Утварэнне Беларуская ССР

Информация - История

Другие материалы по предмету История

беларускай дзяржаСЮнаii - пэСЮны час яны iснавалi паралельна, атаясамлiваючы сабой дзве альтэрнатывы, выбар памiж якiмi павiнен быСЮ зрабiць беларускi народ. 3 двух варыянтаСЮ гiстарычнага развiцця - БНР цi БССР - лёсам i часам Беларусi было наканавана пайii па другiм напрамку. Беларуская Савецкая Сацыялiстычная Рэспублiка стала своеасаблiвай формай беларускай дзяржаСЮнаii, у якой правы рэспублiканскiх органаСЮ улады былi з самага пачатку моцна СЮрэзаны на карыiь цэнтра. Велiзарны СЮплыСЮ на вынiкi працэсу, безумоСЮна, адыгралi знешнепалiтычпы фактар i iнтарэсы бальшавiцкай рэвалюцыi СЮ Расii, у тым лiку СЮ Беларусi.

7 Удзел БССР у стварэннi СССР

Праца па СЮтварэнню адзiнай савецкай дзяржавы распачалася яшчэ СЮ час Грамадзянскай вайны i была абумоСЮлена шэрагам прычын. У свой час тэрыторыi савецкiх рэспублiк, што СЮвайшлi СЮ СССР, знаходзiлiся СЮ межах Расiйскай iмперыi. Памiж iмi iснавалi эканамiчныя сувязi. Складаныя ваенна-палiтычныя абставiны, якiя СЮзнiкалi СЮ гады Грамадзянскай вайны, таксама патрабавалi абяднання намаганняСЮ. У першыя пасляваенныя гады СЮзаемаадносiны РСФСР з iншымi савецкiмi рэспублiкамi будавалiся на аснове двухбаковых дагавораСЮ аб супрацоСЮнiцтве. Аднак дагаворная федэрацыя як форма дзяржаСЮнага СЮладкавання не магла задаволiць ЦК РКП(б) i савецкi СЮрад, паколькi СЮскладняла палiтычнае i гаспадарчае кiраванне краiнай.

ПадрыхтоСЮчая праца i абмеркаванне прынцыпаСЮ, на якiх павiнны былi грунтавацца СЮзаемаадносiны памiж савецкiмi рэспублiкамi СЮ адзiнай дзяржаве, iшлi на працягу 1922 г. КiраСЮнiцтва БССР прымала СЮдзел у гэтым працэсе. Яно цесна звязвала статус рэспублiкi СЮ саюзнай дзяржаве з вырашэннем беларускага тэрытарыяльнага пытання. Аб гэтым сведчыць пазiцыя ЦБ КП(б)Б адносна праекта аСЮтанамiзацыi. На пасяджэннi, прысвечаным яго абмеркаванню, партыйныя СЮлады рэспублiкi выступiлi супраць прынцыпаСЮ абяднання, прапанаваных РЖ.Сталiным. ЦБ КП(б)Б выказалася за захаванне дагаворных адносiн, так, як гэта было памiж наркаматамi Расii i Украiны. Адначасова на гэтым жа пасяджэннi было вырашана паставiць перад ЦК РКП(б) пытанне аб пашырэннi тэрыторыi рэспублiкi. Сумяшчэнне дадзеных двух пытанняСЮ было не выпадковым. Яно яшчэ раз падкрэслiла iмкненне кiраСЮнiцтва БССР да большай самастойнаii СЮ вырашэннi пытанняСЮ унутранага жыцця. Лепшым гарантам суверэнiтэту рэспублiкi i СЮлiку iнтарэсаСЮ была яе тэрытарыяльная цэласнаiь.

У вераснi 1922 г. меркаваннi ЦБ КП(б)Б былi выкладзены на пасяджэннi камiсii ЦК РКП(б), якая займалася распрацоСЮкай палажэнняСЮ саюзнага дагавора. Выказваючы заклапочанаiь тым, што вырашэнне тэрытарыяльнага пытання не прадугледжана нiводным пагадненнем памiж РСФСР i БССР, кiраСЮнiцтва знешнепалiтычнага ведамства савецкай Беларусi прапанавала паставiць яго на абмеркаванне, а рашэнне замацаваць у форме мiжнароднага дагавора. На думку кiраСЮнiцтва НКЗС БССР, вяртанне Вiцебскай, Гомельскай i часткi Смаленскай губерняСЮ дыктавалася гаспадарчымi (эканамiчнае адзiнства гэтых губерняСЮ i БССР), культурна-асветнiцкiмi (цяга большаii насельнiцтва да беларускай культуры), унутрыпалiтычнымi (улiк асаблiваiей нацыянальнага i сацыяльнага складу жыхароСЮ Беларусi) i знешнепалiтычнымi (узмацненне мiжнароднага становiшча БССР) фактарамi. Аднак гэты зварот рэспублiканскiх улад нiякiх вынiкаСЮ не даСЮ. Вырашэнне дадзенага пытання выходзiла за межы кампетэнцыi камiсii ЦК РКП(б) i Наркамата замежных спраСЮ РСФСР, таму беларускаму боку было прапанавана перадаць яго непасрэдна СЮ ЦК РКП(б) [2, с.180].

Тым часам працэс утварэння СССР уступаСЮ у завяршальную стадыю. У кастрычнiку - снежнi 1922 г. пленумы ЦК кампартый Беларусi, Украiны, Азербайджана, Грузii, Арменii выказалiся за абяднанне савецкiх рэспублiк у Саюз ССР. 30 снежня 1922 г. у Маскве адбыСЮся I зезд саветаСЮ СССР, якi прыняСЮ Дэкларацыю аб утварэннi СССР i Саюзны дагавор. Старшынямi вярхоСЮнага заканадаСЮчага органа дзяржавы - ЦВК СССР - былi выбраны М.Калiнiн, Г.ПятроСЮскi, А.ЧарвякоСЮ, Н.НарыманаСЮ.

Заключэнне

Абвяшчэнне 25 сакавiка 1918 г. незалежнаii Беларускай Народнай Рэспублiкi i яе фактычнае прызнанне шмат якiмi еСЮрапейскiмi дзяржавамi змусiлi Савецкую Расiю даць беларускiм камунiстам дазвол на СЮтварэнне БССР.

30-31 снежня 1918-га СЮ Смаленску (бальшавiкi справядлiва разглядалi гэты горад як беларускi) РЖ зезд Кампартыi Беларусi прыняСЮ пастанову стварыць БССР у межах Смаленскай, Вiцебскай, МагiлёСЮскай, Менскай i Гарадзенскай губерняСЮ з тымi часткамi сумежных з iмi СувалкаСЮскай, Вiленскай, Ковенскай i ЧарнiгаСЮскай, дзе пераважала беларускае насельнiцтва. Часовы рабоча-сялянскi СЮрад пад кiраСЮнiцтвам Змiцера Жылуновiча 1 студзеня 1919 г. выдаСЮ Манiфест пра абвяшчэнне Беларускай ССР. Ён паСЮтараСЮ iдэю нашай дзяржаСЮнаii, якую СЮжо абвяiiла Другая УстаСЮная грамата БНР, але не дэклараваСЮ дэмакратычных свабодаСЮ.

5 студзеня урад БССР пераехаСЮ у Менск i вельмi хутка зразумеСЮ, што прызнанне дзяржаСЮнаii Беларусi зяСЮляецца для Крамля не больш чым палiтычнай гульнёй. Ужо 16 студзеня 1919 г. бальшавiiкае кiраСЮнiцтва загадала тАЬСЮ сувязi са зменай знешнiх абставiнаСЮтАЭ перадаць Смаленскую, МагiлёСЮскую i Вiцебскую губернi СЮ склад РСФСР. Яшчэ праз некалькi дзён выклiканыя СЮ Маскву кiраСЮнiкi БССР даведалiся ад Ленiна пра план злучэння iхняй тАЬабрэзанайтАЭ рэспублiкi са створанай бальшавiкамi ЛiтоСЮскай ССР. Гэтая буферная дзяржава была патрэбная расейскiм бальшавiкам дзеля абароны перад пагрозаю вайны з Польшчай.

Такiм чынам, у лютым 1919-га СЮзнiкла ЛiтоСЮска-Бел?/p>