Утварэнне Беларуская ССР
Информация - История
Другие материалы по предмету История
Змест
Уводзiны
1 Работа Усебеларускага зезда i яго разгон
2 Абвяшчэнне БНР
3 Першае абвяшчэнне БССР
5 ЛiтоСЮска-Беларуская Савецкая Рэспублiка
6 Другое абвяшчэнне БССР
7 Удзел БССР у стварэннi СССР
Заключэнне
Спiс выкарыстаных крынiц
Уводзiны
Для замацавання перамогi Кастрычнiцкай рэвалюцыi, перабудовы гаспадаркi, новай арганiзацыi жыцця патрэбна было неадкладна прыступiць да стварэння адпаведнага дзяржаСЮнага ладу. У Беларусi з першых дзён рэвалюцыi па гэтым пытаннi разгарнулася вострая барацьба памiж нацыянальнымi партыямi i бальшавiкамi. Рускiя эсэры адстойвалi прынцып адзiнай i непадзельнай Расii. Нацыянальныя партыi патрабавалi СЮтварэння Беларускай народнай рэспублiкi. Бальшавiкi, выконваючы дырэктыву ЦК РСД РП(б) змагацца за сусветную сацыялiстычную рэвалюцыю, утварылi своеасаблiвае дзяржаСЮнае абяднанне - Заходнюю воблаiь i Заходнi фронт. Вектар палiтыкi гэтага абяднання быСЮ скiраваны на Захад, у бок Польшчы i Германii з мэтай падштурхоСЮвання тут сацыялiстычнай рэвалюцыi. У сувязi з гэтым пытаннi СЮнутранага жыцця для паСЮночна-заходняга Абласнога камiтэта РСДРП(б) i дзяржаСЮных органаСЮ Заходняй воблаii i фронту свядома на першы план не высоСЮвалiся.
Беларускiя нацыянальныя партыi СЮ гэты час актывiзавалi дзейнаiь па стварэнню БНР. У Грамаце да беларускага народа ад 27 кастрычнiка 1917 г. Вялiкая Беларуская рада (ВБР), якую падтрымалi iншыя беларускiя нацыянальныя арганiзацыi i партыi.
Беларускi абласны камiтэт бачыСЮ найбольш перспектыСЮны шлях ажыцяСЮлення права нацый на самавызначэнне СЮ стварэннi СЮ складзе Расiйскай федэрацыi нацыянальных аСЮтаномных рэспублiк i аблаiей.
Утварэнне нацыянальна-дэмакратычнай дзяржавы для беларускага нацыянальнага руху было задачай надзвычай складанай. Сiлы нацыянальнай буржуазii i памешчыкаСЮ у гэтым руху былi значна слабейшымi, чым на Украiне, у Фiнляндыi, Польшчы, iншых нацыянальных рэгiёнах.
Беларускi нацыянальны рух у параСЮнаннi з польскiм, яСЮрэйскiм, лiтоСЮскiм да 1917 г. заставаСЮся малаэфектыСЮным i не аказваСЮ уплыву на палiтычнае развiццё перадрэвалюцыйнай Расii.
Калi меркаваць па нацыянальных праграмах беларускiх партый i арганiзацый, то сярод iх не было такой, якая змагла б стаць значнай сiлай грамадска-палiтычнага жыцця i прыкметна СЮплываць на развiццё нацыянальнага руху. Так, на выбарах ва УстаноСЮчы сход Беларуская сацыялiстычная грамада атрымала толькi 0,6% галасоСЮ выбаршчыкаСЮ. У Мiнскiм савеце рабочых i салдацкiх дэпутатаСЮ, саветах iншых гарадоСЮ i паветаСЮ, выканаСЮчых камiтэтах сялянскiх дэпутатаСЮ Мiнскай i Вiленскай губерняСЮ, на МагiлёСЮскiм губернскiм зездзе сялянскiх дэпутатаСЮ зусiм не было прадстаСЮнiкоСЮ БСГ, iншых нацыянальных арганiзацый.
Вялiкая Беларуская рада не мела нi палiтычных, нi вайсковых магчымаiей для замены савецкай улады. Яна разлiчвала iншым шляхам перацягнуць на свой бок народныя масы.
Лозунг Кастрычнiцкай рэвалюцыi аб самавызначэннi народаСЮ аж да дзяржаСЮнага аддзялення ад Расii беларускiя нацыянальныя арганiзацыi СЮспрынялi як патрабаванне неадкладнага самавызначэння Беларусi i яе аддзялення ад савецкай Расii. На пытанне, якое СЮзнiкла перад нацыянальна-вызваленчым рухам, якiм шляхам iii далей (праз саветы або раду), усе беларускiя нацыянальныя арганiзацыi выказалiся СЮ падтрымку рады, супраць саветаСЮ.
У ходзе вырашэння нацыянальнага пытання найбольшыя выгады iмкнулася атрымаць беларуская буржуазiя. Яна з усiх сiл дамагалася аднаСЮлення тых пазiцый, якiя страцiла СЮ працэсе рэвалюцыi. Сялянскiя масы, гарадскiя пласты насельнiцтва да гэтага пытання СЮ пераважнай большаii адносiлiся без энтузiязму.
Вопыт гiсторыi паказвае, што СЮ нацыянальна-вызваленчых рухах поспеху дасягалi тыя нацыянальнаii, буржуазiя якiх была сапраСЮды нацыянальнай, а нацыянальная дэмакратыя знаходзiлася на высокай ступенi развiцця культурна-нацыянальнай свядомаii. У Беларусi нацыянальная буржуазiя была малалiкая, палiтычна слабая, а дэмакратычныя сiлы мелi нiзкi СЮзровень нацыянальнай свядомаii. Эканамiчна-пануючым класам зяСЮлялiся памешчыкi, якiя належалi пераважна да польскай, лiтоСЮскай i рускай нацыянальнаiей.
Значная частка палiтычнага кiраСЮнiцтва беларускiм нацыянальным рухам разумела, што СЮласных сiл для развязвання барацьбы за незалежнаiь у яе недастаткова. Такога пункту гледжання прытрымлiвалiся СЮсе беларускiя групоСЮкi, якiя iмкнулiся да незалежнаii i абяднання беларускiх зямель. Яны адрознiвалiся адна ад другой толькi знешняй арыентацыяй: Б.Тарашкевiч, напрыклад, арыентаваСЮся на Польшчу, А.Луцкевiч - на Германiю i г.д.
РЖмкненне Вялiкай Беларускай рады да абвяшчэння незалежнай Беларускай рэспублiкi падтрымлiвалi група беларускай iнтэлiгенцыi, частка салдат-беларусаСЮ, так званыя старыя беларускiя дзеячы з паланiзаванай беларускай шляхты. Зезды беларускiх арганiзацый i беларусаСЮ-вайскоСЮцаСЮ фронту пастанавiлi прыняць рашучыя меры да арганiзацыi СЮсяго беларускага народа для абароны здабытых правоСЮ i вольнаiей. Абраныя зездамi выканкомы звярнулiся да беларускага народа з заклiкам узяць у свае рукi кiраванне краем.
На iншай платформе знаходзiСЮся Беларускi абласны камiтэт (БАК) пры Усерасiйскiм савеце сялянскiх дэпутатаСЮ у Петраградзе. Ён лiчыСЮ сябе iдэйным i арганiзацыйна-палiтычным цэнтрам той часткi сялянства i iнтэлiгенцыi, якая арыентавалася на Расiю i лiчыла сваёй задачай утварэнне абласной аСЮтаномii Беларусi СЮ складзе Расii. Бе