Утварэнне Вялiкага княства ЛiтоСЮскага
Информация - История
Другие материалы по предмету История
рускай дзяржаСЮнаii. На семiнарскiм занятку мэтазгодна закрануць пытанне аб сiмволiцы ВКЛ: флагу i гербе.
У вынiку варварскага знiшчэння рэлiквiй i дакументаСЮ у музеях i бiблiятэках былога СССР, разбурэння цэркваСЮ i другiх гiстарычных помнiкаСЮ, якiя захоСЮвалi многiя тайны СЮ адносiнах да сiмволiкi ВКЛ, сення СЮ гэтых пытаннях застаецца многа белых плямаСЮ.
княства лiтоСЮскi беларускi
5. Сiмволiка ВКЛ
Няма падставы гаварыць аб якiм-небудзь агульнанацыянальным флагу беларусаСЮ раней ХХ ст. Былi толькi асабiстыя флагi лiтоСЮска-беларускiх магнатаСЮ i ваенныя iягi.
У перыяд ВКЛ асноСЮным гербам зяСЮлялася "Пагоня" - знак, якi выкарыстоСЮваСЮся i вялiкiм князем - правiцелем беларуска-лiтоускай дзяржавы. Гэты знак сiмвалiзуе старажытную СЮсходнеславянскую традыцыю - абараняпь межы сваей дзяржавы.
РЖснуе некалькi летапiсных версiй гiстарычнага паходжання герба Пагоня. Адна з iх прыводзiцца СЮ Густынскiм летапiсу першай паловы ХVРЖРЖ ст., дзе гаворыцца, што князь Вiцень измысли себе герб и всему князьству печать: рыцарь збройный на коне с мечом, еже ныне наричут погоня. Некаторыя звязваюць зяСЮленне герба Пагоня з дзейнаiю другога вялiкага князя лiтоСЮскага - Нарыбута.
Герб Пагоня СЮваходзiць у групу конных гербаСЮ, шырока распаСЮсюджанных у еСЮрапейскай i СЮсходнеславянскай геральдыцэ. Пячаткi з выявай коннага наезднiка сустракаюцца СЮ полацкiх, наСЮгародскiх, мазавецкiх граматах. Фiгура коннага рыцара сiмвалiзавала вярхоСЮную СЮладу, вялiкага князя.
Гiстарычны факт Пяцьдзесят першая харугва Жыгiмонта-Нарыбута СЮ Груевальдскай бiтве мела на iягу каня з ездаком ва узбраненнi на чырвоным полi. iягi у Лiтоускiм войску Аляксандра ВiтаСЮта былi амаль усе аднолькавыя, таму што мелi на штандарце рыцара ва узбраненнi, якi сядзеу на белым канi, трымаючы у паднятай руцэ меч на чырвоным полi
Пазней, пасля адмiнiстрацыйнай рэформы 1564-1565 гадоСЮ, калi СЮзнiклi ваяводствы, кожнае з iх атрымала вялiкакняжацкi iяг з казны. Вялiкi iяг ваяводства меСЮ дзве касiцы, а iяг павета - адну. АгульнадзяржаСЮны iяг меСЮ чатыры касiцы, а на палотнiшчы была намалявана "Пагоня" i Дзева Марыя з дзiцём РЖсусам у сонцы. Ваенны iяг Гетмана - камандуючага лiтоСЮскай армiяй -меСЮ чатырохвугольнае блакiтнае палотнiшча, з аднаго боку якога была намалявана "Пагоня".
Вынiк. Амаль усе паветы i ваяводствы мелi у ВКЛ рознакаляровыя iягi з гербам "Пагоня". Традыцыi СЮплывання гэтага герба, узнiкшыя СЮ глыбокай старажытнаii, знаходзяць сваю легiтымiзацыю (афармленне праз заканадаСЮчыя акты) у ХVРЖ стагоддзi СЮ Статутах ВКЛ. Выява Пагонi фiгуруе не толькi на пячатках дзяржауных устаноСЮ i баявых штандартах ХVIII ст., яна крочыць праз дзесяцiгоддзi i СЮ XIX ст.
Герб Пагоня знайшоСЮ свае адлюстраванне не толькi на штандартах вайсковых чаiей, але i на дзяржаСЮным гербе Расii.
У канцы 50-х гадоСЮ XIX ст., быСЮ распрацаваны вялiкi герб Расйс кай iмперыi, дзе на крылах царскага арла былi размешчаны абяднаныя шчыты розных зямель. Сярод iх былi i звязаныя з былой тэрыторыяй ВКЛ.
Вынiк
) Вялiкае княства ЛiтоСЮскае зяСЮлялася палiэтнiчнай дзяржавай, спачатку федэратыСЮнага, а потым унiтарнага тыпу. Своеасаблiвы феадальны федэралiзм меСЮ меiа СЮ перыяд уваходжання новых земляСЮ у склад гаспадарства СЮ пэСЮны "пераходны перыяд", калi "асвойвалiся" далучаныя абшары. Але ён, як правiла, з часам разбураСЮся пад нацiскам агульнай унiтарнай тэндэнцыi, што пачала панаваць у Беларуска-ЛiтоСЮскай дзяржаве з канца ХV ст., калi ВiтаСЮт на працягу 1392-1396 гадоСЮ злiквiдаваСЮ сiстэму мяiовага княжання. 3 другой паловы ХV ст. цэнтралiзацыйныя працэсы яшчэ больш паскорылiся, бо набылi вагу агульнагаспадарчыя законы;
) на СЮсiх землях гаспадарства, пачынаючы з ХУ ст., дзейнiчаСЮ адзiны, агульнапрыняты закон - Статут, уносiць змены у якi нiкому, анiякай мяiовай адмiнiстрацыi, апрача Сойму княства, строга забаранялася;
) у ВКЛ iснавала цвердая грашова-фiнансавая i падатковая сiстэма, дзейнiчалi адзiныя прынцыпы судовага i адмiнiстрацыйнага СЮпарадкавання, быСЮ прыняты агульны парадак прызначэння кiраСЮнiкоСЮ земляСЮ, ваяводстваСЮ i паветаСЮ, паСЮсюль iснавалi правiлы выбараСЮ на соймiкi i Сойм, манархам зызначаСЮся адзiн для СЮсiх парадак i нават адны i тыя ж днi правядзення паветавых шляхецкiх соймiкаСЮ, iснавала адзiнае войска i адзiныя вайсковыя законы;
) усялякiя сепаратыiкiя памкненнi далучаных да Княства земляСЮ, ваяводстваСЮ, паветаСЮ цi проста асобннх моцных феадалаСЮ лiчылiся найвялiкшым парушэннем законаСЮ, дзяржаСЮным злачынствам i таму жорстка праследавалiся манархам i СЮрадам;
) Беларуска-ЛiтоСЮскаяй дзяржаве быСЮ уласiвы адносна дэмакратычны лад, найвышэйшы СЮ Еуропе СЮзровень развiцця тэорыi парава i дасканальнаiь судовай пракыкi. Выннiкам гэтага з?явiлася адсутнаiь жорсткай тыранi i СЮрадавая абарона грамадзянскiх правоСЮ i свабод, наблiжэнне да рэлiгiйнай талерантнаii, канфесiйнай i этнiчна-культурнай цярпiмаii;
6) У час iснавання ВКЛ як дзяржавы, да кашда ХVIII ст., не знiклi бясследна буйныя этнiчныя групы насельнiцтва - жамойты, татары, габраi i iнш., яны карысталiся СЮсiмi iснуючымi тады паляСЮнiцтва i грамадзянскiмi свабодамi i, наколькi змаглi, захавалi свае этнiчнае аблiчча;
) своеасаблiвыя рысы Беларуска-Лiтоускай дзяржавы прыкметна адрознiвалi яе ад МаскоСЮскага княства, дзе панавалi жорсткая сiстэма кiравання, меСЮ меiа неверагодны цiск на свой народ з боку дэспатычных дзяржаСЮных i урадавых структур, неабмежаваная тыранiя маскоСЮскiх манар?/p>