«Институт истории Национальной академии наук Беларуси»

Вид материалаДокументы

Содержание


Список публикаций соискателя
РЕЗЮМЕ Кузьмич Валентина Николаевна
Ключевые слова
Цель исследования
Методы исследования
Научная новизна и результаты исследования
Рекомендации по использованию.
Область применения.
РЭЗЮМЭ Кузьміч Валянціна Мікалаеўна
Мэта даследавання
Метады даследавання
Навуковая навізна і вынікі даследавання
Рэкамендацыі па выкарыстанню.
Вобласць выкарыстання.
SUMMARY Kuzmich Valentina Nikolaevna
The scientific novelty and the results of the study
Recommendations for use.
Подобный материал:
1   2   3

СПИСОК ПУБЛИКАЦИЙ СОИСКАТЕЛЯ



Статьи в рецензируемых периодических изданиях
  1. Кузьміч, В.Н. Сістэма аховы ўсходняй мяжы другой Рэчы Паспалітай / В.Н. Кузьміч. // Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітар. навук. – 2005. – № 1. – С. 65 – 72.
  2. Кузьмич, В.Н. Нелегальный товарооборот на белорусском участке советско-польской границы в 1921 – 1939 гг. / В.Н. Кузьмич. // Вестник Брестского Государственного Университета им. А.С. Пушкина. Серия гуманитар. наук. – 2007. – № 4. – С. 17 – 26.
  3. Кузьміч, В.Н. Барацьба з нелегальнымі ўзброенымі атрадамі на беларускім участку савецка-польскага памежжа. 1921 – 1926 гг. / В.Н. Кузьміч. // Беларускі гістарычны часопіс. – 2008. – № 5. – С. 18 – 26.
  4. Кузьміч, В.Н. Нелегальная дзейнасць на беларускім участку савецка-польскага памежжа ў 1921 – 1939 гг. / В.Н. Кузьміч. // Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітар. навук. – 2008. – № 1. – С. 53 – 61.



Статьи в сборниках научных работ
  1. Чернейко, В.Н. (Кузьмич, В.Н.) Организация белорусско-польской границы в 1921 – 1939 гг. / В.Н. Кузьмич. // Моладзь Берасцейшчыны: зб. навук. прац / Брэсцкі дзярж ун-т імя А.С. Пушкіна; рэдкал.: І.І. Акінчыц [і інш.]. – Брэст: выдаўніцтва С.Лаўрова, 2002. – С. 55 – 59.
  2. Кузьмич, В.Н. Характер, численность и методы деятельности вооруженных формирований на белорусском участке советско-польской границы. 1921 – 1926 гг. / В.Н. Кузьмич. // Берасцейскі хранограф: зб. навук. прац / Брэсцкі дзярж ун-т імя А.С. Пушкіна; рэдкал.: М. Часноўскі [і інш.]. – Брэст: выд. “Акадэмія”, 2004. – С. 97 – 109.
  3. Кузьмич, В.Н. Пограничная проблема в отношениях СССР и Польши в 1921 – 1939 гг. / В.Н. Кузьмич. // Берасцейскі хранограф: зб. навук. прац / Брэсцкі дзярж ун-т імя А.С. Пушкіна; рэдкал.: М. Часноўскі [і інш.]. – Брэст: Альтэрнатыва, 2010. – с. 195 – 207.



Материалы конференций
  1. Кузьмич, В.Н. Вооруженный бандитизм на белорусско-польском пограничье как историческое явление (1921 – 1939 гг.) / В.Н. Кузьмич. // «Славянскі свет: мінулае і сучаснае”: матэр. рэспубл. навук. канф., Мінск, 26 сакавіка 2004г. / Бел дзярж. ун-т імя М. Танка; пад рэд.: А.П. Жытко [і інш.]: у 3-х ч. – Мінск, 2004. – Ч. 3. – С. 57 – 64.
  2. Кузьмич, В.Н. Борьба с бандитизмом на белорусском участке советско-польской границы. 1921 – 1926 гг. / В.Н. Кузьмич. //Подготовка педагогических и научных кадров историков и развитие исторической науки в Беларуси: матер. Республ. Науч.-практ. Конф., Гродно, 30 сентября 2004 г. / Гродненский Гос. Ун-т им. Я. Купалы; редкол.: Е.А. Ровба [и др.]. – Гродно, ГрГУ им. Я.Купалы, 2005. – С. 340 – 343.

РЕЗЮМЕ

Кузьмич Валентина Николаевна

Белорусский участок советско-польской границы: становление и функционирование в 1921 – 1939 гг.


Ключевые слова: государственная граница, пограничный регион, демаркация, репатриация беженцев и военнопленных, пограничные конфликты, пограничная охрана, Белорусский пограничный округ, пограничная зона, пограничный режим, репрессии, незаконные вооруженные формирования, нелегальное пересечение границы, контрабанда.

Цель исследования: учитывая актуальность и недостаточную разработанность темы на основе использования широкого круга архивных материалов и опубликованных источников провести комплексный научный анализ формирования советской государственной границы на белорусском участке, организации ее охраны и борьбы с нелегальной деятельностью в межвоенный период.

Методы исследования: методологическую базу составили принципы историзма, объективности, комплексности и системности. Был использован комплекс общенаучных методов (классификация, анализ, интерполяция, индукция, синтез), и методы исторического исследования (историко-типологический, историко-системный, историко-сравнительный).

Научная новизна и результаты исследования: впервые в целостном и комплексном виде на основании широкого круга источников освещены процессы, происходившие на белорусском участке советско-польской государственной границы в межвоенный период. В работе был систематизирован значительный фактологический материал, введены в научный оборот новые архивные документы. Раскрыты основные направления деятельности советской власти по формированию границы как государственного института, поиску оптимальной формы пограничной охраны, установлению особого пограничного режима, борьбе с нелегальной деятельностью.

Рекомендации по использованию. Результаты исследования могут быть использованы при написании научных статей, обобщающих работ и учебников по истории Беларуси, справочников, пособий.

Область применения. Выводы исследования представляют практический интерес для учреждений образования, науки и культуры, работников исполнительной власти, идеологических работников.


РЭЗЮМЭ

Кузьміч Валянціна Мікалаеўна

Беларускі ўчастак савецка-польскай мяжы: усталяванне і функцыянаванне ў 1921 – 1939 гг.


Ключавыя словы: дзяржаўная мяжа, памежны рэгіён, дэмаркацыя, рэпатрыяцыя бежанцаў і ваеннапалонных, пагранічныя канфлікты, памежная ахова, Беларуская пагранічная акруга, памежная зона, пагранічны рэжым, рэпрэсіі, незаконныя ўзброеныя фарміраванні, нелегальнае перасячэнне мяжы, кантрабанда.

Мэта даследавання: улічваючы актуальнасць і недастатковую распрацаванасць тэмы даследавання на аснове выкарыстання шырокага кола архіўных матэрыялаў і апублікаваных крыніц, ажыццявіць комплексны навуковы аналіз фарміравання савецкай дзяржаўнай граніцы на беларускім участку, арганізацыі яе аховы і барацьбы з нелегальнай дзейнасцю ў міжваенны перыяд.

Метады даследавання: метадалагічную базу склалі прынцыпы гістарызма, абۥектыўнасці, комплекснасці і сістэмнасці. Быў выкарыстаны комплекс агульнанавуковых мтадаў (класіфікацыя, аналіз, інтэрпаляцыя, індукцыя, сінтэз) і метады гістарычнага даследавання (гісторыка-тыпалагічны, гісторыка-сістэмны і гісторыка-параўнальны).

Навуковая навізна і вынікі даследавання: упершыню ў цэласным і комплексным выглядзе на аснове шырокага кола крыніц асветлены працэсы, якія адбываліся на беларускім участку савецка-польскай граніцы ў міжваенны перыяд. У працы быў сістэматызаваны значны факталагічны матэрыял, уведзены ў навуковы абарот новыя архіўныя дакументы. Адлюстраваныя асноўныя нарпамкі дзейнасці савецкай улады па фарміраванню граніцы як дзяржаўнага інстытута, пошуку аптымальнай формы пагранічнай аховы, усталяванню пагранічнага рэжыма, барацьбе з нелегальнай дзейнасцю.

Рэкамендацыі па выкарыстанню. Вынікі даследавання могут быць выкарыстаны пры напісанні навуковых артыкулаў, абагульняючых работ і падручнікаў па гісторыі Беларусі, даведнікаў, дапаможікаў.

Вобласць выкарыстання. Вывады даследвання прадстаўляюць практычны інтарэс для устаноў адукацыі, навукі і культуры, работнікаў выканаўчай улады, ідэялагічных работнікаў.


SUMMARY

Kuzmich Valentina Nikolaevna

Belarusian section of the Soviet-Polish border: the foundation and

functioning in 1921 – 1939


Keywords: frontier, a border region, demarcation, repatriation of refugees and prisoners of war, border conflicts, border protection, the Belarusian border district border zone, the border regime, repression, illegal armed groups, illegal border crossing, smuggling.

Aim of investigation: given the urgency and the lack of developed of topics using a wide range of archival and published sources to conduct a comprehensive scientific analysis of the formation of the Soviet state border on the Belarusian part, the organization of its security and combating illegal activities in the interwar period.

Methodology of investigation: a methodological framework was historicist principles, objectivity, comprehensiveness and systematization. The author used a set of general scientific methods (classification, analysis, interpolation, induction, synthesis), and methods of historical research (historical-typological, historical-comparative and historical-systematic).

The scientific novelty and the results of the study: the first time in a holistic and integrated form based on a wide range of sources covered processes that occurred on the Belarusian part of the Soviet-Polish border in the interwar period. The research paper systematizes considerable factual material and a wide circle of new archival documents has been put into scientific use. Revealed the main activities of the Soviet government to create a border as a public institution, finding the optimal form of border protection, the establishment of special border management, combating illegal activities.

Recommendations for use. The study can be used for writing scientific articles, summarizing the work and textbooks on the history of Belarus, handbooks, manuals.

Fields of use. The conclusions of the research may be of interest for the officials, establishments of education, science and culture and ideologists.



1 Ціхаміраў, А.В. Рыжскі мірны дагавор 1921г. і лёс Беларусі / А.В. Ціхаміраў. // Назаўсёды разам: Да 60-годдзя ўз'яднання Заходняй Беларусі з БССР: зб. арт. / пад агульн. рэд. М.П. Касцюка і І.Я. Навуменкі. – Мн.: БелЭН, 1999. – С. 20 – 32; Ціхаміраў, А.В. Беларусь у сістэме міжнародных адносін 1918 – 1921гг. / А.В. Ціхаміраў. – Мн.: Экаперспектыва, 2003 и др.

2 Kumaniecki, J. Tajny raport Wojkowa / J. Kumaniecki. – Warszawa: GRYF, 1991; Materski, W. Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie. 1918 – 1939 / W. Maerski. – Warszawa: „Książka i weidza”,1994; Majecki, H. Stan badań nad dziejami kresów północno-wschodnich II Rzeczypospolitej / H. Majecki. // Białostoczczyzna. – 1992. – № 4. – S. 61 – 62.

3Жук, В.М. Станаўленне сістэмы аховы дзяржаўнай мяжы / В.М. Жук. // Нарыс гісторыі беларускай дзяржаўнасці ХХ ст. / Інстытут гісторыі НАН Беларусі; рэдкал.: А.А. Каваленя [і інш.]. – Мн.: Бел. навука, 2008. – С. 263 – 312.

4 Михутина, И.В. Так сколько же советских военнопленных погибло в Польше в 1919 – 1921 гг.? / И.В. Михутина. // Новая и новейшая история. – 1995. – №3. – С. 64 – 69; Райский, Н.С. Польско-советская война 1919 – 1920 годов и судьба военнопленных, интернированных, заложников и беженцев / Н.С. Райский. – М.: Наука, 1999; Цынкевіч, В. Праблема рэпатрыяцыі бежанцаў і адкрыццё польскага консульства ў Мінску (1921 – 1924гг.) / В. Цынкевіч. // Белорусский журнал международного права и международных отношений. – 2000. – № 3. – С. 76 – 82 и др.

5 Часовые советских границ: краткий очерк истории пограничных войск СССР / В.С. Иванов [и др.]. – М.: изд-во политической литературы, 1983; Чугунов, А.И. Борьба на границе. 1917 – 1928 гг.: (Из истории пограничных войск СССР) / А.И. Чугунов. – М.: Мысль, 1980; Чугунов, А.И. На страже советских рубежей: Пограничные войска на страже советских рубежей. 1929 – 1938 / А.И. Чугунов. – М.: Воениздат, 1981 и др.

6 На страже границ отечества: История пограничной службы: краткий очерк / Федеральная пограничная служба Российской Федерации / Боярский В.И [и др.]; под общ. ред. В.И. Боярского. – М.: Граница, 1998 и др.

7 Острога В.А. История Пограничных войск Беларуси / В.А. Острога, И.И. Птуха // Вооруженные силы Республики Беларусь. История и современность. – Мн.: Беларусь, 2004. – С. 182 – 194.

8 Раманава, І. «Зона». Беларускае памежжа па савецкі бок дзяржаўнага кардону ў 1930-я гг. / І. Раманава // Спадчына. – 2001. – № 1-2. – С. 111 – 134; Раманава І. Прымусовая ратацыя насельніцтва ў беларускім паграніччы: ін′екцыя добранадзейнасці 1920 – 1930-я гг. / І. Раманава. // Репрессивная политика советской власти в Беларуси: сб. научн. работ. Вып. 2 / редкол.: В.И. Андреев (научн. ред.) [и др.]. – Мн.: Общество «Мемориал», 2007. – С. 120 – 144 и др.

9 Внутренние войска МВД Республики Беларусь. История и современность / А.М. Литвин [и др.]; под общ. ред. В.Г. Рожнева. – Мн.: ФУАинформ, 2006; История органов внутренних дел Беларуси / Академия МВД РБ; редкол.: А.Ф. Вишневский (главн. ред) [и др.] – Мн.: Академия МВД, 2010; Лубянка. Сталин и ВЧК – ГПУ – ОГПУ – НКВД. Январь 1922 – декабрь 1936 г. / редкол.: А.Н. Яковлев (главн. ред.) [и др.] – М.: Материк, 2003; Мозохин О. ВЧК – ОГПУ. Карающий меч диктатуры пролетариата / О. Мозохин. – М.: «Яуза», 2004

10 Кушнер, В.Ф. Борьба КП(б)Б с политическим бандитизмом на территории республики в начале восстановительного периода (1921 г.) / В.Ф. Кушнер. // Воплощение идей Великого Октября в социалистическом строительстве: сб. науч. Тр./ Минский гос. Пед. Ин-т им. А.М. Горького/ редкол.: А.Н.Мацко (отв. ред) и др. – Мн.: 1978. – С. 32 – 44; Майданов, И.И. Разгром контрреволюционного бандитизма в Белоруссии в 1921 году / И.И. Майданов. // Вопросы истории. – 1980. – № 7. – С. 31 – 40; Сташкевич, Н.С. Приговор революции: крушение антисоветского движения в Белоруссии. 1917 – 1925 / Н.С. Сташкевич. – Мн.: «Университетское», 1985;

11 Хохлов, А.Г. Крах антисоветского бандитизма в Белоруссии в 1918 – 1925 годах / А.Г. Хохлов. – Мн.: Беларусь, 1981.

12 Ладысеў, У.Ф. Шлях да свабоды: з гісторыі рэвалюцыйна-вызваленчага руху ў Заходняй Буларусі ў 1919 – 1939 гг. / У.Ф. Ладысеў. – Мн.: “Голас Радзімы”, 1978; Полуян, В. Революционное и национально-освободительное движение в Западной Белоруссии в 1920 – 1939 гг. /В. Полуян, И. Полуян. – Мн.: Госиздат БССР, 1962; Мацко, А.Н. Революционная борьба трудящихся Польши и Западной Белоруссии против гнета буржуазии и помещиков (1918 – 1939) / А.Н. Мацко. – Мн.: Беларусь, 1972 и др.

13 Стужынская, Н.І. “Зялёны Дуб” / Н.І. Стужынская. // Беларускі гістарычны часопіс. – 1995. – № 1. – С. 57 – 64; Стужынская, Н.І. Беларусь мяцежная. З гісторыі ўзброенага антысавецкага супраціву: 20-я гг. XX ст. / Н.І. Стужынская. – Вільня, 2000; Стужынская, Н.І. Трагедыя зеленадубцаў / Н.І. Стужынская // Беларускі гістарычны часопіс. – 1996. – № 1. – С. 31 – 42.

14 Гудов, М.В. Антисоветское подполье в Белоруссии: Автореф. дис. …канд. ист. наук: 07.00.02 / М.В. Гудов; Белорус. госуд. ун-т. – Минск, 1990; Гудаў, М. Узброеная барацьба на Беларусі ў 1921г. / М. Гудаў // Беларускі гістарычны часопіс. – 1997. – № 3. – С. 20 – 24; Пушкін, І.А. Узброены супраціў ва ўсходняй Беларусі, 20 – 30-я гг. XX ст.: Дакументы і матэрыялы / І.А. Пушкін. – Магілёў, 2003; Пачанін, С. “Зялены Дуб” / С. Пачанін. // Беларусь. – 1989. – №11. – С. 20 – 21 и др.

15Śleszyński, W. Walka instytucji państwowych z białoruską działalnością dywersyjną. 1920 – 1925 / W. Śleszyński. – Białystok: Polskie Towarzystwo Historyczne, 2005.

16 Саяпин, В.Ю. Таможенная служба: В 2 кн. / В.Ю. Саяпин. Кн. 2: Борьба с контрабандой.– Гродно: Гродн. тип., 2005.

17 Острога В.А. Таможенные органы БССР в борьбе с контрабандой в 1921 – 1925 гг. / В.А. Острога // проблемы борьбы с преступностью и подготовки кадров для органов внутренних дел Республики Беларусь: мат. Междунар. Науч.-практ. Конф., посвящ. Дню белор. Науки / редкол.: Н.И. Минич и др.– Мн. 2009. – С. 220 – 221.

18 Шляхтер А.А. Экономическая контрабанда и борьба с ней в СССР, 1917 – 1941 гг. / А.А. Шляхтер // Исторические чтения на Лубянке. 1997 – 2007: сб. научн. статей / редкол.: А.А. Зданович (научн. ред.) [и др.]. – М.: Кучково поле, 2008. – С. 66 – 84.

19 Пограничные войска СССР. 1918 – 1928. Документы и материалы / АН СССР, Ин-т истории СССР, Глав. упр. погран. Войск; редкол.: Ю.И. Кораблев [и др.]. – М.: Наука, 1973; Пограничные войска СССР. 1929 – 1938. Документы и материалы / АН СССР, Ин-т истории СССР, Глав. упр. погран. Войск; редкол.: П.А. Иванчишин [и др.]. – М.: Наука, 1972.

20 Документы и материалы по истории советско-польских отношений / АН СССР, Польская Акад. Наук, Ин-т соц. стран; редкол.: К.А. Хренов (отв. ред) [и др.]. – М.: 1965 – 1972; Документы внешней политики СССР: сб. документов / Министерство иностранных дел СССР; комиссия по изд.: А.А. Громыко (предс.) [и др.]. – М.: Политиздат, 1958 – 1983.

21 «Совершенно секретно». Лубянка – Сталину. О положении в стране. 1922 – 1934 гг.: В 6 т. /редкол.: А.С. Волков [и др.] – М.: издательский центр ИРИ РАН, 2001; Советская деревня глазами ВЧК – ОГПУ – НКВД. 1918 – 1939. Документы и материалы: в 4 т. / Институт истории РАН; редкол.: А. Берелович (научн. ред.) [и др.]. – М.: Росспэн, 1998 – 2002.

22. Национальный архив Республики Беларусь (НАРБ), фф. 4, 6, 7, 35, 48, 90; Государственный архиваБрестской области (ГАБО), фф. 67, 2029; Государственный архив Гродненской области (ГАГрО), фф. 17, 44, 390, 540, 551, 664, 679, 1197; Государственнай архив Минской области (ГАМО), фф. 3, 10, 26, 404, 2026; Зональный архив г. Молодечно, фф. 5, 9, 10, 14 ,437.