Гаспадарчы комплекс Канады
Курсовой проект - Экономика
Другие курсовые по предмету Экономика
1. Роль і значэнне прадукцыйных сіл у развіцці гаспадарчага комплексу Канады
Сучасная Канада - краіна з высокаразвітай эканомікай. Яе валавы ўнутраны прадукт (ВУП) - паказчык, які адлюстроўвае сукупны кошт тавараў і паслуг, вырабленых на тэрыторыі краіны - на красавік 1997 года дасягнуў 822,9 млрд. кан. дол. (Больш за 600 млрд. дол. ЗША). Па абёмах гэтага найважнейшага паказчыка Канада устойліва займае сёмае месца ў свеце. Аб высокім жыццёвым узроўні ў Канадзе, які адпавядае ўзроўню яе эканамічнага развіцця, сведчыць іншы паказчык - памеры ВУП на душу насельніцтва - па якім Канада сапраўды, істотна адстае ад ЗША і Японіі, аднак апярэджвае такія краіны, як Германія, Францыя, Вялікабрытанія, Італія. Нарэшце, па паказчыку якасці жыцця (так званым індэкса чалавечага развіцця) ААН у 1997 г. чацвёрты год запар аддае Канадзе першае месца ў свеце. У 1990 г. тэмпы росту канадскага ВУП вагаліся вакол лічбы 2,5% у год. Гэтак невысокі тэмп эканамічнага росту не стварае ўмоў для істотнага зніжэння ўзроўню беспрацоўя, у 1997 г. працягваў заставацца высокім, заключыўшы 9,4% ад сукупнай працоўнай сілы, што амаль у два разы вышэй, чым у Злучаных Штатах.
Слабым мистцем канадскай эканомікі застаецца сітуацыя ў галіне дзяржаўнай запазычанасці. У 2003 г. сукупная запазычанасць дзяржсектара (г.зн. доўг федэральнага і правінцыйных урадаў і муніцыпалітэтаў) перавысіў абсалютны абём ВУП Канады дасягнуўшы сумы ў 800 млрд. кан. дол. У сямёрцы вядучых краін Захаду толькі ў Італіі сітуацыя з запазычанасцю менш шчасная, чым у Канады. Час, у сярэдзіне 90-х гадоў федэральны і большасць правінцыйных урадаў змаглі аслабіць вастрыню праблемы, істотна скараціўшы дэфіцыты сваіх бюджэтаў і узяўшы курс на аздараўленне дзяржаўных фінансаў. Аднак поспех па гэтым кірунку даводзіцца плаціць дарагую цану: з года ў год потришкы скарачаюцца выдаткі на сацыяльнае забеспячэнне, ахова здароўя, тады як 25% федэральнага бюджэту сёння траціцца на абслугоўванне федэральнага абавязку.
Моцным бокам канадскай эканомікі зяўляецца высокая ступень яе інтэрнацыяналізацыі. Так, у 2002 г. доля экспарту ў ВУП Канады дасягала 40%, істотна перавысіўшы адпаведныя экспартныя паказчыкі ЗША, Японіі, Германіі. Пры гэтым, у канадскім імпарце пастаянна расце доля прадукцыі апрацоўчай прамысловасці, тады як экспарт рэсурсаў не перавышае сёння 25% ад сукупнага абёму экспарту. Істотна і тое, што знешняя гандаль Канады, дзякуючы пастаяннага перавышэння экспарту над імпартам, прыводзіць да значнага станоўчага сальда. (У 2003 г. станоўчае сальда гандлёвага балансу Канады склала каля 40 млрд. кан. дол.). У 90-я гады на фоне слабога спажывецкага і інвестыцыйнага попыту і скарачэнне дзяржзамоў экспарт дынамічна расце, стаў асноўным маторам канадскай эканомікі. Разам, канадскай знешнім гандлі ўласціва сурёзны дысбаланс - 80% экспарту Канады пастаўляецца на рынак ЗША. Доступ у амерыканскі рынак максімальна палегчаны пагаднення аб свабодным гандлі (НАФТА), у які ўваходзяць ЗША, Канаду, Мексіку. З аднаго боку, амаль бесперашкодны доступ да самога прыбытковы рынак свету дае канадскім вытворцам важныя перавагі. Але з іншага, аднабокая залежнасць Канады ад амерыканскай эканомікі пагражае самастойнасці краіны пры прыняцці ёю эканамічных рашэнняў. У апошнія гады тэмпамі, апераджальнымі, расце гандаль Канады з краінамі Азийская-Ціхаакіянскага рэгіёну.
Асноўнымі таварнымі пазіцыямі канадскага экспарту зяўляюцца аўтамабілі і аўтамабільныя запчасткі, прадукцыя дрэваапрацоўчай прамысловасці, навукаёмістая прадукцыя, прадукты харчавання. У імпарце пераважаюць аўтамабілі, кампутары, абсталяванне.
Іншым параметрам інтэрнацыяналізацыі канадскай эканомікі зяўляюцца замежныя капіталаўкладанні. Пад кантролем замежнага капіталу знаходзіцца прыкладна 20% прамысловай вытворчасці Канады. На 2003 г. прамыя замежныя капіталаўкладанні ў Канаду склалі 180 млрд. дол. У той жа час хутка растуць і канадскія капіталаўкладанні за мяжой: калі ў 1991 г., іх агульны абём складаў 91,5 млрд. дол., І ўжо ў 2003 г. ён дасягнуў 171 млрд. даляраў.
Канада ўмоўна дзеліцца на Атлантычныя правінцыі, Квэбэк, Антарыё, правінцыі прэрыі, Брытанскую Калумбію і Паўночныя тэрыторыі.
На ўсходзе Канады размешчаны 4 правінцыі - востраў Прынс-Эдуард, Нью-Брансўік, Новая Шатландыя, Новая Зямля. Новая Зямля буйная з атлантычных правінцый, займае 405.720 кв. км. Лабрадор мяжуе з Квебек і аддзелены ад Новай Зямлі пралівам Бэл-Айд. Новая Зямля зяўляецца самай ўсходняй часткай Паўночнай Амерыкі і размешчана на аднолькавай адлегласці ад Саскачеван і Ірландыі. Другая па велічыні атлантычная правінцыя - Нью-Брансвік плошчай 73440 кв. км. Яна мяжуе з Квебек, Новай Шатландыяй і ЗША. Больш за 85% усёй паверхні правінцыі займаюць лясы. Новая Шатландыя займае аднайменны паўвостраў на паўднёвы ўсход ад Нью-Брансвіка. Яе плошча складае 55490 кв. км, акружаная амаль 4000 астравоў. Самую маленькую канадскую правінцыя, Востраў Прынс-Эдуард, жартам называюць фермай у мільён акраў з-за багацця сельскагаспадарчых угоддзяў. Востраў мае форму паўмесяца даўжынёй 224 км і шырынёй ад 6 да 64 км. Востраў таксама можа ганарыцца лепшымі пляжамі Канады, сукупная працягласць якіх перавышае 800 км.
Квебек - самая вялікая правінцыя Канады. Яна мяжуе з Антарыё, Нью-Брансўік, Новай Зямлёй і ЗША. Квебек займае 1540680 кв. км, што ў тры разы больш Францыі і ў сем разоў - Вялікабрытаніі. Натуральнымі межамі правінцыі зяўляюцца ўнутраныя вады краіны - Гудзонам праліў, рака Сьв Лаўрэнція і заліў Джэймса, а таксама Атлантычны акіян.