Нацыянальна-дзяржаунае будауніцтва у БССР у 1921-1927 гг.
Информация - История
Другие материалы по предмету История
дзіная дзяржава, а саюз нацыянальных рэспублік, што замацоувауся у новай назве - Саюз Савецкіх Сацыялістычны (СССР). У адпаведнасці з лозунгам аб праве нацый на самавызначэнне, бальшавікоу у аснову стварэнне СССР закладвалі нацыянальны прынцып. Рэспублікі захоувалі атрыбуты дзяржаунасці: саунаркомы, наркаматы, ЦВК, ЦК нацыянальных кампартый. Часткка паунамоцтвау перадавалася цэнтральным органам улады. Падрыхтоука афіцыйнага абвяшчэння саюзнай дзяржавы здзяйснялася па партыйных каналах. Легітымнасць, адабрэнне народа так сама забяспечвалася партыйным іструктурам і празадпаведныя органы.
Ідэя аб'яднання шырока прапагандавалася сярод насельніцтва Беларусі. Завяршылася гэтая кампанія IY Усебеларускім з'ездам Саветау, які адбыуся 14-18 снежня 1922 г. 242 дэлегаты з'езда, у тымліку 120 беларусау, прынялі рашэнне аб неабходнасці утварэння Саюза ССР. Была выбрана дэлегацыя на XУсерасійскі зезд саветау у складзе 33 чалавек. Сярод дэлегатау былі А.Р. Чарвякоу - старшыня ЦВК і СНК БССР, кіраунік дэлегацыі, В.А. Багуцкі, Ш.Ш. Ходаш, А.С. нацыянальнае дзяржаунае будаўніцтва беларусьусесаюзны зезд Саветау, які адкрыуся 30 снежня 1922 г. прыняу Дэкларацыю і Дагавор аб утварэнні Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік у складзе РСФСР, УССР, БССР і ЗСФСР. У выбраны зездам ЦВК СССР ад БССР увайшло 7 чалавек. А.Р. Чарвякоу стау адным з чатырох старшынь Прэзідыума ЦВК СССР.У кампетэнцыю вышэйшых органау улады СССР адышлі палітыка, межы, узброайенныя сілы, транспарт, сувязь, планаванне народнай гаспадаркі, фінансы, аб'яуленне вайны і заключэнне міру. Асноуныя палажэнні Дагавору зацвердзіла Канстытуцыя СССР, якая была прынята на II з'ездзе Саветау СССР у 1924 г. Канстытуцыя давала магчымасць РСФСР мець перавагу у ЦВК, бо Савет Саюза складауся з дэпутатау прапарцыянальна колькасці насельніцтва, а у РСФСР пражывала 75% усяго насельніцтва Саюза, і ен быу больш шматлікім, чым Савет нацыянальнасцяу. Усе гэта адлюсроувала пэуны дэмакратызм грамадска-палітычнага жыцця.
На пачатку 20-х гадоу савецкія органы і Кампартыя рэспублікі як кіручая сіла палітычнай сістэмы даволі рэалістычна вызначалі праблемы нацыянальнага адраджэння беларускай нацыі. У распрацоуцы палітычнай лінііпа гэтым пытанні прыкметнае месца належыць 7 зезду КП(б)Б (красавік 1923 г.), на якім з дакладам Нацыянальные моманты у дзяржауным і партыйным будауніцтве выступіу старшыня ЦВК і СНК БССР А. Чарвякоу. У чэрвені 1923 г. прынята пастанова Пленума ЦБ КП(б)Б, у якой даволі дакладна быу намечаны комплекс практычных мерапрыемствау па ажыццяуленні нацыянальнай палітыкі: гаспадарчае адраджэнне краю, тэрытарыяльнае самавызначэнне беларускага народа, развіцце беларускай мовы і пашырэнне сферы яе ужывання, развіцце нацыянальнай культуры і пашырэнне культурнага узроуню насельніцтва, вылучэнне і выхаванне кадрау партыйнага, дзяржаунага і іншага апарату з карэннага насельніцтва, прыцягненне да актыунага удзелу у нацыянальным адраджэнні дэмакратычных элементау.
Абектыуны падыход да гісторыі патрабуе прызнаць, што КП(б)Б на працягу 1923-1925 гг. Надавала значную увагу нацыянальнай палітыцы. На Пленуме ЦБ КП(б)Б у чэрвені 1924 г. разглядалася пытанне аб праграме правядзення нацыянальнай палітыкі у Беларусі; у 1925 г. пытання нацыянальнаы палітыкі разглядаліся на пленумах ЦК КП(б)Б у студзені, маі, кастрычніку; у рэзалюцыі апошняга быу вызначаны раздзел Беларусізацыя. У кастрычніку 1926 г. абмеркавана пытанне Аб ходзе ажыццяулення у рэспубліцы нацыянальнай палітыкі. Аднак сярод кірауніцтва рэспублікі былі і праціунікі беларусізацыі, што стварала цяжкасці.
Пачатак палітыкі беларусізацыі варта аднесці да чэрвеня 1924 г. калі сесія ЦВК БССР прыняла пастанову аб утварэнніспецыяльнай камісіі начале з А.Хацкевічам па ажіццяуленні нацыянальнай палітыкі. Такія ж камісіі утвараліся і пры акруговых выканаучых камітэтах.
З сярэдзіны 1923 г. і да сярэдзіны 1924 г. працэс беларусізацыі прайшоу першую фазу, на працягу якой вялася у асноуным яе палітычная і ідэалагічная падрыхтоука.
Нягледзячы на тое, што БССР увайшла у склад СССР, яе гаспадарчае, дзяржаунае і культурнае развіцце стрымлівалася абмежаванымі матэрыяльнымі рэсурсамі і малаой тэрыторыяй, паміж рэгіенамі, што складаліся на працягу стагоддзяу. Вядома, вясной 1919 г. Па ваенна-палітычныхмеркаваняхадпаведнаячасткатэрыторыіБеларусіадышла РСФСР. На сумежныхтэрыторыяхзнаходзіласябольшбеларусау, чымнепасрэдна у Беларускай ССР, якая уключалатольки 6 паветауМінскайгуберні: Бабруйскі, Барысаускі, Ігуменскі (з 1923 г. Чэрвеньскі), Мазырскі, часткаМінскага і Слуцкага. Напярэдні падпісання Рыжскага мірнага дагавора 1 лютага 1921 г. у Цэнтральнае Бюро КП(б)Б паступіла запіска, падпісаная 32 камуністамі, у якой падкрэслівалася неабходнасць ядалучэнняда БССР Віцебскай, Гомельскай губерняу і тыхуездауМагілеускайгуберні, якія былі далучаны да Смаленскайгуберні. Але кампартыяБеларусі не паставіла гэтае пытанне перад ЦК РКП(б).
Пасля утварэння СССР з'езд кампартыі Беларусі 1 і 2 сесія ЦВК БССР (сакавік 1923 г.) выказаліся за узбуйненне БССР. У чэрвені 1923 г. ЦБ КП(б)Б накіравала дакладную запіску аб тым, што неабходна пашырыць тэрыторыі Беларусі за кошт далучэння Віцебскай і Гомельскай губерняу і тых паветау, што прылягаюць да Смаленскайгуберні. У верасні 1923 г. Палітбюро ЦК РКП(б) прымае пастанову аб неабходнасці далучэння БССР усей Віцебскай губерні, большасці павета у Гомелькай, а таксама Мціслаускага і горацкага паветау, якія былі у складзе Смаленскай губерні.
Вяртанню беларускіх зямель папярэдні чала?/p>