Паўстанне К. Каліноўскага 1863 г.
Информация - История
Другие материалы по предмету История
Беларускi дзяржаўны унiверсiтэт
Гістарычны факультэт
Кафедра гiсторыi Беларусi старажытнага часу i сярэднiх вякоў
Рэферат па тэма: Паўстанне К. Каліноўскага 1863 г.
Выканаў:
Студэнт 4 курса 3 групы
Сарока С.
Мiнск, 2007
Канец 50-ых пачатак 60-ых гадо ХІХ ст. вызначылiся новым уздымам польскага нацыянальна-вызваленчага руху, якi ахапi Польшчу, Беларусь i Лiтву. Кульмiнацыяй яго стала пастанне 1863 г. Напярэдаднi патрыятычным асяродку аформiлiся два крылы, за якiмi замацавалiся назвы "белыя" i "чырвоныя". "Белыя" разлiчвалi дасягнуць аснонай мэты адналення Рэчы Паспалiтай у межах 1772 г. з уключэннем у яе склад Беларусi, Лiтвы Правябярэжнай Украiны шляхам дыпламатычнага нацiску заходнеерапейскiх краiн на расiйскi рад. Пытанне аб надзяленнi сялян зямлей у iх праграме адсутнiчала. У адрозненне ад "белых" "чырвоныя" iмкнулiся да ўздыму нацыянальна-вызваленчага пастання. Яны ялял сабой стракаты сацыяльных i палiтычных адносiнах блок.
Па метадах дасягнення мэты i праграмных разыходжаннях "чырвоныя" падзялялiся на памярконых (правых) i радыкальных (левых). Памярконыя вядучую ролю пастанн адводзiлi шляхце і вырашэнню нацыянальнага пытання. Аграрную праблему яны прапановалi вырашыць шляхам надзялення сялян зямлей праз канфiскацыю часткi зямлi памешчыка з адпаведнай грашовай кампенсацыяй за кошт дзяржавы. Радыкальныя "чырвоныя" прызнавалi вядучую ролю сялян у пастаннi i права на нацыянальнае самавызначэнне беларуса, лiтоца, украiнца. Падзел на "белых" i "чырвоных" iснава у тагачасным грамадска-палiтычным жыццi Беларусi i Лiтвы. Для падрыхтокi i кiранiцтва пастаннем "чырвоныя" вясной 1862 г. стварылi Варшаве Цэнтральны нацыянальны камiтэт (ЦНК). Летам 1862 г. У Вiльнi бы арганiзаваны Лiтоскi правiнцыяльны камiтэт (ЛПК), якi падрыхтава пастанне Беларусi i Лiтве i фармальна бы падначалены ЦНК. У ЛПК уваходзiлi Л. Звяждоск, Я. Козел-Паклескi, З. Чаховiч, К.Калiноскi i iнш. У пачатку 60-х гадоў былi створаны мясцовыя рэвалюцыйныя арганiзацыi: гродзенская, мiнская, навагрудская i iнш.
"Левую" частку пастанца у Беларусi значальва Кастусь Калiноскi (1838-1864). . У час вучобы у Пецярбургскім універсітэце зяляся актыным членам тайнага гуртка З. Серакоскага. Разам з В. Урублескiм i Ф. Ражанскiм К. Калiноскi 1862 -1863 гг. выдава на беларускай мове газету "Мужыцкая прада" (усяго выйшла 7 нумаро). Газета растлумачвала сялянам прыгоннiцкi характар адмены прыгоннага права, заклiкала iх не верыць цару i разам "з мужыкамi з-пад Варшавы .. I сёй Расii" са зброяй у руках iсцi здабываць "сапрадную волю i зямлю". Разам з тым газета заклiкала сялян вярнуцца грэка-каталiцкую (унiяцкую) веру, якая была скасавана на Полацкiм царконым саборы лютым 1839 г. З кастрычнiка 1862 г. К.Калiноскi узначалi ЛПК. актына адстойва ён iнтарэсы Беларусi i Лiтвы перад кiранiцтвам ЦНК, мары аб стварэннi Беларуска-Лiтоскай рэспублiкi.
Пастанне пачалося студзенi 1863 г. у Варшаве, раней вызначанага тэрмiна, што было нечаканасцю для рэвалюцыянера Беларусi i Лiтвы. У спецыяльнай адозве ЦНК заклiка насельнiцтва Беларусi i Лiтвы далучыцца да руху. Пастанне па сваіх задачах стала, перш за сё, нацыянальна-вызваленчым. З яго разгортваннем Англiя, Францыя i Астрыя пачалi рыхтаваць дыпламатычную агрэсiю супраць Расii. Для папярэджання дыпламатычнага дэмарша гэтых дзяржа 12 красавiка 1863 г. былi выдадзены 2 царскiя манiфесты аб амнiстыi Польшчы, Беларусi i Лiтве. Праз некалькi дзен, 17 красавiка, расiйскаму раду былi ручаны ноты, у якiх прысутнiча заклiк змянiць палiтыку "польскiм пытаннi". да гэтага дэмаршу далучылiся Iспанiя, Партугалiя, Англiя, Швецыя, Нiдзерланды, Данiя, Турцыя i папа рымскi. 27 чэрвеня расiйскаму раду былi ручаны ноты больш рэзкай форме. Ва радавых колах Расii ноты расцэньвалiся як папярэднiкi новай вайны. З улiкам гэтага у раёне пастання пачалася канцэнтрацыя расiйскiх войска. Iх тут было сабрана значна больш, чым памеры самаго пастання. Аднак дапамога ерапейскiх дзяржа аказалася вельмi iлюзорнай.
1 лютага 1863 г. ЛПК звярнуся да насельнiцтва Беларусi i Лiтвы з заклiкам узняцца на зброеную барацьбу. У сваiм манiфесце ён прадублiрава праграмныя дакументы польскага кiранiцтва. Усе жыхары абвяшчылiся вольнымi i ранапранымi. Ва ласнасць сялян бязвыплатна перадавалi зямельныя надзелы, якiмi яны карысталiся. З памешчыкамi за страту зямлi разлiчвалася дзяржава. Беззямельныя сяляне надзялялiся 3 маргамi зямлi (2,1 га) пры умове, што яны прымуць удзел ва зброенай барацьбе. Рэкруцкая павiннасць замянялася 3-гадовай сеагульнай вайсковай павiннасцю, адналялася нiяцкая царква. Аднак гэтыя меры пастанцкага кiранiцтва не задаволiлi большасць сялянства.
Першыя пастанцкiя атрады заходнiх паветах Беларусi зявiлiся канцы студзеня 1863 г. з Царства Польскага. Некаторыя камандзiры, якiя iмкнулiся пашырыць пастанне на сход, спрабавалi прайсцi праз Гродзенскую i Мiнскую губернi. Самым буйным атрадам, якi паспяхова рухася на сход, было злучэнне Р. Рагiнскага. Мясцовыя фармiраванні пачалi стварацца сакавiку-красавiку. найбольш актына дзейнiчалі пастанцы на тэрыторыi Гродзенскай i Вiленскай губерня. У раёне Белавежскай пушчы пастанцкi атрад ствары В. Урублескi, якi ста ваенным начальнiкам Гродзенскай губернi. У Кобрынскiм павеце зня узброеную барацьбу Р. Трагут будучы дыктатар пастанца у Польшчы. У Навагрудскiм павеце дзейнiча атрад У. Борзабагатага, на мiншчыне А. Трусава i г.д. Аднак агульнага план?/p>