Утварэнне Беларуская ССР
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?а гэтага? Вялiкая Беларуская рада, iншыя нацыянальныя арганiзацыi не маглi пагадзiцца з тым, у якую форму вылiлася пасля Кастрычнiцкай рэвалюцыi дзяржаСЮнае будаСЮнiцтва СЮ Беларусi. Абяднанне воблаii i фронту СЮ адзiную дзяржаСЮную структуру - Заходнюю воблаiь i Заходнi фронт - не мела прэцэдэнту.
Гэта было адзiнае СЮ Расii ваенна-грамадзянскае дзяржаСЮнае СЮтварэнне. 3 часоСЮ Кастрычнiцкай рэвалюцыi тут дзейнiчалi Ваенна-рэвалюцыйны камiтэт Заходняга фронту, Выканком саветаСЮ воблаii i фронту i СаСЮнарком воблаii i фронту. Усе гэтыя органы лiчылiся абласнымi i франтавымi. Але СЮ сапраСЮднаii яны СЮ пераважнай большаii былi франтавымi i СЮкамплектаванымi ваеннымi работнiкамi, цывiльных асоб у гэтых органах не было. НапэСЮна, такое абяднанне не зявiлася выпадковаiю. Магчыма, у iм быСЮ зацiкаСЮлены ЦК РСДРП(б), якi разлiчваСЮ на сусветную сацыялiстычную рэвалюцыю i якому такое абяднанне было неабходна для ажыццяСЮлення экспарту рэвалюцыi на Захад.
Да таго ж пытанне аб самавызначэннi Беларусi СЮ значнай ступенi рабiлася актуальным таму, што фармiраванне Заходняй воблаii не было завершана. Такiя беларускiя губернi, як Вiцебская i МагiлёСЮская, у яе склад не СЮваходзiлi. Заходняя воблаiь у 1917 г. пасля Кастрычнiцкай рэвалюцыi абяднала тэрыторыю толькi Мiнскай i часткi Вiленскай губерняСЮ. Неакупiраваныя паветы Вiцебскай i МагiлёСЮскай губерняСЮ былi СЮключаны СЮ Заходнюю воблаiь толькi СЮ 1918 г., калi пасля пачатку германскай iнтэрвенцыi фактычна сфармiравалася новая воблаiь з цэнтрам у Смаленску. У патрабаваннi аб самавызначэннi Беларусi кiраСЮнiцтва воблаii бачыла толькi iмкненне ВБР i Белнацкома лiквiдаваць воблаiь. Гэта шмат у чым накладвала адбiтак на развiццё працэсу СЮтварэння нацыянальнай Беларускай рэспублiкi.
У гэты час ВаенрэСЮком, Аблвыкамзах i СаСЮнарком воблаii i фронту займалiся пераважна справамi Заходняга фронту, якi пасля Кастрычнiцкай рэвалюцыi фактычна расфармiроСЮваСЮся. Трэба было надаваць шмат увагi стварэнню СЮзброенай сiлы, здольнай абаранiць рэвалюцыю, i таму не было магчымаii займацца правядзеннем рэвалюцыйных пераСЮтварэнняСЮ у воблаii. Аднак гэта работа зяСЮлялася неадкладнай, практычна толькi яна магла замацаваць перамогу новага ладу жыцця [1, с.320].
I нарэшце, яшчэ адна важная прычына. Партыйнае i савецкае кiраСЮнiцтва воблаii складалася з прафесiйных ваенных рускай, украiнскай, латышскай, армянскай, яСЮрэйскай i iншых нацыянальнаiей. БеларусаСЮ сярод iх не было. Праблемы ж, якiя трэба было вырашаць, закраналi лес беларускай нацыi. Беларускiя нацыянальныя арганiзацыi ставiлi пытанне аб самавызначэннi, што вынiкала з рашэнняСЮ II Усерасiйскага зезда саветаСЮ i iншых дакументаСЮ савецкай улады. Аднак кiраСЮнiкi абласных партыйных i савецкiх органаСЮ не прызнавалi факт iснавання беларускай нацыi i патрабаванне аб самавызначэннi Беларусi СЮспрынялi як антысавецкае, контррэвалюцыйнае. 3 такiх тэарэтычных установак вынiкалi практычныя дзеяннi, якiя вялi не да СЮзаемаразумення i супрацоСЮнiцтва, а да канфрантацыi.
Зыходзячы з таго, што СЮ Беларусi пасля Кастрычнiцкай рэвалюцыi нацыянальна-дзяржаСЮнае будаСЮнiцтва не пачыналася, i аiерагаючыся, каб германскiя, польскiя, украiнскiя, лiтоСЮскiя буржуазна-памешчыцкiя колы не паквапiлiся на безгаспадарчую тэрыторыю Беларусi, беларускiя нацыянальныя арганiзацыi актыСЮна павялi лiнiю на СЮтварэнне беларускай дзяржавы. Беларускiя сiлы, такiм чынам, праявiлi занепакоенаiь лёсам сваёй Радзiмы.
2 Абвяшчэнне БНР
Пасля таго як савецкiя войскi пакiнулi Мiнск, а германскiя яшчэ не СЮступiлi СЮ горад, выканком савета Усебеларускага зезда зрабiСЮ спробу СЮсталявання сваёй улады. 21 лютага 1918 г. ён звярнуСЮся да беларускага народа з 1-й УстаСЮной граматай, у якой абявiСЮ сябе СЮладай у Беларусi. З прадстаСЮнiкоСЮ сацыялiстычных партый быСЮ сфармiраваны Народны сакратарыят на чале з Я.Варонкам. У яго склад увайшлi: П.КрачэСЮскi, А.Смолiч, П.Бадунова, А.Карач, Т.Грыб, К.ЕзавiтаСЮ, У.МакрэяСЮ, I.Серада i iнш. [2, с.99]. Народны сакратарыят зяСЮляСЮся часовым выканаСЮча-распараджальным органам.
Выканком зыходзiСЮ з таго, што, па-першае, сваiмi рашучымi дзеяннямi па СЮсталяваннi СЮлады ён зможа разлiчваць на падтрымку народных мас i, па-другое, спадзяваСЮся, што германскаму камандаванню прыйдзецца пагадзiцца з фактам стварэння беларускага нацыянальнага СЮрада. Аднак атрымалася iнакш. Калi 24 лютага 1918 г. дэлегацыя Народнага сакратарыята (Я.Варонка, К.ЕзавiтаСЮ, А.Смолiч i iнш.) наведала прадстаСЮнiка германскага камандавання СЮ Мiнску i заявiла яму, што Народны сакратарыят зяСЮляецца гаспадаром краю i будзе абыходзiцца з германскай армiяй, як з гаiямi, выказала сваю лаяльнаiь уладзе iнтэрвентаСЮ, то ваенны камендант замест падзякi выдаСЮ загад аб выдварэннi Народнага сакратарыята з памяшкання, якое ён займаСЮ. Гэта было зроблена на наступны дзень.
Дамаганнi Народнага сакратарыята аб прызнаннi i падтрымцы з боку СЮрада Германii былi адхiлены. ПрадстаСЮнiк камандавання германскiх войскаСЮ адказаСЮ, што прызнаць яго СЮ якаii СЮрада Беларусi не можа, бо яшчэ СЮ студзенi 1918 г. з iх згоды СЮ Вiльнi адбылася другая Беларуская асамблея, якая заявiла аб незалежнаii Беларусi i сфармiраваннi сваёй адмiнiстрацыi. У гэтых абставiнах выканком Савета зезда i Беларуская рада СЮ Вiльнi, якiя падштурхоСЮвала акупацыйная СЮлада, пасля СЮзгаднення сваiх прэтэнзiй абнародавалi агульную заяву, у якой прызналi неабходным стварыць Беларускую Народную Рэспублiку. Гэта пагадненне было замацавана 2-й УстаСЮной граматай,