Кастусь Эдуардавіч Цыялкоўскі — вынаходнік у галіне касманаўтыкі і ракетнай тэхнікі
Информация - Авиация, Астрономия, Космонавтика
Другие материалы по предмету Авиация, Астрономия, Космонавтика
?я навуковыя пытанні, часцей за ўсё не якія мелі рашэнні. Адным з такіх быў пытанне аб магчымасці ўжывання цэнтрабежнай сілы для ўздыму за атмасферу. "Вучэнне аб цэнтрабежнай сіле мяне цікавіла, таму што я думаў ужыць яе да ўзняцця ў касмічную прастору. Быў момант, калі мне здалося, што я вырашыў гэтае пытанне (16-ці гадоў). Я быў так усхваляваны, нават узрушаны, што цэлую ноч не сышоў - блукаў па Маскве і ўсё думаў аб вялікіх следствах майго адкрыцця, але ўжо да раніцы я пераканаўся ў памылковасці майго вынаходства. Расчараванне было гэтак жа моцна, як і зачараванне. Гэтая ноч на ўсё жыццё мыю пакінула след. Праз 30 гадоў я яшчэ часам бачу ў сне, што паднімаюся да зорак на маёй машыне і адчуваю такое жа захапленне, як у тую спрадвечную ноч". У 1876 году 19-летні Кастусь па выкліку бацькі вярнуўся дадому. Так скончыўся маскоўскі перыяд яго жыцця, але працэс самаадукацыі працягваўся ўсё наступнае жыццё. "Можна лічыць, што я вучыўся дзеючы, хоць часта няўдала і з спазненнем", - пісаў ён.
3. Станаўленне педагога і навукоўца. У Вятцы юнак працягнуў вывучэнне навуковай і грамадска-палітычнай літаратуры. "З публічнай бібліятэкі... цягаў навуковыя кнігі і часопісы. Памятаю механіку Вейсбаха і Брашмана, ньютонаўск ія "Прынцыпы" і іншыя". У Вятцы малады Цыялкоўскі ўпершыню паспрабаваў заняцца педагагічнай працай - рэпетытарствам. Даваў урокі па фізіцы і матэматыцы адсталым гімназістам. Несумнеўныя педагагічныя здольнасці, добрыя водгукі аб уроках пазней дапамагли яму ў выбары прафесіі.У 1879 году Эдуард Ігнацьевіч выйшаў у адстаўку, і сямя вярнулася ў Разань. У горадзе дзяцінства Кастусь Эдуардавіч таксама паспрабаваў падтрымаць сямю рэпетытарствам, але без знаёмстваў і сувязяў знайсці працу апынулася немагчыма. Набыць прафесію, а потым і атрымаць месца дапамог выпадак. Цыялкоўскаму трапілася на вочы абява, што кожны жадаючы можа экстэрнам іспытвацца на званне настаўніка пачатковай школы.Кастусь Эдуардавіч паспяхова здаў усе іспыты і праз некалькі месяцаў падвучыў прызначэнне ў невялікае мястэчка Бароўск Калужскай губерні на пасаду настаўніка арыфметыкі і геаметрыі. Узімку 1880 гады пачаўся бароўскій перыяд жыцця К.Э. Цыялкоўскага - перыяд яго станаўлення як педагога і як навукоўца. З першых дзён у павятовай вучэльні Цыялкоўскі з захапленнем заняўся педагагічнай працай. Не абмяжоўваючыся праграмай, ён дапоўніў прыпадаваемыя прадметы фізічнымі і хімічнымі досведамі, паказваў дзеянне электрычнай машыны, распавядаў і паказваў, як і чаму лётае напоўнены дымам шар, плавае лодка, як вымераць адлегласць да розных прадметаў. У Бароўске працягвалася сурёзная навуковая праца. "У Бароўске я вярнуўся... да сурёзных матэматычных прац... пісаў, вылічаў, літаваў, габляваў, плавіў...", - пісаў Цыялкоўскі. Вынікам напружанай навуковай працы можна лічыць цікавае даследаванне аб кінэтычнай тэорыі газаў, нажаль, праца, зробленая цалкам самастойна, не стала адкрыццём. Над гэтай праблемай ужо даўно паспяхова працавалі іншыя навуковыя, але Кастусь Эдуардавіч не ведаў аб гэтым, бо не меў магчымасці карыстацца навінкамі навуковай і тэхнічнай літаратуры. Аб іншай яго працы "Механіка жывёлы арганізма" спрыяльны водгук зрабіў І.М. Сеченаў. За гэтую і шэраг іншых прац Кастусь Эдуардавіч быў абраны чальцом Пецярбургскага фізіка-хімічнага грамадства.
4. Піянерскія працы па касманаўтыцы і паветраплаванню.У 1883 году, скарыстаўшыся школьнымі вакацыямі, ён скончыў рукапіс "Вольная прастора", выкладзеную ў выглядзе навуковага дзённіка. Гэта першы ў міры праца, у якім разглядаліся зявы ў асяроддзі, дзе адсутнічаюць сілы прыцягнення і супрацівы. К.Э. Цыялкоўскім упершыню быў зроблены выразная выснова - адзіна магчымы спосаб перасоўвання ў касмічнай прасторы заснаваны на прынцыпе рэактыўнага руху.Ужо ў гэтай працы адчуваецца ўпэўненасць аўтара, што чалавек у будучыні пераадолее барер прыцягнення сваёй планеты. У "Вольнай прасторы" навуковец прадбачыў асновы будучай касмічнай тэхнікі і разгледзеў умовы магчымага існавання чалавека ў касмічным караблі. Упершыню ён падышоў да думкі аб неабходнасці актыўнага преобразовательного стаўлення да космасу як месцу пасялення людзей. Шмат і сурёзна працаваў навуковы ў гэты час і над праблемай паветраплавання, асабліва над пытаннем суцэльнаметалічнага дырыжабля. "У 1885 году, маючы 28 гадоў, я цвёрда вырашыў аддацца паветраплаванню і тэарэтычна распрацаваць металічны кіраваны аэрастат", - пісаў Цыялкоўскі. Вынікам роздумаў, шуканняў, разлікаў зявілася вялікая праца "Тэорыя і досвед аэрастата". Даследаванне гэта было першым у міры працай аб дырыжаблі пераменнага абёму з металічнай абалонкай. Вялікую маральную падтрымку аказалі тады маладому даследніку прагрэсіўныя навукоўцы І.М. Сеченов, А. Г. Столетов, Д. І. Мендзялееў.
У Калугу сямя Цыялкоўскага перабралася ў пачатку 1892 гады. Кастуся Эдуардавіча як дасведчанага і дасведчанага педагога перавялі на працу ў Калужскую павятовую вучэльню. У 1894 году часопіс "Навука і жыццё" надрукаваў яго артыкул "Аэраплан або птушкападобная (авіяцыйная) лятальная машына", дзе апісвалася канструкцыя металічнага манаплана з крыламі, падобнымі на крылы вялікай парылай птушкі, рухавіком унутранага згарання, зачыненай кабінай для экіпажа, якія прыбіраюцца шасі і нават аўтапілотам. У прыкладанні да часопіса "Вакол святла" зявіўся яго навукова-фантастычны аповяд "На Месяцы". Затым была выдадзеная навукова-фантастычная аповесць "Мары аб Зямлі і н?/p>