Архітэктура Польшчы канца XVIII - першай паловы XIX стагоддзяў

Дипломная работа - Строительство

Другие дипломы по предмету Строительство

сінтэзе культуралагічнага і мастацтвазнаўчай падыходаў да прадмета даследавання. Унікальнасць падыходу да аналізу кожнага архітэктурнага помніка. На абарону выносяцца наступныя палажэнні:

  • сутнасць ўзнікнення класіцызму ў Польшчы;
  • разнастайнасць запазычаных і нацыянальных асаблівасцяў у фармаванні класіцыстычная архітэктуры ў Польшчы;
  • асаблівасці будаўніцтва ў Польшчы канца XVIII - першай паловы XIX стагоддзяў.

1. Гісторыка-культурныя перадумовы развіцця мастацтва Польшчы канца XVIII - першай паловы XIX стагоддзя

 

/01 Гістарычны фон развіцця польскага мастацтва канца XVIII - першай паловы XIX стагоддзя

 

Часы праўлення Станіслава Аўгуста для Польшчы - былі неспрыяльныя. У гэты час краіна перажывала размеркавання зямлі сваёй. Падчас першага дзялення да Прусіі адышлі Мінск, Слуцк, Пінск і Правабярэжная Украіна з гарадамі Жытомір, Камянец-ИИодильський, Брацлав і Звянігарад. Прусія захапіла Вялікую Польшчу і Куявію з гарадамі Гнизной, Познань, Каліш, Серазд Плоцк, Торунь і порт Гданьск. Як і пры першым падзеле, да Прусіі адышлі тэрыторыі з этнічна польскім насельніцтвам, тады як Расея ўлучыла тэрыторыі, дзе палякі складалі нязначную меншасць. Кожная з дзяржаў прыводзіла аргументы, імкнучыся абгрунтаваць законнасць сваіх "набыткаў".

Паміж другім і трэцім часткамі прайшло менш за тры гады, але гэта быў перыяд важных драматычных і гістарычна важных падзей. У чэрвені 1793 г. У Гродне адкрыўся апошні, Падольскі сойм, раці-фикував дамовы з Расіяй і ИИрусиею аб падзеле краіны. У той жа час была распушчаная Таргавіцкай канфедэрацыі, а 23 лістапада 1793 г сойм без абмеркавання прыняў канстытуцыю Польскай дзяржавы, цалкам ператварала Рэч Паспалітую ў васала Расійскай імперыі.

Параза паўстання 1794 г. зрабіла непазбежным трэці раздзел польскіх земляў і канчатковую ліквідацыю польскай дзяржаўнасці. Па дамове паміж Расіяй і Аўстрыяй ад 3 студзеня 1795 г., Расіяй і Прусіяй ад 24 кастрычніка 1795 г., якія ўзаконілі трэці раздзел, Расія не атрымала этнічна польскіх тэрыторый, да яе адышла Курляндыя, Літва, Заходняя Беларусь, Заходняя Валынь. Пад уладай Аўстрыі апынулася Малая Польшча з Кракавам і Люблінам, а таксама ўся тэрыторыя левага берага Буга ад Варшавы да Брэста. Асноўную частку этнічных польскіх земляў, уключаючы Варшаву, захапіла Прусія, яе мяжы перасунулася на ўсход да Нёмана і праходзілі па лініі Каўнас - Мінск - Брэст.

Ліквідацыя незалежнасці Рэчы Паспалітай негатыўна адбіўся на гісторыі польскага народа. Ён быў асуджаны на доўгі замежнае валадарства, якое не толькі прынесла вялікая пакута многім пакаленням палякаў, але і пакінула глыбокі адбітак на яго духоўнага жыцця, культуры і сацыяльнай псіхалогіі. Істотна паўплывалі падзелу Польшчы і на міжнародныя адносіны ў Еўропе.

З 1795 г. гісторыя Польшчы распадаецца на часткі ў адпаведнасці з адміністрацыйна-прававых рамак, у якія былі пастаўленыя польскія землі ўмовамі дзяленняў. Па трох дзяленнямі Прусія захапіла 135 тыс. кв. км з насельніцтвам 2,3 млн. чалавек, дзе праводзілася жорсткая палітыка анямечвання.

Зямлі Рэчы Паспалітай, якія адышлі да Аўстрыі, былі абяднаны ў правінцыю пад назвай "Каралеўства Галіцыі і Ладамерыя". Яно падпарадкоўвалася губернатару, які знаходзіўся ў Львове, і была падзелена на 18 акруг. Мэтай Аўстрыі было "паступовае ператварэнне галичан ў немцаў".

У прускіх і аўстрыйскіх уладаннях ня згасаў польскі вызваленчы рух. Праявай нацыянальна-вызвольнага руху была дзейнасць эміграцыі і стварэнне польскіх легіёнаў. Найбольш актыўная частка польскай эміграцыі засяродзілася ў Францыі. З 1798 г. там пасяліўся Т.Касцюшка, вызвалены з палону па распараджэнні Паўла І. З ініцыятывай стварэння польскіх легіёнаў выступіла радыкальнае крыло эмігранцкай арганізацыі пад назвай "Група". Камандаванне легіёнамі ўзяў на сябе генерал Ян Дамброўскі. Меркавалася, што легіёны будуць дзейнічаць разам з французскай арміяй, захаваюць сваю самастойнасць, каб стаць у будучыні ядром узброеных сіл незалежнага Польскай дзяржавы. Але ў рэчаіснасці легіёны засталіся цацкай у руках Напалеона. У 1799 г. Напалеон перадаў два польскія легіёна італьянскай арміі, а трэці уключыў ва ўзброеных сіл Францыі. З 6 тыс. польскіх легіянераў, адпраўленых у 1802г. для падаўлення паўстання чорных рабоў ць Французскую Вест-Індыю, жывых засталося толькі 500 чалавек.

Польскі пытанне пачаў гуляць вельмі прыкметную ролю ў еўрапейскай дыпламатыі першага дзесяцігоддзя XIX стагоддзя, А. Чартарыйскі, які ўвайшоў у бліжэйшы асяроддзе Аляксандра I і стаў міністрам замежных спраў, высунуў праект аднаўлення Польскай дзяржавы, якая была б звязана з Расійскай імперыяй дынастычнай уніяй . Аляксандр I да 1805 не адмаўляў гэтага праекта, але бачыў у ім не столькі рэальную мэту, колькі сродак дыпламатычнага ціску на Прусію. Ў 1806 г. французы захапілі большую частку польскіх земляў, разграміўшы Аўстрыю і Прусію. У 1807 г. пасля цяжкай для французскай арміі паражэнне ад рускіх войскаў пад Прейсиш-Эйлау Напалеон прапанаваў польскую карону прускаму каралю Фрыдрыху Вільгельму III, але той адмовіўся.

Пасля паразы французаў пад Фрыдландам у чэрвені 1807 Напалеон вырашыў раскалоць ваенна-палітычны блок Аўстрыі, Прусіі і Расіі іншым спосабам. Ён звярнуўся да Аляксандра І з прапановай прыняць польскую карону і ўсе польскія землі, якія знаходзіліся пад уладай Прусіі. Расійскі імператар досыць разумна адхіліў гэтую прапанову. Аднак пры заключэнні Тильзитського дагавора абодва бакі вымушаныя былі зрабіць са?/p>