Утварэнне Рэчы Паспалiтай
Информация - Юриспруденция, право, государство
Другие материалы по предмету Юриспруденция, право, государство
ужкi, беглыя польскiя сяляне i iнш.). Аб гатоСЮнаii гэтай часткi насельнiцтва падтрымаць унiю сведчыла кан-федэрацыя пад Вiцебскам, склiканая СЮ 1562 г.
Па-трэцяе, дзяржаСЮны i палiтычны лад Полыпчы i Вялiкага княства ЛiтоСЮскага зблiзiлiся, што было станоСЮчай умовай злiцця гэтых краiн.
Па-чацвёртае, склалiся спрыяльныя знешнiя СЮмовы. У 1558 г. Расiя пачала вайну з Лiвонскiм ордэнам за выхад да Балтыйскага мора. У 1559 г. магiстр ордэна Кетлер звярнуСЮся за дапамогай да Вялiкага княства ЛiтоСЮскага. Памiж ордэнам i ВКЛ быСЮ заключаны саюз, ордэн перайшоСЮ пад патранат княства. Але захаваць у час вайны сваю тэрыторыю ордэн не здолеСЮ. Частку зямель захапiла Данiя, частку Швецыя, а Курляндыя i Земгалiя, стаСЮшы наследным герцагствам, з 1561 г. аказалiся СЮ залежнаii ад княства. ВКЛ не менш, чым Расiя, было зацiкаСЮлена СЮ выхадзе да Балтыйскага мора, таму што гэта быСЮ лепшы шлях для гандлю збожжам у Заходняй ЕСЮропе. Пасля далу-чэння Курляндыi i Земгалii да ВКЛ РЖван Грозны перанёс ваенныя дзеяннi на землi Беларусi. У 1562 г. рускiя войскi СЮжо стаялi ля iен Вiцебска, ДуброСЮны, Оршы, Копысi, Шклова. У лютым 1563 г. была СЮзята самая магутная крэпаiь Беларусi - Полацк, пасля захопу якой навiсла пагроза над сталiцай дзяржавы - Вiльняй. Польскiя феадалы выкарысталi гэтыя абставiны, каб пад iягам унii канчаткова падпа-радкаваць сабе Вялiкае княства ЛiтоСЮскае. У 1563 г. на ВаршаСЮскiм сейме палякi склалi дэкларацыю аб зяднаннi Вялiкага княства ЛiтоСЮскага з Полыпчай i прапанавалi лiтоСЮскiм прадстаСЮнiкам на сейме падпiсаць яе i прыклаii пячатку княства. Але апошнiя адмовiлiся i пакiнулi сейм. На наступным сейме СЮ 1564 г. палякi дамаглiся ад Жыгiмонта II АСЮгуста, каб ён адмовiСЮся ад сваiх спадчынных правоСЮ на княства на карыiь Полыпчы, г. зн. падараваСЮ палякам Вялiкае княства ЛiтоСЮскае. Адначасова быСЮ распаСЮсюджаны "рэцэс" (сеймавая паста-нова), нiбыта на ВаршаСЮскiм сейме адбылося "злiццё двух народаСЮ, польскага i лiтоСЮскага, у адзiн народ, адно цела, а таму i СЮстанаСЮлiваецца аднаму целу адна галава - адзiн гаспадар i адна рада". Але магнаты княства выступiлi насуперак волi караля i свайго вялiкага князя, i апошнi вымушаны быСЮ адступiць. У вынiку чарговай хвалi iнкарпаратарскiх намаганняСЮ Полыпчы княства апынулася СЮ склада-ным знешнепалiтычным становiшчы. 3 аднаго боку, яно было СЮцягнута СЮ вайну за лiвонскую спадчыну, з другога Польскае каралеСЮства абявiла, што жадае заключыць унiю без вайны, мiрна, шляхам сейма-вай пастановы захапiць i далучыць да сваёй тэрыторыi СЮсё княства цалкам. Каб абаранiць свае межы з захаду, урад княства зрабiСЮ спробу дамовiцца з РЖванам Грозным: заключыць мiр цi нават унiю.- Перамовы СЮ Маскве закончылiся безвынiкова. Княства апынулася перад перспектывай вайны на два франты. Над ВКЛ навiсла пагроза разва-лу i палiтычнага краху, бо сiл на адначасовую вайну з Польскiм каралеСЮствам i Расiяй не было. Нельга забывацца яшчэ i пра тое, што княства бесперапынна вяло войны на паСЮднёвых сваiх межах. 3 1500 па 1569 г. на землi ВКЛ 45 разоСЮ урывалiся полчышчы крымскага хана i СЮ 10 выпадках руйнавалi гарады i вёскi Беларусi. Цвёрдая пазiцыя Масквы працягваць вайну, такiм чынам, падштурхнула ВКЛ у абдымкi Кракава. Магнаты Полыпчы, абапiраючыся на падтрымку польскага караля i вялiкага князя лiтоСЮскага, дапамогу каiёла, пачалi болып актыСЮна дзейнiчаць, каб павялiчыць колькаiь прыхiльнiкаСЮ унii СЮ княстве. Дзейнаiь працягвалася СЮ некалькiх напрамках:
1) ураСЮнаванне СЮ правах праваслаСЮных з каталiцкай шляхтай лiтоСЮскага паходжання (1563);
2) прапаганда з амбонаСЮ каiёлаСЮ шляхецкiх вольнаiей у Польшчы i абяцанне гэтых жа вольнаiей i для шляхты княства пасля унii;
3) абяцанне караля, што саюз дзвюх дзяржаСЮ будзе заснаваны "на мiлаii", "братэрскiм узаемаразуменнi";
4) абяцанне Жыгiмонта II, што дзякуючы унii княства атрымае ад Польшчы дапамогу СЮ Лiвонскай вайне.
Зразумела, усе гэтыя абяцаннi не былi прычынай згоды кiруючых колаСЮ ВКЛ прыняць удзел у Люблiнскiм сейме.
Умовы унii дэлегаты Вялiкага княства ЛiтоСЮскага зводзiлi да наступных патрабаванняСЮ: 1) саюзныя дзяржавы будуць мець аднаго гаспадара, абранага на агульным сейме з роСЮнай колькаiю "йрадстаСЮнiкоСЮ ад княства i Кароны; 2) выбраны такiм чынам кароль будзе каранавацца спачатку СЮ Кракаве, а затым у Вiльнi, пацвярджаючы РЖйравы i прывiлеi кожнага народа асобна; 3) агульны сейм будзе збiрацца пачаргова: адзiн раз на тэрыторыi Лiтвы, а другi - на тэрыторыi Польшчы; 4) княства i Карона будуць мець свае асобныя органы дзяржаСЮнай улады i кiравання: сеймы, сенаты, "уряды", дзяржаСЮныя пйчаткi; 5) дзяржавы будуць захоСЮваць сваю тэрытарыяльную цэлас-наiь i недатыкальнаiь; 6) дазваляецца неабмежаванае пасяленне жыхароСЮ дзяржавы як у Полыпчы, так i СЮ Вялiкiм княстве ЛiтоСЮскiм, але пасады СЮ кожнай дзяржаве будуць займацца толькi "тубыльцамi".
Дэлегаты з Польшчы выставiлi зусiм iншыя СЮмовы: "Польскае каралеСЮства i Вялiкае княства ЛiтоСЮскае, згодна з ранейшай iнкарпарацыяй апошняга, складаюць з абодвух вышэйназваных на-родаСЮ адно непадзельнае цела, адну супольнаiь, адзiн народ, так што з гэтага часу СЮ гэтай адзiнай супольнаii з двух народаСЮ i амаль у адзiнага, аднароднага, непазнавальнага i непадзельнага цела будзе давеку адна галава (не асобныя гаспадары), адзiны кароль польскi, якi СЮ адпаведнаii з даСЮнiмi звычаямi i прывiлеямi, супольнымi галасамi палякаСЮ i лiцвiнаСЮ будзе выбiрацца СЮ Полыпчы, а не СЮ iншым меiы. Што датычыцца да выбрання, узвядзення яго на прастол Вялiкага княства ЛiтоСЮскага, т?/p>