Geum.ru

AZƏrbaycanşÜnasliğIN

Вид материалаДокументы

Содержание


Xix əsrin sonu və xx əsrin əvvəllərində azərbaycanda ictimai-siyasi fikrin formalaşmasina təsir edən əsas amillər
Азербайджан – россия: основные направления
Подобный материал:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   69

SUMMARY

In this paper the attention is paid to solidarity problem which takes an important role and place in political views of national and general leader of Azerbaican people Heydar Aliyev, its role and place in investigation as a bilateral dialectic process.


Rzayev Məmmədtağı


XIX ƏSRİN SONU VƏ XX ƏSRİN ƏVVƏLLƏRİNDƏ AZƏRBAYCANDA İCTİMAİ-SİYASI FİKRİN FORMALAŞMASINA TƏSİR EDƏN ƏSAS AMİLLƏR


Şərq və Qərb mədəniyyət sistemlərində ictimai fikrin formalaşmasına təsir edən amillər öz müxtəlifliyi ilə seçilir. Bu cür müxtəlifliklər həmin cəmiyyətlərdə formalaşan insan özünütəsdiqinə də böyük təsir göstərir. Şərq və Qərb mədəniyyət sistemlərində formalaşmış insana baxışda Şərq mistisizmi və Qərb proqmatizmi əsas rol oynayır. Klassik Şərq insanının formalaşmasında hardasa bir fərdilik özünü biruzə verir. Sanki bu insan fikirləşir: “mən dəyişsəm deməli cəmiyyət dəyişəcək”. Qərb insanı isə öz rasionallığı ilə seçilir. Qərb, cəmiyyəti qanunlar vasitəsilə dəyişməyə çalışır.

Şərqin və Qərbin qovşağında yerləşən Azərbaycanda isə insan özünütəs­diqi müxtəlif dövrlərdə fərqli olsa da hal-hazırda Şərq və Qərb dəyərlərinin sintezi formasında gedir. Ümumiyyətlə götürdükdə, insan özünütəsdiqinə, ictimai fikrin formalaşmasına,ictimai şüura təsir edən bir çox amillər vardır. İctimai fikrin dəyişmə məsələlərinə düzgün yanaşmaq üçün, ictimai şüurun dəyişmə dövrlərini dəqiq müəyyənləşdirmək əsas şərtlərdən biridir. Azərbaycanda ictimai fikir tarixinin dövrlərə bölünməsi zamanı ictimai fikirdə dəyişkənlik meyillərinin artması əsas kimi götürüldükdə,fikirimizcə,aşağıdakı bölgü alınar:
  1. 1.Azərbaycanda islama qədərki dövrdə ictimai fikir.
  2. VII-XII əsrlərdə Azərbaycanda ictimai-siyasi fikir.
  3. XII-XVI əsrlərdə Azərbaycanda ictimai-siyasi fikir.
  4. XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycanda ictimai-siyasi fikir.
  5. XIX əsrdə Azərbaycanda ictimai-siyasi fikir.
  6. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda ictimai-siyasi fikir.
  7. Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycanda ictimai-siyasi fikir (1920-1991-ci illər).
  8. Müasir Azərbaycanda ictima-siyasi fikir (XX əsrin 90-cı illərindən bu günə qədər).

Müasir Azerbaycan insanına “Ox nəzəriyyəsi” prizmasından baxdıqda isə bütün yuxarıda qeyd olunan dövrlərin müsbət tərəfləri günümüzə kimi gəlib çıxmış,həm ictimai fikrin, həm də insanın formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. İctimai fikrin formalaşmasına tarixi hadisələrlə yanaşı,din, dini cərəyanlar,ictimai və dövlət xadimləri,dahi filosoflar,ədəbiyyatçılar və ictimaiyyətin digər üzvləri böyük təsir göstərir.

XIX əsrin əvvəllərində, Gülüstan və Türkmənçay sülh müqavilərindən sonra Şimalda və Cənubda yaşayan Azərbaycanlıların ictimai fikirlərində get-gedə fərqliliklər meydana gəlməyə başladı. Bu dövr Azərbaycan ictimai fikir tarixinin qırılma nöqtələrindən biridir. Şimalda yaşayan azərbaycanlılar şərqliliklərini qorumaqla, Rusiya vasitəsi ilə yavaş-yavaş Qərb mədəniyyəti, Qərb həyat tərzi ilə də tanış olurdular. Dövrü ictima fikirdə yeniləşmə dövrü kimi də adlandırmaq olar. Marifçilik hərəkatını, elm və təhsil sahəsindəki yenilikləri – ilk Rus- tatar məktəblərinin yaranmasını, ictimai motivli lirikanın inkişafını, dini fanatizmə və geriliyə qarşı mübarizəni və s. dövrün ictimai fikrinə təsir edən əsas amillərdən hesab etmək olar. Bu dövrdə yaranmış milli teatr və milli mətbuat ictimai fikri formalaşdıran güzgü rolunu oynayırdı.

XX əsrin əvvələrində dünyada gedən ictimai, siyasi və iqtisadi proseslər Azərbaycanda ictimai- siyasi fikrin əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirdi. Fikrimcə, həmin istiqamətlər aşağıdakılardir: maarifçi demokratlar; islamçılar; türkçülər; qərbçilər; islamçılığı, türkçülüyü və qərbçiliyi birləşdirib müasirləşmək və demokratik yolla inkişaf etmək tərəfdaşları; marksizm-leninizmi təbliğ edənlər.

Maarifçi demokratların çoxu C.Məmmədqulqzadənin rəhbərliyi altında 1906-cı ildən nəşr edilməyə başlayan “Molla Nəsrəddin” jurnalı ətrafinda birləşərək sosial zülmə, ədalətsizliyə, milli əsarətə qarşı çıxış edir, xalqın maariflənməsinə çalışırdılar. (M.Ə.Sabir, Ö.F.Nemanzadə, Ə.B.Haqverdiyev, Ə.Nəzmi, Ə.Qəmküsar və s.).

Maarifçi demokratların içərisində C. Məmmədquluzadəni xüsusi qeyd etmək lazımdır. O, bütün insanların təbiətən bərabər olduqlarını göstərirdi. Onun fikrincə insanlarin müxtəlifliyi birinci növbədə həyatdan aldıqları tərbiyə ilə izah edilməlidir:

“Yer üzündə bəni-noi-bəşər bir cür yaranıb İnsan dünyaya gələndən sonra başlayır tərbiyə almağa və nə cür ki, tərbiyə tapır, arxada da elə olur”. [1.176]

Ədib xalqın azadlığını uğrunda, ədalət uğrunda mübarizəni özünün ən böyuk məqsədi hesab edirdi. O öz ideya istiqamətinin müəyyən edərək yazırdı: “Molla Nəsrəddin köhnə sayaq ilə hürriyət və azadlıq bayrağı altında çalışacaqdır” [1.224]

Dini mövhumatı, cəhaləti ruhaniləri kəskin tənqid edən C.Məmmədquluzadə bu işdə maarifin rolunu əsas götururdü. O, “Molla Nəsrəddin” jurnalının 1913-cü il 13-cü sayında yazırdı: “tarix bizə bunu göstərir ki, maarif artdiqca ruhanilik hörmətdən düşür... elm və fənn meydana gələn kimi ruhanilər aradan çıxır”. Ədib hesab edir ki, dini fanatizm və bundan istifadə edən bəzi ruhanilər fırıldaqçiya çevrilir və bu da xalqın tərəqqisinə mane olur.

Qeyd etmək lazımdir ki, XX əsrin əvvələrində Azərbaycan ictimai fikrinə təsir edən müxtəflik, həmçinin bəzi Şərq ölkələrində də özunu biruzə verirdi. Azərbaycanda olduğu kimi bir çox ölkələrin fəlsəfi və ictimai fikrinə, ümumilikdə götürdükdə, üç əsas cərəyan-Ənənəçilik (Tradisionalizm), Qərbçilik və Eklektizm (yəni ənənəçiliyi və qərbçiliyi birləşdirən) böyük təsir göstərirdi. Azərbaycanda yuxarıda qeyd olunan üçüncü istiqamətin, yəni İslamçılığı, türkçülüyü və qərbçiliyi birləşdirib müasirləşmək və demokratik yolla inkişaf etmək tərəfdarlarının ən görkəmli nümayəndəsi Əli bəy Hüseynzadə idi. “O, müsəlman türk xalqları üçün bir təməl olaraq” “Türkləşmək, islamlaşmaq, avropalaşmaq” şüarını irəli sürmüşdür. Pantürkizmin əsas ideoloqu Ziya Gökalp həmin şüarı sonralar elmi-sosioloji cəhətdən daha dərindən əsaslandirmişdır”. [4.286]

Əli bəy Hüseynzadə öz əsas fikirlərini “Həyat” və “Fuyuzat” qəzetləri və yazdığı bir çox məqalələr və əsərlər vasitəsi ilə çatdırırdı. O, xalqlarin müxtəlif siniflərə bölunməsini inkar edir, dini və milli birliyi ön plana çəkir, bütün müsəlmanların, o cümlədən türk xalqlarının öz sinfi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq birləşməsi ideyasını geniş təbliğ edirdi. İnsanlar arasında məhəbbətin azalmasını Ə.Hüseynzadə islama olan məhəbbətin azalması ilə izah edirdi. Ona görə əsasən məhz bu səbəbdən cəmiyyətdə çəkişmələr qızışır.

Ə.Hüseynzadə inqilabı mərəz (xəstəlik ) adlandırır, inqilaba cəmiyyətdə bir böhran kimi baxır, onu yetkinləşmiş və inkişaf etmiş xalqlar üçün nöqsan hesab edirdi. Dünyada baş verən sosial-siyasi qarşılığın səbəblərini O “üç mühüm cərəyanda, yəni imperializm, nasionalizm və sosializm” cərəyanlarinda görürdü. [2.138]

Macar Şərqşünası Vanberinin sözlərini təsdiq edərək Ə.Hüseynzadəyə yazırdı: ”Türk tatar gövmü tarixin səhifələrində iki dəfə parlamışdır: birinci dəfə qılıncın gücü ilə bu qəhrəmanlıq dövri idi. İkinci dəfə imanın qüdrəti ilə- bu da din dövri idi. Bir dəfə də onun parlaması qarşıda durur ki bu da elm biliyin gücü ilə baş verəcəkdir. Bu canlı, yaşamaq qabiliyyətinə malik və möhkəm bir xalqın ağıl dövrü olacaqdır”. [4.289]

İctimai fikrə həsr edən və sonralar uzum müddət əsas ideoloji axına çevrilən cərəyanlardan biri də marksizm-leninizmi təbliğ edənlər idi. O dövrdə Bakıda özlərini marksist hesab edənlər çox olsalar da onlar arasında birlik yox idi. Amma onlar xüsusi qəddarlıq və üsyankarlıqları ilə seçilirdilər. Azərbaycanın Qızıl Ordu tərəfindən işğalından sonra yuxarıda qeyd olunan ictimai fikrin formalaşmasına təsir edən amillərin əksəriyyətinə demək olar ki, son verildi. İslamçıların, türkçülərin, marifçi-demokratların, qərbçilərin və digər fikir cərəyanlarının nümayəndələrinin demək olar ki, əksəriyyəti, ya susduruldu, ya ölkədən çıxıb getməyə məcbur edildi, ya da güllələndi. Bolşevik ideologiyasını daşıyanlar “məqsədyönlü” olaraq “yeni insan” tipinin formalaşdirılmasına başladılar. Bu ideologiyanin təbliği ilə məşğul olan mətbuat, ədəbi cərəyanlar və orqanlar (“Qızıl qələmlər ittifaqı”, “Proletkult” və s.) geniş vüsət aldı. Ölkədə plüralist fikirdən tək fikirliliyə keçid baş verdi.

XX əsrin əvvələrində Azərbaycanda genuş vüsət tapmış ictimai fikir cərəyanları XX əsrin sonlarına yaxın yenidən canlanmağa başladı. Əvvəlcə bu cərəyanların məşhur nümayəndələrinin fikirləri işıqlandırıldı, sonra isə özlərini bu cərəyanlara aid edənlər Azərbaycan siyasət səhnəsində görünməyə başladılar. 90-cı illərin əvvəllərində ifrat plüralizm və haradasa anarxizm yaransa da Ümummilli lider H.Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra anarxiyaya son qoyuldu, balanslaşdırılmış siyasət yürüdülməyə başlandı. Dövrə uyğun olaraq müəyyən dəyişikliyə uğrasa da bu siyasət milliləşmək (Azərbaycançılıq), müasirləşmək, islamlaşmaq (milli, mədəni və dini dəyərlərə önəm vermə) prinsipinə uyğun gəlir.


ƏDƏBİYYAT
    1. C.Məmmədquluzadə. Felyetonlar, məqalələr, xatirələr, məktublar. Bakı 1961;
    2. Ali bey Huseynzade. İstanbul, 1992;
    3. Yusif Akçura. Əli bəy Hüseynzadə “Elm” qəzeti, 18.02.1991-ci il;
    4. Yusif Rüstəmov. Siyasi-hüquqi təlimlər tarixi. Bakı “Azərbaycan Universiteti” nəşriyyatı 2000-ci il
    5. Zakir Məmmədov. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi Bakı. “Bilik”. İrşad mərkəzi 1994
    6. Azərbaycan tarixi Z.M.Bünyadovun və Y.B.Yusifovun redəktəsi ilə I cild. Bakı Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı 1994.
    7. Рзаев Агабаба. История политических и правовых учений в Азербайджане (от истоков до ХХ века)- Баку: «Элм», 2000



РЕЗЮМЕ

В статье делается попытка выявления основных факторов, влияющих на формирование общественно-политической мысли в Азербайджане конца XIX начала XX века. Анализируется взгляды просветителей – демократов, исламистов, эклектиков, тюркистов, сторонников марксизма и других общественно-политических течений.


SUMMARY

The article deals with the determination of the main factors, influencing on the formation of social-political thoughts in Azerbaijan at the end of the XIX and at the beginning of the XX centuries. The enlighteners-democrats, islamisms, eclectics, turkisms, marxists and other social-political trends’ ideologies are analyzed in this article.


Рзаева Нигяр


АЗЕРБАЙДЖАН – РОССИЯ: ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ

ДВУСТОРОННЕГО СОТРУДНИЧЕСТВА


Дипломатические отношения между Азербайджаном и Россией установлены 4 апреля 1992 г. Основополагающим документом договорно-правовой базы двусторонних отношений является «Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной безопасности между РФ и Азербайджанской Республикой от 3 июля 1997 г.» [12].

Сегодня, отношения Азербайджана с Россией развиваются в различных направлениях. История развития отношений Азербайджанской Республики с РФ связана с именем талантливого государственного деятеля Гейдара Алиева. Эпоха Г.Алиева это не только руководство Советским Азербайджаном, но и возрождение, становление независимости страны после 1991 г. Важную роль в углублении сотрудничества между Азербайджаном и Россией сыграли Г.Алиев и Вл.Путин, чьи отношения всегда отличались искренним, доверительным и конструктивным характером. Подписанные между главами двух государств основополагающие документы заложили прочную основу для развития сотрудничества.

Всенародное избрание в октябре 2003 г. президентом Азербайджанской Республики И.Г.Алиева стало безусловным залогом продолжения политики сближения. В ходе официальных переговоров президента В.В.Путина и президента И.Г.Алиева, состоявшихся в Москве 5-7 февраля 2004 г., политические лидеры вновь подтвердили свою приверженность курсу стратегического российско-азербайджанского сотрудничества в политической, экономической, военно-технической, гуманитарной и культурной сферах.

Одним из важных направлений азербайджано-российского партнерства является сотрудничество в гуманитарной сфере. Главным в развитии двусторонних гуманитарных связей по-прежнему остается практическая реализация мероприятий, нацеленных на сохранение общего культурного, образовательного, научного пространства.

Следует сказать о том, что большое влияние на развитие экономического, гуманитарного и культурного сотрудничества влияют проживающие на территории этих государств достаточно крупные этнические диаспоры. Согласно официальным статистическим данным 2002 г., в России проживают 621,843 азербайджанцев [10, 88]. По неофициальным данным эта цифра достигает 3-3,5 млн человек. Основной поток идет в Москву и Московскую область, где проживают от 1 до 1,5 млн азербайджанцев (в основном граждан этой республики). От 200 до 300 тыс проживают в Санкт-Петербурге и его окрестностях. А остальная часть распределена практически по всей территории России, включая Дальний Восток. Здесь следует отметить роль диаспор. Национальные объединения (диаспоры) защищают и выражают интересы азербайджанских граждан в России. Они ведут постоянный диалог с местными органами власти.

Русские, составляющие примерно 1,8% от общего населения Азербайджана, являются третьим по величине этносом республики. Это говорит о роли и значении русского языка в Азербайджанской Республике. Здесь насчитывается около 337 общеобразовательных школ (всего же образование на русском языке получают более 1100 учащихся), работает Бакинский Славянский Университет [13]. В частности, почетными докторами БСУ стали многие выдающиеся лица РФ, в том числе Вл.Путин. 27 февраля 2008 г. в Баку открылся филиал МГУ им. М.В.Ломоносова. Всего в ВУЗах Азербайджана образование на русском языке получают свыше 15 тыс. студентов. С мая 2007 г. в Азербайджане реализуется программа «Стипендия мэра Москвы», которая включена в приоритетные, социально-значимые проекты Правительства Москвы.

Активно осуществляются переводы азербайджанских авторов на русский язык, растет объем российских «вкладов» в библиотечные фонды Азербайджана. 2005 г. в России был объявлен годом Азербайджана, а 2006 г. в Азербайджане годом России, которые охватили большой спектр культурных мероприятий двух стран.

Значительная деятельность в этом направлении ведется Фондом им. Гейдара Алиева, его представительство в Москве возглавляет Лейла Алиева. Деятельность организации тесно связана с функциями российского фонда «Русский мир», который занимает особую роль в продвижении социогуманитарных интересов РФ в СНГ. Следует сказать о деятельности форумов, постоянных конференций, круглых столов и т.д. Так, 22-23 января 2010 г. в Баку благодаря инициативе руководителей двух стран – Президента Азербайджанской Республики и Президента РФ был проведен международный форум по гуманитарному сотрудничеству. Здесь были обсуждены актуальные вопросы развития отношений, взаимодополняемости политических структур, гражданского общества, профессиональных объединений и творческих союзов двух стран [11, 2].

Позитивный импульс развитию российско-азербайджанского сотрудничества дали официальные переговоры между президентом РФ В.В.Путиным и президентом Азербайджанской Республики Г.Алиевым, состоявшимися в 2001 г. в Баку и в 2002 г. в Москве. Масштабный договор о долгосрочном экономическом сотрудничестве России и Азербайджана на период до 2010 г., определивший конкретные направления сотрудничества между двумя странами, стал основополагающим базовым документом для претворения в жизнь стратегических задач, определенных главами государств. Экономические связи Азербайджана с Россией являются одним из важных направлений всего комплекса межгосударственных отношений, имеющих устойчивую динамику развития.

В 2008 г. внешнеторговый оборот между Азербайджаном и Россией увеличился по сравнению с 2007 г. на 39,3% и составил 2,403 млрд долларов, экспорт вырос на 42,6% – до 1991,1 млн долларов, импорт увеличился на 25,4% – 411,4 млн долларов [12]. Несмотря на прекращение с 1 января 2007 г. поставок российского газа в Азербайджан, товарооборот сохранил положительную динамику, а его структура претерпела изменения в сторону увеличения доли несырьевых товаров.

В соответствии с условиями Договора между РФ и Азербайджанской Республикой о транзите нефти через территорию РФ от 18 января 1996 г. азербайджанская сторона осуществляет транспортировку нефти по маршруту Баку-Новороссийск. В 1997-2003 гг. из Азербайджана по трубопроводу Баку-Новороссийск было экспортировано 12,8 млн т нефти Государственной Нефтяной Компанией Азербайджанской Республики (ГНКАР) [3, 138]. Суммарный доход, полученный Россией за экспорт нефти Азербайджаном по этому маршруту составил за эти годы более 200 млн долларов.

В настоящее время, как в России, так и в Азербайджане большое значение уделяют региональному развитию, в частности, созданию прямых межрегиональных отношений [4]. Примером тому служат торгово-экономические связи Азербайджана с тридцатью субъектами РФ. Сегодня в экономическом отношении с Азербайджаном участвуют 72 из 83 субъектов РФ. При этом 9 субъектов имеют взаимный товарооборот с Азербайджаном, превышающим 100 млн долларов каждый. Это Москва, Московская область, Санкт-Петербург, Нижний Новгород, Ставропольский край, Свердловская и Самарская области, Татарстан и Дагестан. В настоящее время наблюдается наличие благоприятных возможностей для роста товарооборота за счет возобновления газового сотрудничества.

Важным направлением, генерирующим развитие двусторонних отношений, является военно-техническое сотрудничество. 27 февраля 2003 г. в Баку было подписано межправительственное соглашение о военно-техническом сотрудничестве, а 4 декабря 2006 г. здесь же – межправительственное соглашение о взаимной охране прав на результаты интеллектуальной деятельности, используемые и полученные в ходе двустороннего военно-технического сотрудничества.

Рассматривая военно-техническое направление сотрудничества, важно указать на значение Габалинской радиолокационной станции (РЛС «Дарьял»), имеющей стратегическое значение для российского командования в плане раннего оповещения подлета стратегических ракет и космического наблюдения. 25 января 2002 г. подписано Соглашение между Российской Федерацией и Азербайджанской Республикой о статусе, принципах и условиях использования Габалинской радиолокационной станции (РЛС «Дарьял»), а 28 ноября 2003 г. – межправительственный Протокол о порядке открытия и использования аккредитивов для оплаты затрат, связанных с использованием информационно-аналитического центра за период 1997-2001 гг., а 20 июня 2007 г. – межправительственный Протокол о статусе уполномоченных представителей России и Азербайджана, назначенных для исполнения Соглашения о статусе, принципах и условиях использования РЛС «Дарьял» от 25 января 2002 г. [9, 278].

Также, на регулярной основе осуществляется обмен визитами руководителей оборонных ведомств обеих стран. 23-25 января 2006 г. в Баку находился Заместитель Председателя Правительства, Министр Обороны РФ С.Б.Иванов. В ноябре 2007 г. Министр Обороны России А.Э.Сердюков посетил Баку. 29 июля 2008 г. в Москве состоялось II заседание Российско-Азербайджанской межправительственной комиссии по военно-техническому сотрудничеству [12].

За последние три года подписаны и реализованы на практике многочисленные договоры и соглашения, регулирующие взаимные связи между политическими, экономическими, пограничными, социальными, культурными структурами и структурами безопасности двух государств. В настоящее время договорно-правовую базу азербайджано-российского сотрудничества составляют более 100 соглашений, из которых свыше 70 межгосударственные и межправительственные.

В ходе официального визита Президента РФ Дм.Медведева в Баку была подписана «Декларация о дружбе и стратегическом партнерстве» (3 июля 2008 г.). Основные положения данной декларации также были рассмотрены в следующих документах: Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной безопасности между Азербайджанской Республикой и РФ (3 июля 1997 г.), Бакинская декларация от 9 янв. 2001 г., Московская декларация от 6 фев. 2004 г. и Совместное заявление Президента РФ и Президента Азербайджанской Республики от 22 фев. 2006 г. Основная цель документа заключается в углублении двустороннего сотрудничества Азербайджана с Россией. Один из важных моментов декларации касался безопасности в Европе и на Южном Кавказе. Со своей стороны, Москва и Баку подчеркнули важность скорейшего урегулирования нагорно-карабахского конфликта «на основе общепризнанных норм и принципов международного права, и, прежде всего, соблюдения и обеспечения суверенитета, территориальной целостности и нерушимости границ государств, а также соответствующих резолюций Совета Безопасности ООН и решений ОБСЕ» [4, 7].

Таким образом, рассмотрев и более подробно изучив историю развития двустороннего сотрудничества, можно сказать о следующем. Несмотря на то, что дипломатические связи между двумя государствами были установлены 4 апреля 1992 г. и в том же году был осуществлен обмен посольствами, до 1997 г. в официальных межгосударственных отношениях не наблюдалось активности. Изменения в кадровой системе, которые произошли в 1997 г. в правящих кругах России, определение Азербайджаном своей независимой внешней политики, первый официальный визит президента Азербайджанской Республики Г.Алиева в Москву стали причиной налаживания сотрудничества между государствами.

Сегодня, Россия нужна Азербайджану в не меньшей степени, чем Азербайджан нужен России. Иметь союзников и партнеров в большом мире обострения конфликтов и процессов глобализации – это необходимость в политике государств. И в этой связи очень важно взаимопонимание между президентами, чтобы крепло партнерство на всех уровнях государственной власти – и правительств, и отдельных ведомств, тем более что для этого есть предпосылки.