Беларускае дойлiдства
Информация - Культура и искусство
Другие материалы по предмету Культура и искусство
Беларускi дзяржаСЮны тэхналагiчны унiверсiтэт
на тэму:
"Беларускае дойлiдства".
ВыканаСЮ: Рыбальчанка Сяргей Алегавiч
студэнт 1-ага курсу,
ХТ i Т (ПА i САI)
ПраверыСЮ:
1999 г.
Змест
- Уводзiны
- Гiсторыя развiцця архiтэктуры на тэрыторыi Беларусi на працягу 9-10 ст.
- У старажытнай цагельнi. 9-17 ст.
- СтанаСЮленне беларускага кафлярства.
Гiсторыя кафлянай печы.
- БудаСЮнiчая арцель.
- Тэхнiка кладкi старажытных дойлiдаСЮ.
- Заключэнне
Уводзiны.
За часы свайго iснавання беларускi народ стварыСЮ выдатную i самабытную спадчыну. Архiтэктура, якой i прысвячаецца дадзеная работа, зяСЮляецца яе састаСЮной часткай i займае сярод помнiкаСЮ матэрыяльнай i духоСЮнай культуры асобнае меiа. Чаму? Менавiта СЮ архiтэктуры больш чым у якой iншай сферы чалавечай дзейнаii адлюстравана СЮся гiсторыя чалавецтванне толькi яго iдэалогiя, сацыяльна-палiтычнае жыцце, але i эканамiчнае развiцце грамадства.
Нягледзечы на вялiкiя страты падчас шматлiкiх разбуральных войнаСЮ, на Беларусi захавалася мноства непаСЮторных па сваей прыгажоii i арыгiнальнаму архiтэктурнаму рашэнню помнiкаСЮ. Мэта маей работы прасачыць гiсторыю развiцця будаСЮнiцтва на пркацягу з 9 па 17ст. Выявiць уплыСЮ эканамiчнага стану краiны i яе палiтычных адносiн, адносiн з iншымi дзяржавамi на развiццё будаСЮнiцтва. Разгледзець эвалюцыю будаСЮнiчых матэрыялаСЮ i тэхналогiю iх выраблення. Паспрабаваць зрабiць агляд старажытнай цагельнi i тэхнiку кладкi старажытных дойлiдаСЮ. Расказаць гiсторыю кафлянай печы, закрануСЮшы станаСЮленне беларускага кафлярства. Таксама асвяцiць часткова дзейнаiь будаСЮнiчых арцеляСЮ i паспрабаваць разгледзець асаблiваii будавання беларускiх шэдэСЮраСЮ архiтэктуры, якiя па сённяшнi дзень цiкавяць сваёй прыгажоiю i арыгiнальнаiю шматлiкiх турыстаСЮ.
I. Гiсторыя развiцця архiтэктуры на тэрыторыi Беларусi на працягу 9-10 ст.
Першабытныя людзi працавалi i жылi СЮ прыроднай прасторы пад адкрытым небам, у засенi дрэСЮ, у прымiтыСЮных будынах альбо СЮ пячорах. З часам яны навучылiся СЮзводзiць будынкi, ствараць так званую архiтэктурную прастору, якая не проста абмежавана iенамi i дахам, але i эстэтычным развiццём асобы. Гэтую прастору людзi дзеля зручнаii абсталёСЮваюць рознымi рэчамi. Розныя тыпы будынкаСЮ зяСЮляюцца асновай архiтэктурнага асяроддзя Беларусi: iснавалi гаспадарчыя i жылыя пабудовы;абарончыя;культавыя (храмы, каiелы). Да 10 ст. архiтэктура КiеСЮскай Русi - першай дзяржавы СЮсходнiх славян-была цалкам драСЮлянай. Пасля таго як кiеСЮскi князь Уладзiмiр у 988 г. прыняСЮ новую дзяржаСЮную рэлiгiю хрэiiянства, у КiеСЮ прыбылi i першыя вiзантыйскiя дойлiды. Грэчаскiя дойлiды былi знакамiтымi ва СЮсiм хрыiiянскiм свеце. Яны прынеслi на Русь сiстэму крыжова-купальнага храма. У часы праСЮлення славутага князя Усяслава, празванага Чарадзеям (прыкладна памiж 1044 i 1066 гг. ) была пабудавана Полацкая Сафiя. У Полацкай Сафii СЮвасоблена моц i СЮплывоваiь Полацкага княства. Як i КiеСЮская, Полацкая Сафiя была галоСЮным грамадскiм будынкам у горадзе. Тут прымалi замежных паслоСЮ, абяСЮлялi вайну i заключалi мiр, тут жа знаходзiлася князская скарбнiца i бiблiятэка. Назначэнне гэтага будынка паказвае пячатка горада з надпiсам: Печаць Полачья i святой Сафii. НяСЮмольны час не захаваСЮ велiчнага храма. Сафiя шмат разоСЮ перабудоСЮвалася i дайшла да нас у выглядзе, набытым у 18 ст. Ад першапачатковага будынка засталiся памуркi, рэшткi слупоСЮ, часткi iен, якiя СЮвайшлi СЮ абемы храма СЮ 18 ст. Полацкая Сафiя зроблена з тонкай, добра абпаленай, квадратнай, ярка-чырвонай цэглы таСЮшчыней 3-4 см. Такая цэгла СЮ будаСЮнiчай лiтаратуры называецца плiнфай. У Беларусi плiнфа СЮжывалася да канца 17 ст. Клалi яе СЮ муроСЮку на спецыяльнай рамчыне з вапны i дробнатоСЮчанай цэглы-цамянкi. Цамянка надавала трывалаiь i ружовы колер. . . Зараз Сафiйскi сабор адноСЮлены i прыстасаваны пад канцэртную залу. У падземных стварэннях, дзе добра вiдаць муроСЮкi 11 ст. , арганiзаваны археалагiчны музей.
У 12 ст. Полацк па-ранейшаму самы вялiкi i эканамiчна СЮсталяваны горад на тэрыторыi Беларусi. Аднак узнiкаюць i развiваюцца новыя гарады, цэнтры невялiкiх, але незалежных княстваСЮ. Падзел Полацкай зямлi на асобныя невялiкiя княствы, аслабленне князскай улады, узрастанне ролi веча-усё гэта адбiлася на развiццi формаСЮ будаСЮнiцтва. У ролi заказчыкаСЮ цяпер ужо выступаюць не толькi князi, але i духавенства. Патрабаваннi на Беларусi да царкоСЮных будынкаСЮ таксама змянiлiся, бо палiтычныя мэты паступова саступаюць эканамiчным. Раiе колькаiь манастыроСЮ, а замест шматслуповых вялiкiх храмаСЮ узводзяцца бажнiцы з шаiю апорнымi слупамi.
У першай палове 12 ст. у Полацку склалася самастойная архiтэктурная школа. Полацкiя дойлiды выпрацавалi сваю будаСЮнiчую тэхнiку i форму будынка. Яна захавала старадаСЮнюю муроСЮку са схаваным радам, хаця СЮсе суседнiя княствы ад яе на той час ужо адмовiлiся. АсноСЮныя рысы, выпрацаваныя полацкiмi дойлiдамi СЮвасабляе помнiк у Полацку-Спаса-Прэабражэнская царква ЕфрасiнеСЮскага манастыра, якi быСЮ пабудаваны памiж 1128 i 1156 гг. дойлiдам iванам. iснуе павере, што сама Ефрасiння Полацкая, якая шмат зрабiла для развiцця пiсьменн