Павышэнне эфектыСЮнасцСЦ бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ як галоСЮная мэта кСЦравання
Информация - Культура и искусство
Другие материалы по предмету Культура и искусство
?аваемай СЦнфармацыСЦ запытам), пертынентнасць (адпаведнасць выдаваемай СЦнфармацыСЦ патрэбнасцям), дакладнасць выбара тэмы бСЦблСЦяграфСЦчных выданняСЮ у адпаведнасцСЦ з патрэбнасцямСЦ, актуальнасць тэм СЦ рубрык, СЦнфарматыСЮнасць, лСЦшак звестак у бСЦблСЦяграфСЦчных сСЦстэмах (СЦнфармацыйны шум). Крытэрый аператыСЮнасцСЦ характарызуецца радам паказчыкаСЮ: аператыСЮнасць адлюстравання новых дакументаСЮ у бСЦблСЦяграфСЦчных сСЦстэмах, аператыСЮнасць давядзення бСЦблСЦяграфСЦчнай СЦнфармацыСЦ да спажыСЮцоСЮ, аператыСЮнасць задавальнення разавых запытаСЮ; актыСЮнасць бСЦблСЦяграфСЦчнай сСЦстэмы, рэгулярнасць абвяшчэння аб дакументах. Крытэрый даступнасцСЦ выражаецца праз прастату структуры СЦ мовы бСЦблСЦяграфСЦчных сСЦстэм, мэтазгоднасць форм СЦснавання бСЦблСЦяграфСЦчнай СЦнфармацыСЦ, паСЮната СЦ дакладнасць раскрыцця зместа дакументаСЮ, дыферэнцыраванасць. У якасцСЦ паказчыкаСЮ крытэрыя рацыянальнасцСЦ выступаюць прадукцыйнасць працы СЮ абёме створанай бСЦбСЦляграфСЦчнай СЦнфармацыСЦ цСЦ аказаных паслуг, зберажэнне рэсурсаСЮ, эканомСЦя часу, рацыяналСЦзацыя бСЦблСЦяграфСЦчных працэсаСЮ СЦ аперацый.
Нельга сказаць, што распрацоСЮкСЦ М.Г. Вохрышавай вырашылСЦ праблему вызначэння крытэрыяСЮ СЦ паказчыкаСЮ эфектыСЮнасцСЦ бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ. На думку некаторых аСЮтараСЮ, сярод СЦх няма крытэрыяСЮ эканамСЦчнасцСЦ, актуальнасцСЦ СЦ СЦнш., не заСЮжды правСЦльна СЦ поСЮна вызначаюцца паказчыкСЦ, не СЮсе паказчыкСЦ паддаюцца колькаснаму прадстаСЮленню. Але прынцып шматкрытэрыяльнасцСЦ СЮ дачыненнСЦ да бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ сёння падзяляецца многСЦмСЦ даследчыкамСЦ. Прычым, гэты прынцып прыдугледжвае, што кожная падсСЦстэма бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ (рэсурсная, працэсная, кСЦраСЮнСЦчая) маюць свой набор крытэрыяСЮ СЦ паказчыкаСЮ эфектыСЮнасцСЦ; шматнаменклатурнасць бСЦблСЦяграфСЦчных прадуктаСЮ СЦ паслуг таксама патрабуе дыферэнцыраванага падыхода да ацэнкСЦ якасцСЦ бСЦблСЦяграфСЦчнага сэрвСЦса, як СЦ вызначэнне розных вСЦдаСЮ эфектыСЮнасцСЦ (працэсуальнай СЦ вынСЦковай; розных узроСЮняСЮ праяСЮлення вынСЦковай эфектыСЮнасцСЦ - непасрэдна бСЦблСЦяграфСЦчнай, дакументнай СЦ рэальнай; сацыяльнай, тэхналагСЦчнай, эканамСЦчнай).
Сярод даследчыкаСЮ ёсць прыхСЦльнСЦкСЦ СЦ монакрытэрыяльнага падыходу (Ю.М. СталяроСЮ, М.Я. ДворкСЦна, Л.РЖ. КуштанСЦна, Л.А. ДубровСЦна), якСЦя лСЦчаць, што павСЦнен быць адзСЦны СЦнтэгральны крытэрый (зводны СЦндэкс) эфектыСЮнасцСЦ. Складанасць сумяшчэння СЮ адной ацэнцы СЮсСЦх эфектаСЮ бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ не дазволСЦлСЦ да сёняшняга часу сфармСЦраваць, вызначыць адзСЦны крытэрый эфектыСЮнасцСЦ або якасцСЦ.
У сувязСЦ з тым, што праблема вызначэння крытэрыяСЮ СЦ паказчыкаСЮ застаецца актуальнай, важнымСЦ СЮ метадалагСЦчным плане зяСЮляюцца сфармуляваныя РЖ.С. ПСЦлко патрабаваннСЦ да вызначэння крытэрыяСЮ СЦ паказчыкаСЮ: яны павСЦнны быць поСЮнымСЦ - ахоплСЦваць усе значымыя характарыстыкСЦ; дзейснымСЦ - працаздольнымСЦ пры аналСЦзе; незалСЦшнСЦмСЦ (неСЦзбыточнымСЦ) - выключаць дублСЦраванне пры СЮлСЦку СЮплыву розных фактараСЮ; мСЦнСЦмальнымСЦ; мець адназначнае тлумачэнне; прастату выкарыстання; магчымасць адназначных ацэначных рашэнняСЮ, якСЦя базСЦруюцца на прынцыповых аснаваннях; надзейнасць - выключаць дублСЦраванне субектыСЮных СЦ двухсэнсавых меркаванняСЮ.
.3 Метады вывучэння эфектыСЮнасцСЦ бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ
ЭфектыСЮнасць - гэта СЦнтэгратыСЮная характарыстыка СЦ СЮ яе аспекце можа быць даследаваны любы фрагмент бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ (працэс, бСЦблСЦяграфСЦчны прадукт цСЦ паслуга, бСЦблСЦяграфСЦчнае забеспячэнне розных катэгорый карыстальнСЦкаСЮ, асобная бСЦблСЦяграфСЦчная сСЦстэма СЦ СЦнш.). У залежнасцСЦ ад прадмета даследавання вызначаюцца яе адэкватныя вымяральнСЦкСЦ - крытэрыСЦ СЦ паказчыкСЦ, якСЦя СЮ сваю чаргу будуць уплываць на выбор метадаСЮ вывучэння эфектыСЮнасцСЦ.
Колькасныя значэннСЦ паказчыкаСЮ могуць быць атрыманы СЮ вынСЦку непасрэдных вымярэнняСЮ (тэрмСЦн выканання разавага запыта, аснашчанасць рабочага месца бСЦблСЦёграфа) або СЮ вынСЦку разлСЦкаСЮ, якСЦя дазваляюць фармСЦраваць складаныя (СЦнтэгральныя, зводныя) паказчыкСЦ (каэфСЦцыент СЦнтэнсСЦСЮнасцСЦ кнСЦгавыдачы, паСЮната бСЦблСЦяграфСЦчнага абслугоСЮвання СЦ СЦнш.). Збор выходных даных для неабходных вылСЦчэнняСЮ вядзецца рознымСЦ метадамСЦ. Сярод СЦх:
статыстычныя, заснаваныя на СЮлСЦку вынСЦкаСЮ бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ (колькасць наведванняСЮ дня СЦнфармацыСЦ, дня бСЦблСЦяграфСЦСЦ СЦ СЦнш.);
экспертныя, заснаваныя на СЮлСЦку ацэначных меркаванняСЮ вядучых спецыялСЦстаСЮ (абгрунтаванасць стратэгСЦСЦ пошуку; глыбСЦня СЦндэксавання дакументаСЮ);
органалептычныя, заснаваныя на аналСЦзе прымет, выяСЮленых з дапамогай органаСЮ пачуццяСЮ (якасць капСЦравання матэрыялаСЮ; мастацкая выразнасць афармлення выставы, плаката);
сацыялагСЦчныя, заснаваныя на зборы СЦ аналСЦзе меркаванняСЮ рэальных СЦ патэнцыяльных карыстальнСЦкаСЮ (культура бСЦблСЦяграфСЦчнага абслугоСЮвання, камфортнасць работы пад час правядзення выставы);
эксперыментальныя, заснаваныя на стварэннСЦ штучных улСЦковых СЦ кантралюемых умоСЮ (эканомСЦя часу карыстальнСЦкамСЦ, вынСЦковасць выкарыстання бСЦблСЦяграфСЦчных рэсурсаСЮ).
ШматлСЦкСЦя спробы выразСЦць эфектыСЮнасць бСЦблСЦяграфСЦчнай дзейнасцСЦ, як СЦ бСЦблСЦятэкСЦ цалкам, паказчыкамСЦ толькСЦ бСЦблСЦятэчнай статыстыкСЦ (кнСЦгавыдача, кнСЦгазабяспечанасць, колькасць абанентаСЮ, абарачальнасць СЦ СЦнш.) сёння не могуць быць прызнаны як абектыСЮныя СЦ дастатковыя. На адрозненнСЦ бСЦблСЦятэчнай статыстыкСЦ ад вымярэння эфектыСЮнасцСЦ СЮказваюць таксама СЦ дакументы РЖФЛА Измерение качества работы. Международное руководство по измерению эффективности работы универсальных и других научных библиотек:
. БСЦблСЦятэчная статыстыка канцэнтруецца