Теоретические и практические аспекты криминалистического исследования охотничьего огнестрельного оружия и следов его применения 12. 00. 09 уголовный процесс; криминалистика и судебная экспертиза; оперативно-розыскная деятельность

Вид материала

Содержание

Подобный материал:

1 2 3

Список опубликованных работ по теме диссертации

1 Формирование методологических основ судебной баллистики //Вестник КЮИ МВД Республики Казахстан. – Караганда, 2007. – Вып. 2. – С. 97-106.

2 Современные возможности исследования гладкоствольного охотничьего оружия //Проблемы развития криминалистики и судебной экспертологии (Джакишевские криминалистические чтения): мат-лы Междунар. науч.-практ. конф. (21.06.2007 г.). – Алматы: Қазақ университеті, 2007. – С. 70-73.

3 Роль специалиста-криминалиста в осмотре места происшествия по преступлениям, совершенным с использованием огнестрельного гладкоствольного охотничьего оружия //Актуальные проблемы уголовно-процессуального права: мат-лы Междунар. науч.-практ. конф. (30.11.2007 г.). – Караганда: КарЮИ МВД Республики Казахстан им. Б. Бейсенова, 2007. – С. 85-91.

4 История возникновения и исследования огнестрельного охотничьего оружия //Парламентаризм в Казахстане: история, современность, перспективы развития: мат-лы Междунар. науч.-теорет. конф., посвящ. 80-летию заслуж. деятеля науки Республики Казахстан, академика НАН Республики Казахстан, д-ра юрид. наук, проф. Сартаева С.С. – Алматы, 2007. – С. 258-265.

5 Понятие и современная классификация огнестрельного оружия //Актуальные вопросы совершенствования законодательства Республики Казахстан в области судебно-экспертной деятельности (в рамках программы «Восток-Запад: партнерство в судебной экспертизе»): мат-лы Междунар. науч.-практ. конф. – Алматы, 2007. – С. 172-176.

6 Некоторые баллистические характеристики новых образцов огнестрельного охотничьего оружия //Хабаршы-Вестник Казахского национального университета им. Аль-Фараби. Серия юридическая. – Алматы, 2007. – № 4 (44). – С. 67-74.

7 Комплексные исследования гладкоствольного охотничьего оружия //Экономика и право Казахстана. – Алматы, 2008. – № 11. – С. 41-43.

Цой Виктория Анатольевна

Аңшы атыс қару мен оның қолдану іздерін криминалистикалық зерттеудің теориялық және тәжірибелік аспектілері

12.00.09 – қылмыстық процесс; криминалистика және соттық сараптама; жедел-іздестіру қызметі мамандығыбойынша заң ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін ізденуге ұсынылған диссертация авторефератының

Түйіні

Диссертацияда аңшы атыс қару мен оның қолдану іздерін криминалистикалық зерттеудің теориялық және тәжірибелік аспектілері дайындалған, қазіргі заманғы қару түрлерінің жіктемесі берілген, аңшы атыс қаруларын қолданып жасалған қылмыстар бойынша оқиға болған жерді қараудың тактикалық ерекшеліктері бөлектенген, аңшы атыс қаруларын сараптамалық зерттеу және зерттеу нәтижелерін бағалау бойынша кепілдемелер ұсынылған, нысанадан кері ұшқан бытыраны зерттеу әдістемесі, сонымен қатар құқық қорғау органдарының өзара тиімділігін арттыру үшін ұсыныстар әзірленген деңгейлері сараланған.

Диссертациялық зерттеудің мақсаты аңшы атыс қаруын сараптамалық зерттеудің ғылыми негізделген криминалистикалық әдістемесін дайындаумен және қару қолданып жасалған қылмыстар бойынша оқиға болған жерді қараудың тактикалық өндірісінің ұсыныстарын әзірлеумен және аталған қылмыс түрлерін тергеу барысындағы маманның қатысуымен қорытылады.

Қорғауға шығарылатын негізгі ережелер:

1. Соттық баллистиканы – іс-әрекеттердің негізгі қағидаларын, қол атыс қаруларының сан алуан түрлерінің және оның оқ-дәрілерінің, олардың іздерінің пайда болу заңдылықтарының сындарлы шешімдері мен белгілерін, сонымен қатар осы заңдылық танымдарына негізделген қылмыстарды ескерту, ашу және тергеу үшін дәлелдемелік немесе бағдарлық ақпараттарды алу мен өткізу мақсатында атыс қарулары мен олардың оқ-дәрілерінің қылмыстық айналымымен байланысты іздерді анықтау, бекіту және зерттеудің ғылыми-техникалық құралдары мен әдістерінің жүйесін зерделейтін криминалистикалық техниканың саласы ретінде айқындау қажет.

2. Соттық баллистиканың объектілері – бұл тергеу мен соттағы дәлелдеу үрдісінде алынған қарудың және оқ-дәрілердің не қару мен оқ-дәрілердің өзімен тікелей немесе жанама әсер етуінің нәтижесіндегі өзгерістерді тасымалдаушы, сонымен қатар ақпараттардың құжаттық дерек көздері болып табылатын материалдық тіркелген ақпараттардың дерек көзі.

«Қарудың кейбір түрлерінің айналымын мемлекеттік бақылау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 1 бабындағы атыс қаруының түсінігіне өзгеріс енгізу және оны келесі нұсқада баяндау ұсынылады:

«– атыс қаруы – бұл оқ-дәрі немесе басқа да заряд энергиясы есебінен қозғалатын белгілі бір қашықтықтағы нысана немесе бөгеттерді оқ-дәрілермен жою үшін арналған құрылғылар».

3. Аңшы атыс қаруларын қолданып жасалған қылмыстар бойынша оқиға болған жерді қараудың тактикалық өндірісінің ерекшеліктері кешенді объектілермен – маманның міндетті қатысуы талап етілетін криминалистикалық маңызды ақпараттың дерек көздері мен оларды анықтау, бекіту және алдын ала зерттеу әдістерімен негізделген. Нақты бір сатыда аңшы атыс қаруына, оқ-дәрілерге, атылған оқтарға, қауыздарға және де із мәліметтерімен байланысты басқа да мән-жайларға, оларды қолдану іздеріне алдын ала зерттеу жүргізуге мүмкіндік беретін оқиға болған жердегі маман әрекеттерінің алгоритмі келесідей жіктеледі:

– қарудағы тұлғаның іздері (қол, тері – май заттарының, дененің жұмсақ терісінің және қан шашырауының іздері);

– қарудағы оның тасымалданғанын куәландыратын іздер (киім талшықтарының және белдік материалының іздері);

– киімдегі қару тасымалданғанын куәландыратын іздер (киімнің үйкеліс, май жұғындыларының, жанбаған оқ-дәрілердің, ыс іздері);

– киімдегі қарудан ату жүргізген тұлғаны куәландыратын іздер (ыс, жанбаған оқ-дәрілер, май жұғындылары, дүмбі материалының іздері);

– жәбірленушідегі іздер (штанцмарка, терідегі күйік, денедегі жарақат және киімдегі зақым, ұңғының белдік сүрту іздері).

4. Аңшы қаруын сараптамалық зерттеу үрдісі келесідей бірыңғайланған алгоритм негізінде болуы мүмкін: объектінің сыртқы көрінісін қарау, оны сипаттау және фотосуретке түсіру, егер қару бұзылған болса, онда бөлшектері бойынша бүтінді анықтау, ату үрдісі туралы сұрақты шешу және қару ұңғысының арнасын тазалау, қарудың ақаусыздығы және қарудың ату үшін жарамдылығы туралы сұрақтарды шешу, ақау себебін анықтау, атыс қаруына жататындығы туралы сұрақты шешу үшін өлшемдерді есептеу. Қалыптасқан жағдайға қатысты алгоритм өз құрамына оқ-дәрілерді зерттеу сатыларын, оқ-дәрілерді құрайтын жабдықтарды, атушы тұлға мен жәбірленушінің киіміндегі, қолындағы және денесіндегі іздерді, орын алған мән-жай заттарындағы іздерді, сараптамалық эксперименттің жүзеге асуын кірістіреді.

5. Атыс қаруын қолданумен байланысты болған мән-жайлар бойынша оқиға болған жерді қарау барысында әртүрлі бөгеттерде нысанадан кері ұшу іздері жиі кездеседі. Осыған орай бірқатар эксперименттер жүргізу жолымен қатты бедердегі тегіс ұңғылы аңшы атыс қаруынан атылған оқ-дәрі жарықшақтарының нысанадан кері ұшу мүмкіндіктерінің жағдайлары және қылмысты дұрыс дәрежелеу мен оқиғаның әділ көрінісін нақтылауға ықпал ететін оқтың ұшу траекториясының заңдылығы анықталды.

6. Жүргізілген бірқатар эксперименттер негізінде қатты бедерден оқтың кері ұшуынан кейін бытыраның ұшу қашықтығының заңдылығы анықталды.

Білікті бағалау мен бұл заңдылықтарды қолдану маманға оқ-дәрінің кері ұшуға дейінгі және одан кейінгі ұшу траекториясы туралы, атылған оқ-дәрінің орналасқан жері туралы, ату үрдісін жүзеге асырған орын туралы, қылмыскер іздері мен қауыздардың және тағы да басқа заттардың орналасуы туралы сұрақтарды шешуге мүмкіндік береді.

Victoria A. Tsoi

Theoretical and practical aspects of criminalistic research of the hunting weapons and their traces of application

Abstract of dissertation on competition of a scientific degree of the candidate of jurisprudence on a specialty 12.00.09-criminal process, criminalistic and judicial expert, operative-search activity

Summary

In the dissertation theoretical and practical aspects of criminalistic research of the fire-hunting weapons and their tracks of its application are developed; the classification of modern types of weapons is shown; levels of the hunting firearms research as expert so as with the involvement of the specialists are differentiated; tactical features of a crime scene examination on crimes committed with the application of the hunting firearms are highlighted; recommendations on the expert research of hunting firearms as well as the evaluation of the results of the research mentioned are offered; methods of research of the shot after the ricochet and suggestions for improving the efficiency of interaction of the law enforcement bodies are developed.

The purpose of dissertational research was developing scientifically proved criminalistic technique of expert research of the hunting weapon and developing recommendations of tactics of manufacturing survey of a scene on crimes made with application of hunting weapon, and participation of the expert at investigation of the given types of crimes.

Key points taken out on protection:

1. Judicial ballistics must assume as branch of forensic technology, which explores the main concepts of action, constructive solutions and signs of different types of hand firearms and ammunitions for them, law of the emergence of traces and its application and also the system of scientific and technical means based on that laws and methods of location, fixation and investigation of traces, associated with criminal trafficking of fire-hunting weapon and ammunitions for them in order to receive and implement evidential information for preventing, clearance and investigation the crime.

2. There are definitions of objects of judicial ballistics and fire-hunting weapon to unify terminological apparatus.

Subjects of judicial ballistics are tangibly fixed sources of information which are the carriers of the changes occurred as a result of direct or indirect impact of weapons and ammunition, or weapons, ammunition alone, as well as documentary sources of information obtained during the process of proving by the inquiry and the court.

It is proposed to amend the definition of firearms in the article 1 of the Law of the Republic of Kazakhstan about the “state control over the circulation of certain types of weapons” and to read as follows: “a firearm is a device structurally designed to hit a target or a barrier at a distance with a projectile which receives motion from the energy of gunpowder or other charge.”

3. Inspection of a scene of crime, committed by fire-hunting weapon has their own peculiarities. They are caused by complex objects and their way to detection, fixation and preliminary research. It requires participation of specialists. Algorithm of specialist on scene connected with the information about trace, which classified into:

- human footprints on the weapon (traces of hands, mixture of sweat and fat, soft tissues and splashes of blood);

- traces on the weapon, which indicate the fact of carrying weapon,- traces threads from clothes, traces of material of a belt;

- traces, which indicate the fact of shot from a weapon- traces of grease, unburned gunpowder, soot

- traces on clothes, which indicate the fact of carrying weapon,- wear garments, grease, unburned gunpowder, soot, traces of stock material;

- traces, which indicate the fact of shot made by gunman-soot, grease, unburned gunpowder, traces of stock material;

- marks on the victim- scorched skin, wound on the body, marks on clothing, rubdown corbel

4. Process of an expert study of hunting weapons can be unified on the basis of the algorithm. It includes: external inspection of the object, its description, and photographs; solution to the fact of shot and cleaning the barrel shotgun; solution to the issue of serviceability of weapon, suitability of weapons for firing; establishing the causes of failure. Depending on the situations the algorithm may include the stages of the study of ammunition, components of the ammunition equipment, marks on clothing, hands and body of the gunman and the victim, marks on the subjects of a material background and also it may include setting the expert experiment.

5. During the scene examination of the facts related to the firearms the traces of a ricochet are often found on various barriers. In this regard, by carrying out of a series of experiments conditions of possibility of a ricochet of the polyshell, shot with the hunting smooth-bore firearms, from a solid surface and the regularities of its flight trajectory are established. This contributes to the establishment of an objective picture of the incident and proper qualification of the crime.

6. Based on a series of experiments regularity of a flight distance of shot after a ricochet from a solid surface is determined. A qualified evaluation and usage of these laws will allow an expert to resolve next problems: the trajectory of a shell before and after the ricochet, the location of a shot shell, the location where the shot was made from, the location of the criminal’s traces and the shot cartridge-cases, etc.

Blog

Содержание