Утварэння беларускай нацыянальнай дзяржаСЮнаii 20-х гг. ХХ в.
Информация - История
Другие материалы по предмету История
ласнай думкай некаторых мяiовых работнiкаСЮ. На самой жа справе гэта было адлюстраваннем новых адносiн да нацыянальнага пытання з боку прагрэсiСЮнай беларускай грамадскаii.
Узнiкае пытанне: чаму некаторыя органы РСФСР не прыслухоувалкзя да голасу Белнацкома, бюро беларускiх секцый, iншых органау аб утварэннi Беларускай нацыянальнай дзяржавы? Мабыць, таму што СЮ той складанай сiтуацыi цэнтральныя органы Pacii не маглi не лiчыцца з думкай Пауночна-Заходняга абкома партыi, Аблвыканкомзаха, якiя выступалi ад iмя ycix працоСЮных Беларуci. Да таго ж аСЮтарытэт кiраСЮнцiтва Заходняй воблаii, абкома партыi i асаблiва А.Мяснiкова быСЮ вельмi вялiкi. 3 ix дзейнаiю звязаны СЮсталяванне СЮлады СаветаСЮ на Беларусi арганiзацыя барацьбы супраць нямецкiх акупантаСЮ, сацыяльна-эканамiчныя пераутварэннi, барацьба з голадам. Вось чаму цэнтральныя органы Pacii падтрымлiвалi кiраСЮнiкоСЮ Заходняй воблаii i лiчылi, што Беларусь павiнна СЮваходзцiь у склад Pacii як адмiнiстрацыйна-тэрытарыяльная яе частка. Нават Наркамат унутраных спраСЮ РСФСР прыняСЮ пастанову аб тым, што Заходняя воблаiь павiнна знаходзiцца СЮ складзе Pacii, таму што "СЮ ix аднолькавае гiстарычнае мiнулае, аднародная гаспадарчая структура, аднолькавыя геаграфiчныя СЮмовы".
2 Пыняцце цэнтральнымi партыйнымi органамi рашэння аб утварэннi БССР
Для канчатковага вырашэння пытання аб адмiнiстрацыйным будаСЮнiцтве на вызваленай тэрыторьп пры УЦВК была створана кампанiя, у якую СЮвайшлi прадстаунiкi абласных абяднанняу, вядучых наркаматау (унутраных спрау, фiнансау, дзяржаСЮнага кантролю, земляробства, юстыцыi i iнш.). Як бачым, думка па гэтым пытаннi фармiравалася на даволi шырокай прадстаСЮнiчай аснове. Аднак здзiуляе тое, што у камiсiю не СЮвайшлi прадстаушкi Народнага кампарыята па справах нацыянальнаiей. Камiсiя прыняла рэкамендацыю аб захаваннi Заходняй вoблacцi СЮ складзе Мiнскай, Гродзенскай, Магiлёускай, Вцiебскай i Смаленскай губерняСЮ. 23 снежня 1918 г. на аснове гэтай рэкамендацыi УЦВК прыняСЮ рашэнне аб захаваннi Заходняй воблаii i канчаткова вызначыСЮ яе тэрыторыю. Taкiм чынам, была узаконена пазцiыя Пауночна-Заходняга абкома РКП(б), Аблвыканкомзаха. Беларусь па-ранейшаму заставалася СЮ складзе Pacii.
У тэты ж дзень УЦВК разгледзеу пытанне аб дзяржауным будаунiцтве у Прыбалтыцы. Былi зацверджаны прынятыя раней дэкрэты СНК аб прызнаннi незалежнаii Эстонii, Латвii i Лiтвы. Hi СЮ дакладзе РЖ.Сталiна на пасяджэннi УЦВК, нi СЮ пастанове УЦВК "Аб прызнаннi незалежнаii рэспублiкi Эстляндыi, Лiтвы i Латвii" Беларусь не называлася. У артыкуле РЖ.Сталiна "Справы iдуць", надрукаваным напярэдаднi пасяджэння УЦВК 22 снежня 1918 г. у газеце "Жизнь национальностей" i прысвечаным дзяржаунаму будаСЮнiцтву СЮ заходнiх аблаiях, таксама нiчога не гаварылася аб Беларусi i тым больш аб перспектывах яе нацыянальнага самавызначэння.
Пытанне аб лесе Беларусi стала прадметам тэрмiновага разгляду у ЦК РКП(б). Ёiь падставы iвярджаць, што гэта адбылося па iнiцыятыве У.Ленiна. 24 снежня 1918 г. Пленум ЦК РКП(б) прыняу пастанову аб утварэнш Беларускай Савецкай Сацыялiстычнай Рэспублiкi (БССР). Пленум абавязау Пауночна-Заходнi абком РКП(б) правеii партыйна-арганiзацыйную работу па нацыянальна-дзяржаСЮнаму будаСЮнцтву на Беларусь 25 снежня 1918 г. у Наркомнацы адбылася нарада РЖ.Сталiна з адказнымi работнiкамi Белнацкома, членамi Цэнтральнага бюро беларускiх камунiстычных секцый i камiтэта Маскоускай беларускай секцыi РКП(б). Абмяркоувалася пытанне аб практычным здзяйсненнi рашэння ЦК РКП(б) аб утварэннi БССР. Нарада канстатавала, што "з мэтай умацавання i пашырэння заваёСЮ сацыялiстычнай рэвалюцыi СЮ сусветным маштабе у дадзены момант поСЮнаiю наспела неабходнаiь абяулення Беларусi як са-мастойнай ва ycix адносшах нацыi, незалежнай Сацыялiстычнай Савецкай Рэспублiкi. Нарада абмеркавала таксама пытанне пра будучы часовы рабоча-сялянскi СЮрад БССР. У гэты ж дзень РЖ.Сталiн у размове па телефоне са старшынёй Пауночна-Заходняга абласнога камiтэта РКП(б) А.Мяснiковым паведамiу, што ЦК партыi згадзiСЮся на СЮтварэнне беларускага савецкага СЮрада.
Такiм чынам, пад уздзеяннем ЦК РКП(б) Наркомнац, а затым i Пауночна-Заходнi абком РКП(б), Аблвыканкомзах, СНК Заходняй воблаii памянялi свае адносiны да лесу Беларусi. Яны нават пайшлi далей у вызначэннi юрыдычнага статусу Беларусi як Белнацком i беларускiя камунiстычныя секцыi, якiя прытрымлiвалiся прынцыпу аутаномii Беларусi СЮ складзе РСФСР.
29снежня 1918 г. прадстаСЮнiкi беларускiх секцый пры ЦК РКП(б) З.Жылуновiч, А.Чарвякоу i iншыя, хто СЮдзельнiчау у падрыхтоСЮцы дакументаСЮ, звязаных з абвяшчэннем БССР, выехалi з Масквы у Смаленск. РЖ.Сталiн па даручэннi ЦК РКП(б) паведамiСЮ Пауночна-Заходняму абкому РКП(б), што "сёння выязджаюць у Смаленск беларусы. Вязуць з сабой Манiфест. Просьба ЦК партыi i Ленiна прыняць ix, як малодшых братоСЮ, можа яшчэ нявопытных, але гатовых аддаць усё свае жыццё партыйнай, савецкай рабоце" (Гiсторыя Беларускай ССР.Т.З. С. 132).
30 снежня 1918 г. адкрылася VI ПаСЮночна-Заходняя абласная партыйная канферэнцыя. Дэлегаты канферэнцыi аднагалосна выказалiся за абвяшчэнне БССР. Канферэнцыя вызначыла межы рэспублiкi i па дакладу кaмicii, утворанай для вывучэння гэтага пытання, прыйшла да высновы, што СЮ склад рэспублiкi павiнны увайii Мiнская, Магiлёуская, Гродзенская губернii поСЮнаiю, Вiцебская губерня без Дзвiнскага, Рэжыцкага i Люцынскага паветаСЮ, а таксама частка тэрыторыi прымежных губерняСЮ, населеных пераважна беларусамi. Гэта частка Гжацкага, СычэСЮскага