Другая Балканская вайна
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
лканскіх народаў можа быць толькі шляхам рэвалюцыі рабочых і сялян, накіраванай на знішчэнне абсалютызму, вялікага землекарыстання і іншых рэшткаў феадалізму, теснякы заклікалі шляхам "самастойнай класавай барацьбы пралетарыяту "праявіць ціск на буржуазію, каб прымусіць яе арганізаваць балканскую федэратыўную рэспубліку.
У ходзе мірных перамоваў аказалася глыбокае противориччя. Балгарыя хацела ажыццявіць значнае пашырэнне межаў у напрамку Усходняй Фракіі. Грэцыя, якая ўжо заняла Салонікі, дамагалася перадачы ёй Эгейскім выспаў, а таксама прэтэндавала на паўднёвую частку Албаніі. Сербія далучыла да сябе ўсю Македонію, у тым ліку спрэчную тэрыторыю і частка, прызначаную яшчэ раней Балгарыі, не збіраючыся нічога саступаць. Балгарыя не хацела прымірыцца ні з сербскімі дасягненнямі, ні з пераходам Салонікі ў Грэцыю.
Палажэнне ускладнілася ў сувязі з дзяржаўным пераваротам, ажыццёўленым у Турцыі ў студзені 1913 ваенна наладжанай групай младотурок і следствам якога стала аднаўленне ваенных дзеянняў паміж Турцыяй і Балгарыяй. Турэцкія войскі зноў пацярпелі паразу, і 30 сакавіка 1913 г. у Лондане быў падпісаны выпрацаваны пад ціскам вялікіх дзяржаў мірны дагавор паміж удзельнікамі Балканскага саюза і Турцыяй.
Па ўмовах дамовы, Балгарыя атрымала паўночную частку цэнтральнай Македоніі, Фракію з узбярэжжам Эгейскага мора, Грэцыя - Салонікі і старанна ў Салонікі паўднёвую Македонію, Сербія - паўднёва-заходнюю, заходнюю і частка цэнтральнай Македоніі. Чарнагорыя атрымала параўнальна невялікі адрэзак горад Скутари, якое патрапіўшы ў рукі чарнагорскага караля Мікалая, быў у яго забралі па рашучага потребуванню Аўстрыі і перададзены спехам створанай вялікімі дзяржавамі Албаніі.
У выглядзе кампенсацыі за вялікае павелічэнне Балгарыі суседняя з ёй Румынія запатрабавала (і атрымала) горад Сілістрыю і частка балгарскай тэрыторыі, памежнай з Румыніяй.
Паводле гэтай дамовы толькі Стамбул і прылеглая зона праліваў па лініі Энос - мідыя засталіся ва ўласнасці Турцыі.
Падпісанне Лонданскага мірнага дагавора не знішчыла, а яшчэ больш абвастрыла противориччя як паміж галоўнымі імперыялістычнымі дзяржавамі, так і паміж балканскімі дзяржавамі. Вынікі балканскай вайны апынуліся нявыгаднымі для аўстра-венгерскага блока. Турцыя, якая разглядалася уладнымі коламі Германіі як магчымы саюзнік у барацьбе супраць Расіі, пацярпела жорсткае паражэнне. Значна ўзмацнілася Сербія, складаючы галоўны абект імперыялістычных імкненняў Аўстра-Венгрыі. Разам з тым само існаванне Балканскага саюза азначала далейшае падрыў ўплыву аўстра-германскіх імперыялістаў на Балканах і ўзмацненне пазіцыі дзяржаў Антанты.
У гэтых умовах аўстрыйская і нямецкая дыпламатыя паставіла перад сабой задачу раскалоць саюз балканскіх дзяржаў.
2. Ход ўзброенага канфлікту
У існуючых умовах, асабліва пасля падпісання тайнага сербска-грэцкага дамовы ў траўні 1913 г., накіраванага супраць Балгарыі, новай вайны пазбегнуць не ўдалося. Да таго ж Балгарыя таксама рыхтавалася да сутычкі, спадзеючыся вырашыць "македонскай пытанне" у сваю карысць.
чэрвеня 1913. Фердынанд аддаў загад балгарскім войскам вызваліць тэрыторыю Македоніі ад сербаў і грэкаў. У ноч з 29 на 30 чэрвеня балгарскія войскі па загадзе цара Фердынанда напалі на сербскія і грэцкія войскі. Пакінуўшы супраць Турцыі невялікі заслон, балгарскае камандаванне кінула асноўныя часткі балгарскай арміі супраць Сербіі, разлічваючы хуткім і нечаканым ударам разграміць яе сілы. Сербскія войскі ажыццявілі балгарам процідзеянне ў раёне ракі Брегальници і прымусілі іх перайсці да абароны. Частка балгарскіх кіраўнікоў на чале з данаў, бачачы правал авантуры, хацелі гэта паказаць у выглядзе пагранічнага інцыдэнту і пайсці на кампраміс. Спыніць ваенныя дзеянні было немагчыма. Сербскае і грэцкае кіраўніцтва, пераканаўшыся ў слабасці Балгарыі, аддалі загад аб наступе.
Кіруючыя колы Балгарыі задумалася ў пошуках выхаду з крытычнага становішча. Кіраўніцтва данаў падало ў адстаўку, апошняя не была прынятая. Камандуючы балгарскай арміяй генерал Савов быў звольнены. На яго пасаду прызначаны генерал Р.Димитриева. Але ўсё гэта не мяняла становішча. Для абмеркавання гэтай сітуацыі 2 ліпеня 1913 г быў скліканы кароткую савет з удзелам лідэраў усіх буржуазных і дробнабуржуазных партый (ад шырокіх сацыялістаў прысутнічаў Я.Сакизов, ад землеўладальнікаў - Д.Драгиев). На савеце данаў заявіў: "Наша палітыка пацярпела паразу". Была зроблена спроба замяніць двухпартыйнай кабінет дадзены кіраўніцтвам "нацыянальнай канцэнтрацыі" на чале з лідэрам дэмакратычнай партыі Малінавы, у якое павінны былі ўвайсці прадстаўнікі ад радыкалаў і шырокіх сацыялістаў. Скарыстаўшыся няўдалай спробай Малінавы стварыць кааліцыйны кіраўніцтва і правалам спробаў расійскай дыпламатыі прымірыць балканскія дзяржавы, Фердынанд, які даўно хацеў уцягнуць Балгарыю ў арбіту ўплыву аўстра-германскіх імперыялістаў, вырашыў сфармаваць кіраўніцтва з лібералаў, якія патрабавалі цеснага збліжэння з Аўстра-Венгрыяй і Германіяй. У выніку 4 Ліпень 1913 было створана кіраўніцтва "лібералаў канцэнтрацыі" на чале з Радиславовим.
Дапаможныя аперацыі супраць грэцкіх войскаў у раёне ніжняй плыні ракі Токі і на тэрыторыі ад Токі да ракі Вардар таксама не прынеслі балгарам поспеху. Балгарскае праўлення было гатова прадставіць пачатку ваенных дзеянняў, як памежны інцыдэнт і імкнулася праз свайго амбасадара ў Афінах дамаг