Знешняя палітыка В'етнама: ад старажытнасці да пачатку XX стагоддзя
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
« ІШЛІ Ў НАРОД.
НЕЛЬГА НЕ АДЗНАЧЫЦЬ І ТОЙ ФАКТ, ШТО ДОЎГІЯ ПЕРЫЯДЫ АД КІТАЙСКАГА ЗАВАЁВЫ І ДА ЗДАБЫЦЦЯ ЎЕ НЕЗАЛЕЖНАСЦІ, ЯК ПРАВІЛА, НЕ ПРАХОДЗІЛІ МАРНА. ПАЎДНЁВЫЯ ЗЕМЛІ ПЕРЫЯДЫЧНА ЗАСЯЛЯЛІСЯ КІТАЙЦАМІ, ЯКІЯ, ЗМЕШВАЮЧЫСЯ З ВЬЕТСКИМ НАСЕЛЬНІЦТВАМ, НЕ ТОЛЬКІ ПАПАЎНЯЛІ МЯСЦОВЫ ГЕНАФОНД, ЯНЫ СКЛАДАЛІ ЧАСТКУ ВЕТНАМСКАГА ГРАМАДСТВА, ВЕТНАМСКАЙ КУЛЬТУРЫ, ШТО ДАВАЛА ПАДСТАВЫ ПАДНЯБЕСНАЙ РАЗГЛЯДАЦЬ ВЕТНАМ ВА ЎСЕ ЧАСЫ І ВА ЎСІХ ФОРМАХ ДЗЯРЖАЎНАСЦІ, ЯК НЕШТА ВАРВАРСКАЕ, ЧУЖАРОДНАЕ, І , У ТОЙ ЖА ЧАС, ЯКОЕ ЗМЯШЧАЕ Ў САБЕ ЧАСТКА КІТАЙСКАГА. ВЯЛІКУЮ РОЛЮ Ў ГЭТЫМ АТАЯСНЕННЕ, НА ДУМКУ ДЕОПИКА, АДЫГРАЛА АДУКАЦЫЮ АБЯДНАНАЙ ДЗЯРЖАВЫ НАМВЬЕТ-АУЛАК ВА II СТ. ДА Н.Э.14, А ТАКСАМА РУШЫЛА ЗА ІМ ЗАВАЁВА АБЯДНАНАГА КАРАЛЕЎСТВА ХАНЬСКОЙ ДЫНАСТЫЯЙ. ЗАЙМЕЎШЫ ВЬЕТСКИЕ ЗЯМЛІ, КІТАЙ, ЯК У ТЫМ, ТАК І Ў ІНШЫМ ВЫПАДКУ, НЕАДКЛАДНА ПРЫСТУПІЎ ДА ПЕРАСЯЛЕНЧАЙ І АССИМИЛЯТОРСКОЙ ПАЛІТЫЦЫ, ПРИВИВАЯ МЯСЦОВАМУ НАСЕЛЬНІЦТВУ КІТАЙСКІЯ ФЕАДАЛЬНЫЯ ЗВЫЧАІ, А ТАКСАМА РАСПАЎСЮДЖВАЮЧЫ СВАЮ ІДЭАЛОГІЮ І МАРАЛЬ. ЗРАБІЎШЫ ПЭЎНЫ ЎКЛАД У РАЗВІЦЦЁ ВЬЕТСКОГО ВАРВАРСКАГА ДЗЯРЖАВЫ, КІТАЙ УЖО НЕ МОГ СКАРАЦІЦЬ СВАЮ ПРЫСУТНАСЦЬ У ВЕТНАМЕ. Д.У. ДЕОПИК АХАРАКТАРЫЗАВАЎ ГЭТА АКАЛІЧНАСЦЬ ЯК ПРАБЛЕМУ ПАДАБЕНСТВА [ВЕТНАМА] З КІТАЕМ. СПРАВА Ў ТЫМ, ШТО КАЛЫСКА ВЕТНАМСКАГА ДЗЯРЖАВЫ - БАКБО (ПАЎНОЧНЫ ВЕТНАМ) - ГІСТАРЫЧНА ЗЯЎЛЯЎСЯ МЕСЦАМ ІНТЭНСІЎНАГА КАНТАКТУ ЦЫВІЛІЗАЦЫЙ - САПРАЎДНЫМ СКРЫЖАВАННЕМ КУЛЬТУР. ТАК, НАПРЫКЛАД, ЎГЛЕДЖВАЕЦЦА ПАДАБЕНСТВА БАКБО І ПАЎДНЁВЫХ АБЛАСЦЕЙ КІТАЯ. МЕНАВІТА НА ГЭТАЙ ТЭРЫТОРЫІ Ў НІЗОЎЯХ ЯНЦЗЫ ПЕРШАПАЧАТКОВА РАЗМЯШЧАЛАСЯ ДЗЯРЖАВА ЛАКВЬЕТОВ, А ЗАТЫМ І ДЗЯРЖАВА НАМВЬЕТ. СТАЛІЦА ЗАВАЯВАНАЙ ДЫНАСТЫЯЙ ХАНЬ Ў 111 Г. ДА Н.Э. НАМВЬЕТА - ПАНЬЮЙ - РАЗМЯШЧАЛАСЯ Ў РАЁНЕ СУЧАСНАГА ГУАНЧЖОУ. У АСНОВЕ ПАДАБЕНСТВА ТОЙ ЖА РЫСАВОДСТВА, А ТАКСАМА ВЯСКОВЫ ПОБЫТ І АГРАРНЫЯ ТЭХНАЛОГІІ ТЫХ ЧАСОЎ. АБЕДЗВЕ ВОБЛАСЦІ АБВЯШЧАЛІ КУЛЬТ ДРАКОНА. У НАСТУПНЫЯ ГАДЫ ІХ РАДНІ ЧАНЬ-БУДЫЗМ, СЛАБА ПРАДСТАЎЛЕНЫ ДА XII СТ. ВА ЎЛАСНА КІТАЙСКІХ АБЛАСЦЯХ, А МЯЖЫ ПАЎДНЁВА-КІТАЙСКІХ ДЫЯЛЕКТАЎ СУПАДАЛІ З МЕЖАМІ ВЬЕТСКИХ ДЗЯРЖАЎ СТАРАЖЫТНАСЦІ. ГЭТЫЯ МЯЖЫ І Ў X СТ. БЫЛІ ПОХОЖИ15.
ТАКІМ ЧЫНАМ, ПАЎНОЧНЫ ВЕТНАМ ТРАДЫЦЫЙНА БЫЎ БЛІЗКІ З ЮЖНОКИТАЙСКИМИ ТЭРЫТОРЫЯМІ, ЯКІЯ СПАЧАТКУ НЕ ЗЯЎЛЯЛІСЯ КІТАЙСКІМІ ПРАВІНЦЫЯМІ І БЫЛІ ЗАСЕЛЕНЫЯ БЛІЗКІМІ ПА СВАЁЙ ЭТНІЧНАЙ ПРЫНАЛЕЖНАСЦІ ДА ЎЕ НАРОДАМІ - МАСАВАЕ ЗАСЯЛЕННЕ ГЭТЫХ ТЭРЫТОРЫЙ ХАНЬЦАЎ ПАЧАЛОСЯ ТОЛЬКІ Ў XII СТ. БОЛЬШ ЗА ТОЕ, МОЖНА КАЗАЦЬ АБ ТЫМ, ШТО ДА XII СТ. НА ПАЎДНЁВЫХ ТЭРЫТОРЫЯХ СУЧАСНАГА КІТАЯ ПЕРАВАЖАЎ ЮЭСКИЙ, Г.ЗН. ВЬЕТСКИЙ ФАКТАР. НЕ ПАЎПЛЫВАЎ НА СУВЯЗЬ ДЗВЮХ ДЗЯРЖАЎ НАВАТ ТОЙ ФАКТ, ШТО З ЦЯГАМ ЧАСУ ВЕТНАМ ЎСЁ БОЛЬШ І БОЛЬШ АДДАЛЯЎСЯ АД КІТАЯ. У КАЛАНІЯЛЬНЫ ПЕРЫЯД СУВЯЗІ З КІТАЕМ САСЛАБЛІ, А САМ АБЛІЧЧА КІТАЙСКАЙ ЦЫВІЛІЗАЦЫІ НЕКАЛЬКІ ПРЫЦЬМЕЎ ЗА КОШТ УЗМАЦНЕННЯ ВЬЕТСКИХ ЭЛЕМЕНТАЎ, А ТАКСАМА Ў ВЫНІКУ ЎЗМАЦНЕННЯ ЕЎРАПЕЙСКАГА ЎПЛЫВУ. XX СТ., У СУВЯЗІ З РАЗВІЦЦЁМ Ў ВЕТНАМЕ МАСАВАЙ КУЛЬТУРЫ, БЫЎ ТАКСАМА АДЗНАЧАНЫ ВЫЦЯСНЕННЕМ КІТАЙСКАЙ ВЫСОКАЙ КУЛЬТУРЫ, КУЛЬТУРАЙ АГУЛЬНАСУСВЕТНАЙ. АЛЕ ГЭТА ЗУСІМ НЕ АЗНАЧАЛА КАНЧАТКОВАГА ЗНІКНЕННЯ Ў ЁЙ КІТАЙСКІХ ЭЛЕМЕНТАЎ - ЧАСТКА ІХ ПАСПЯХОВА ВЬЕТНАМИЗИРОВАЛАСЬ І НАЗАЎЖДЫ ЎВАЙШЛА Ў СКЛАД ВЕТНАМСКАЙ НАЦЫЯНАЛЬНАЙ КУЛЬТУРЫ. ЯК БЫ ДАЛЁКА НЕ СЫШОЎ ВЕТНАМ У СЯБЕ І Ў ПАЎДНЁВА-УСХОДНЮЮ АЗІЮ, У ЯГО КУЛЬТУРЫ ЗАСТАНЕЦЦА ВЕЛЬМІ ШМАТ КІТАЙСКАГА. СУМНЕННЯЎ У ГЭТЫМ НЯМА І БЫЦЬ НЕ МОЖА.
УЛІЧВАЮЧЫ ЎСЁ ВЫШЭЙПАКАЗАНАЯ, МОЖНА ЗРАБІЦЬ ВЫСНОВУ, ШТО Ў ПАДНЯБЕСНАЙ ВА ЎСЕ ЧАСЫ БЫЛО ДАСТАТКОВА ПАДСТАЎ ДЛЯ ТАГО, КАБ ЛІЧЫЦЬ ВЕТНАМСКІЯ ЗЯМЛІ КАЛІ НЕ ЧАСТКАЙ ЎЛАСНАЙ ТЭРЫТОРЫІ, ТО, ЯК МІНІМУМ, РОДНАСНЫМ, ХОЦЬ І ВАРВАРСКІМ, АДУКАЦЫЯЙ. ГЭТЫМ І ТЛУМАЧЫЛІСЯ СІСТЭМАТЫЧНЫЯ СПРОБЫ КІТАЯ ЗАВАЯВАЦЬ ДЗЯРЖАВА ПОЎДНЯ. НА ЎСІМ ПРАЦЯГУ РАЗГЛЯДАНАГА НАМІ ПЕРЫЯДУ (111 Г. ДА Н.Э. - XV СТ) НАД ВЬЕТСКИМ ДЗЯРЖАВАЙ НЕ РАЗ ЎСТАЛЁЎВАЛАСЯ КІТАЙСКАЕ ВАЛАДАРСТВА, І КОЖНЫ РАЗ ВЕТНАМСКІ НАРОД АКАЗВАЎ ВОРАГАМ УЗБРОЕНЫ АДПОР. ПАКАЗЧЫКАМ САМААДДАНАЙ БАРАЦЬБЫ ЎЕ ЗА НЕЗАЛЕЖНАСЦЬ СТАЛІ 7 АНТЫКІТАЙСКАЕ ВОЙНАЎ СУПРАЦІВУ, ЯКІЯ, ХОЦЬ І ПРАХОДЗІЛІ З РОЗНЫМ ПОСПЕХАМ, У ВЫНІКУ ПРЫВЯЛІ ДА НЕМІНУЧАГА ВЫЗВАЛЕННІ ПАЎДНЁВЫХ ЗЕМЛЯЎ. АЛЕ ПРА ЎСЁ ПА ПАРАДКУ.
2. 7 антыкітайскае Айчыннай вайны
Такім чынам, першай дзяржавай, пазначылі свае тэрытарыяльныя прэтэнзіі ў дачыненні да Ветнама, стаў Кітай. Кітайскія імператары на працягу многіх тысячагоддзяў лічылі вьетские зямлі часткай сваёй шырокай тэрыторыі. Так, ужо ў 214 г. да н.э. імператар Цынь Шыхуана здзейсніў першы паход у паўднёвым кірунку, які, аднак, поспехам не ўвянчаўся. Правал 1. Заваявальныя паходы циньского Кітая і якое рушыла за ім ўварванне ў Аулак войскаў Чжао Тое ярка прадэманстравалі змяненне характару экспансіі паўночнага соседа16. Яна ўступіла ў новы этап, прыняўшы больш буйныя маштабы і набудучы сістэматычныя інтанацыі. Прычыну, што пацягнула за сабой гэтыя змены, лепш за ўсё ахарактарызаваў кітайскі гісторык Сыман Цянь. У сваіх Гістарычных цыдулках ён адзначаў: У тыя часы імперыя Цынь пацярпела няўдачу на поўначы з плямёнамі гунаў, а на поўдні - з ўе. Захапіўшы на поўдні бясплодныя зямлі, кітайскія войскі не змаглі ні прасунуцца наперад, ні выбрацца оттуда17. Забуксавала знешняя палітыка циньского двара прывяла не толькі да змены палітыкі ў дачыненні да Старажытнага Ветнама, але і да падзення аўтарытэту дынастыі ў самым Кітаі. Таму, нядзіўна, што ў 209 г. да н.э., адразу пасля смерці Цынь Шыхуана, у Кітаі ўспыхнула паўстанне, вынікам якога стала звяржэнне непапулярных у народзе Циней і абвяшчэнне новай кіруючай кітайскай дынастыі - Хань.
Дынастыя Хань не пакінула без увагі здрада Чжао Тое: