерту. 40-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2001.06.11. N 207 ЗаҮымен, 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен, 2004.12.20. N 13 ЗаҮымен (2005 жыл¬ы 1 єаҮтардан бастап єолданысєа енгiзiледi).
41-бап. Білiм беру Ұйымдары єызметкерлерiнiҮ єҰєыєтары
мен мiндеттерi, олардыҮ ңлеуметтік кепiлдiктерi
1. Бiлiм беру Ұйымдары єызметкерлерiнiҮ єҰєыєтары мен мiндеттерi бiлiм беру ҰйымдарыныҮ жар¬ыларымен, iшкi тңртiп ережелерiмен жңне єызметтiк нҰсєаулыєтармен айєындалады.
2. Педагогтiк єызмет атєаратын адамдар педагог єызметкерлер болып есептеледi.
3. Бiлiм беру Ұйымдары педагог єызметкерлерiнiҮ:
1) кңсiптiк єызмет Їшiн єажеттi жа¬дайлармен єамтамасыз етiлуге;
2) бiлiм берудiҮ мемлекеттiк жалпы¬а бiрдей мiндеттi стандарты саєтал¬ан жа¬дайда педагогтiк єызметтi ҰйымдастырудыҮ тңсiлдерi мен нысандарын еркiн таҮдау¬а; <*>
3) ¬ылыми зерттеулер таєырыбын жңне олардыҮ нңтижелерiн педагогикалыє практикада пайдалану нысандарын еркiн таҮдау¬а;
4) оєу орнын басєару органдарыныҮ жҰмысына єатысу¬а;
5) жҰмыстан єол Їзе отырып, єҰрылтайшыныҮ єаражаты есебiнен бес жылда бiр рет Ұзаєты¬ы тғрт айдан аспайтын уаєытта ғздерiнiҮ бiлiктiлiгiн арттыру¬а;
6) санатын кғтеру, єызметiнде ғсу маєсатында мерзiмiнен бҰрын аттестатталу¬а;
7) жалпы орта, кңсiптiк бастауыш, кңсiптiк орта, кңсiптiк жо¬ары жңне жо¬ары оєу орнынан кейiнгi кңсiптiк бiлiм беру мекемелерiнiҮ педагог єызметкерлерi мен олар¬а теҮдестiрiлгендер Їшiн Ұзаєты¬ы кЇнтiзбелiк 56 кЇнге; ңдiстемелiк єызмет орындарыныҮ єызметкерлерi, мектепке дейiнгi жңне мектептен тыс ҰйымдардыҮ педагог єызметкерлерi Їшiн - кЇнтiзбелiк 42 кЇнге аєы тғленетiн демалыс алу¬а;
8) жеке педагогикалыє єызметке;
9) ғзiнiҮ кңсiптiк абыройы мен єадiр-єасиетiн єор¬ау¬а;
10) бiлiм беру Ұйымдары мен олардыҮ єызметкерлерiнiҮ бiлiм беру жңне экономикалыє єызметiнiҮ кғзi болып табылатын материалдыє активтер (¬ылыми, ңдiстемелiк еҮбектер, патенттер, ба¬дарламалыє єамтамасыз ету, бiлiм беру жңне аєпарат технологиялары жңне басєалар) нысанында¬ы интеллектуалдыє меншiгiн меншiктiҮ басєа тЇрлерiмен бiрдей єор¬ау¬а;
11) бiлiм беру Ұйымы ңкiмшілiгiнiҮ бҰйрыєтары мен ғкiмдерiне ша¬ым жасау¬а;
12) педагогикалыє єызметтегi табыстары Їшiн материалдыє жңне моральдыє жа¬ынан кғтермеленуге, ордендермен жңне медальдармен, єҰрметтi атаєтармен, белгiлермен жңне грамоталармен марапатталу¬а єҰєы¬ы бар.
4. Мемлекеттiк бiлiм беру Ұйымдары педагог єызметкерлерiнiҮ:
1) қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарына сңйкес тҰр¬ын Їй алу¬а;
2) ауылдыє (селолыє) жерлерде тҰрып жҰмыс iстейтiндер - жергiлiктi ғкiлдi органдардыҮ шешiмi бойынша бюджет єаражаты есебiнен жергiлiктi ғкiлдi органдар белгiлейтiн мғлшерде коммуналдыє єызмет кғрсету мен отын шы¬ындары бойынша жеҮiлдiктер (аєшалай ғтемдер) алу¬а;
3) жеке меншігінде малы барлардыҮ жемшғппен, малын жаю¬а жңне шғп шабу¬а арнал¬ан жер учаскелерімен ауыл шаруашылыє ҰйымдарыныҮ єызметкерлерімен бірдей єамтамасыз етілуге єҰєы¬ы бар.
4-1. Селолыє жерде жҰмыс iстейтiн бiлiм берудiҮ педагогикалыє єызметкерлерiне жергiлiктi ғкiлдi органдардыҮ шешiмi бойынша, єызметтердiҮ осы тЇрлерiмен єала жа¬дайында айналысатын педагогикалыє єызметкерлердiҮ ставкаларымен салыстыр¬анда кемiнде жиырма бес процентке жо¬арылатыл¬ан айлыєаєылар мен тарифтiк ставкалар белгiленуi мЇмкiн. <*>
5. Педагог єызметкерлердi олардыҮ негiзгi єызметiне тңн емес єызметтердi атєару¬а єызметкерлердiҮ ғз келiсiмiнсiз тарту¬а жол берiлмейдi.
6. Мемлекеттік бiлiм беру ҰйымдарыныҮ эксперимент режимiнде жҰмыс iстейтiн педагог єызметкерлерiне қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарында белгiленген тңртiппен єосымша аєы тғленедi.
7. Педагог єызметкерлер:
1) бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ тиiстi мемлекеттiк жалпы мiндеттi бiлiм беру стандарттарында кғзделген деҮгейден тғмен емес бiлiм, шеберлiк жңне да¬ды алуын єамтамасыз етуге;
2) бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ жеке жңне шы¬армашылыє єабiлеттерiн ашып, оны дамытуына жңрдемдесуге;
3) ғз бiлiктiлiгiн арттыру¬а;
3-1) кемiнде бес жылда бiр рет аттестаттаудан ғтуге; <*>
4) педагогтiк ңдеп нормаларын саєтау¬а;
5) бiлiм алушылардыҮ, тңрбиеленушiлердiҮ єадiр-єасиетiн єҰрметтеуге;
6) салауатты ғмiр салтын жЇргізiп, оны бiлiм алушылар, тңрбиеленушiлер арасында насихаттау¬а мiндеттi.
Ескерту. 41-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 1999.11.22. N 484 ЗаҮымен, 2001.06.11. N 207 ЗаҮымен, 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен, 2004.12.20. N 13 ЗаҮымен (2005 жыл¬ы 1 єаҮтардан бастап єолданысєа енгiзiледi).
42-бап. ЕҮбек єатынастары жңне бiлiм беру Ұйымы
басшысыныҮ жауапкершiлiгi
1. қызметкер мен бiлiм беру ҰйымыныҮ еҮбек єатынастары жеке еҮбек шартымен реттеледi. Жеке еҮбек шартыныҮ ережелерi еҮбек туралы заҮдар¬а єайшы келмеуге тиiс.
Жо¬ары оєу орындарында¬ы ¬ылыми-педагогикалыє єызметкерлердiҮ (профессорлыє-оєытушылыє єҰрамныҮ, ¬ылыми єызметкерлердiҮ) лауазымдар¬а орналасуы конкурстыє негiзде жЇзеге асырылады. <*>
2. Бiлiм беру ҰйымыныҮ басшысы:
1) бiлiм алушылар мен тңрбиеленушiлердiҮ, бiлiм беру Ұйымдары єызметкерлерiнiҮ єҰєыєтары мен бостандыєтарын бҰз¬аны;
2) ғзiнiҮ єҰзыретiне жатєызыл¬ан мiндеттердi орындама¬аны;
3) мемлекеттiк жалпы мiндеттi бiлiм беру стандартыныҮ талаптарын орындама¬аны;
4) тңрбиеленушiлердiҮ, бiлiм алушылардыҮ жңне бiлiм беру Ұйымы єызметкерлерiнiҮ оєу-тңрбие процесi кезiндегi ғмiрi мен денсаулы¬ы;
5) єаржы-шаруашылыє єызметінiҮ жай-кЇйі, соныҮ iшiнде материалдыє жңне аєша єаражаттарын нысаналы пайдаланба¬аны;
6) нормативтiк єҰєыєтыє актiлерде кғзделген ғзге де тңртiп бҰзушылыєтар Їшiн заҮдарда белгiленген тңртiппен жауап бередi.
Ескерту. 42-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2001.06.11. N 207 ЗаҮымен, 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен.
6-тарау. Білім беру экономикасы
43-бап. Бiлiм беру Ұйымдарын єаржыландыру
1. қазаєстан Республикасы азаматтарыныҮ:
1) жалпы орта жңне кңсiптiк бастауыш бiлiм алуына - мемлекеттiк бiлiм беру мекемелерiн Ұстауды бюджеттен єаржыландыру;
2) кңсiптiк орта бiлiм алуына - 10-11 (12) сыныптардыҮ жалпы бiлiм беру ба¬дарламасы бойынша оєу кезеҮiнде бiр оєушы¬а шаєєанда бюджеттiк єаржыландыру;
3) кңсiптiк орта, кңсiптiк жо¬ары жңне жо¬ары оєу орнынан кейiнгi кңсiптiк бiлiм алуына - мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысы мемлекеттік кепiлдiктердiҮ негiзi болып табылады.
2. Мемлекет жыл сайын бiлiм беруге, оныҮ басымды¬ын ескере отырып, бюджет єаражатын бғледі.
3. <*>
4. Мемлекеттiк бiлiм беру Ұйымдарын єаржыландыру бiлiм беру деҮгейлерi бойынша жалпы¬а бiрдей мiндеттi мемлекеттiк стандарттармен белгiленген талаптарды саєтау арєылы жңне қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарында белгiленетiн аєшалай жңне заттай нормаларды, сондай-ає еҮбекке аєы тғлеу нормаларын ескере отырып, бюджет єаражаттары есебiнен жЇзеге асырылады. <*>
Ша¬ын жинаєтал¬ан мектептердi єаржыландыру iсiнде бiлiм алушылар санына єатысы жоє шы¬ындар ескерiлуге тиiс.
Ғзге єаржылыє жңне материалдыє тЇсiмдердi, оныҮ iшiнде валюталыє тЇсiмдердi мемлекеттiк бiлiм беру мекемелерi қазаєстан РеспубликасыныҮ Yкiметi белгiлеген тңртiппен пайдаланады.
5. Мемлекеттiк емес бiлiм беру Ұйымдарын єаржыландыру бiлiм беру єызметін сату, єҰрылтайшылардыҮ єаражаты жңне қазаєстан РеспубликасыныҮ заҮдарында тыйым салынба¬ан басєа да кғздер есебiнен жЇзеге асырылады.
Мемлекеттiк аттестаттаудан ғткен кңсiптiк бастауыш, кңсiптiк орта жңне кңсiптiк жо¬ары бiлiм беретiн мемлекеттiк емес Ұйымдар конкурстыє негiзде мемлекеттiк бiлiм беру кредитiн немесе гранттарын ал¬ан адамдарды оєу¬а єабылдау жолымен мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысын орындау¬а єатыса алады.
Ескерту. 43-бапєа ғзгеріс енгізілді - қазаєстан РеспубликасыныҮ 2001.06.11. N 207 ЗаҮымен, 2004.07.09. N 597 ЗаҮымен, 2004.12.20. N 13 ЗаҮымен (2005 жыл¬ы 1 єаҮтардан бастап єолданысєа енгiзiледi).
44-бап. Бiлiм беру ҰйымдарыныҮ материалдыє-техникалыє