Развитие ландшафтной архитектуры Казахстана ХХ века 18. 00. 01 Теория и история архитектуры, реставрация и реконструкция историко-архитектурного наследия

Вид материалаАвтореферат
ХХ ғасырдағы Қазақстан ланшафт сәулетінің дамуы
Козбагарова нина жошевна
Подобный материал:
1   2   3

Тyйiн


Козбагарова Нина Жошевна


ХХ ғасырдағы Қазақстан ланшафт сәулетінің дамуы


18.00.01 – сәулет өнері теориясы мен тарихы, тарихи-сәулеттік мұраларды жаңарту және қалпына келтіру


Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстандағы ХХ ғасырдың ІІ жартысы мен ХХІ ғасырдың басындағы ланшафт сәулетінің динамикалық дамуы мәселелерінің аз зерттелуіне, қазіргі тенденцияны, функционалды мамандандыруды кеңейту бағыттары мен еліміздің ланшафт сәулеті нысандарының композициялық-көркемдік жағын жетілдіру жолдарын анықтау қажеттіліктеріне негізделген. Макро және мезожүйе деңгейінде табиғи ресурстардың территориядағы рекреационды потенциалы мен оның сәулет-ланшафтық талдау арнасына сәйкес жоба алды бағалау әдістерін жетілдіру өзекті мәселе болып қалады.

Зерттеу мақсаты: Қазақстандағы ланшафт сәулеті қалыптасуының тарихи шарттарын, қалалардың сәулет-ланшафт ұйымдастырудың тәжірибесін зерттеу және ланшафт сәулетінің жеке нысандарының қазіргі процесс дамуындағы саланың концептуалды негізіне әсерін анықтау, сонымен қатар республиканың ланшафт сәулетінің болашақтағы негізгі ұстанымдарын жетілдіру.

Кіріспеде қорғауға ұсынылып отырған тақырыптың өзектілігі, зерттеу әдістері, зерттеу пәні мен оның шегі, сонымен қатар ғылыми жаңалығы мен ережесі негізделеді.

Бірінші бөлімде Қазақстандағы ланшафт сәулеті нысандары қалыптасуының табиғи шарттарына, табиғи контекс ақпараттығы, халық шығармашылығындағы оның әсерінің көрінісіне сондай-ақ, аймақтың ерте заманнан ХХ ғасырдың басына дейінгі ланшафт сәулетінің бастауына талдау келтіріледі. Екінші бөлімде Қазақстанда ХХ ғасырдағы мәселелі ахуалдар, қосылған тенденциялар мен шығармашылықтың осы саласындағы дамудың негізгі кезеңдері анықталады. Аймақтағы ланшафт сәулеті нысандарының сәулет-жоспарлық шешімін тарихи талдау кескінімен қаралған шеңберде сөз болады. Үшінші бөлім елдегі бұл саланың қалыптасуына және болашақтағы дамуына аралық және тікелей әсер еткен ланшафт сәулет өнерінің тарихи әлемдік тәжірибе үлгісінің талдауларына арналған. Ланшафт сәулетінің теориялық негіздерінің дамуы адамның мәдениетті ланшафтқа қарым-қатынасының призма өтпесімен талдауы ұсынылған. Ланшафт сәулетінің әлемдік процесс дамуының қазіргі тенденциясына талдау берілген.

Төртінші бөлімде макро (Қазақстанның барлық территориясында) және мезодеңгейіндегі (Алматы қаласының шет аймақтарының шетіндегі территория) табиғи ресурстардың сандық және сапалық бағалау әдістерін жетілдіру жолдары қаралады. Философиялық негіздеме, ланшафт сәулетінің болашақтағы дамуының дүниетанымдық, құндылық аспектілері қарастырылды. Жасанды ланшафт классификациясы ұсынылды, олардың сәулеттік және семантикалық табиғаты қаралды. Ланшафт сәулетінің теориялық негіздері одорологияның жаңа ғылыми бағыты шеңберінде жасалынды. Бесінші бөлімде сапа мен деңгей халыққа арналған рекреационды ресурстармен қамтамасыз етілген қала шеті территориялары қала құрылымында жалпы қолданысқа ие көгалдандырылған территория қамтамасыздандыруы бойынша дефференциацияға шығатын Қазақстан қалаларының классификациялық топтары бойынша кепілдемелер жасалды. Ланшафт сәулеті нысандарының болашақ бейнелік және сәулет-жоспарлық шешімінің теориялық моделдері, құрылымдық элементтер: мақсат, міндет, ұстанымдар мен әдістер зерттелді. Қазақстандағы ланшафтық жобалау мен биопозитивті сәулеттің болашақтағы дамуының жаңа технологияларды пайдалануы сөз болды.

Зерттеу нәтижесі: тарихи шарттар, негізгі кезеңдер және Қазақстанның ланшафт сәулеті дамуының қазіргі тенденциясы анықталды. Қазақстандағы макро және мезодеңгейіндегі табиғи ресурстардың сандық және сапалық бағалау әдістерін жетілдіру жүзеге асырылды. Ланшафт сәулеті теориясының шеңберінде одорологияның теориялық аспектілері зерттелді.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы территорияның сәулет-ланшафтық талдау әдістерін жетілдіру кепілдемелерін жасауда ланшафтық жобалау тұтастай және Қазақстан шарттарына арналған жекелей, білім беру үрдісінде «Ланшафт сәулетін» мамандандыруға пайдалануға арналған практикалық негізден тұрады. Зерттеу нәтижесі жобалау практикасында:

  • «Ланшафт сәулетінің» жұмыс бағдарламасын жасауда;
  • Атырау, Балқаш, Жезқазған, Қостанай, Лисаковск, Павлодар, Түркістан және т.б. қалалардың бас жоспарларын түзету шеңберінде «Территорияны сәулет-ланшафтық ұйымдастыру», «Территорияның табиғи кешен жүйесі» бөлімдерін авторлық орындау барысында;
  • «Тарихи-қалақұрылыстық жоспарының жасалуы» жобалық жұмысының, «Алматы қаласы шет аймақтарының бас жоспарының жасалуы» жұмысындағы «Территорияның сәулет-ланшафтық талдауы» бөлімшесінің орындалуы барысында енгізілді.

Зерттеудің маңыздылығы. Зерттеу жұмысының барысында ланшафт сәулетінің теориясын тереңдету және Қазақстанның ланшафтық сәулет өнері тарихындағы олқылықтар қатарын жою әдістерінің жаңа ғылыми нәтижелеріне қол жеткізілді.


Summary


Nina Zhoshevna Kozbagarova


On author’s abstract of the dissertation on theme “The development of landscape Architecture in Kazakhstan in the XXth century” for the competition of scientific degree of the doctor of architecture, specialty 18.00.01 - Theory and history of architecture, restoration and reconstruction of historical and architectural heritage.


The topicality of research subject was caused by small level of study the problem and dynamical development of landscape architecture in the second half of the ХХth and at the beginning of the ХХIst century in Kazakhstan. It was necessary to reveal modern tendencies, direct the extension of functional specialization and improve the ways of compositional and artistic sides of the of landscape architecture objects in the country. At macro- and mezosystem level it is an actual question of perfection of pre-design estimation techniques of natural resources accordingly in the tideway of recreational potential of territories and its architectural and landscape analysis.

The purpose of the dissertation: to identify the historical preconditions of landscape architecture formation in Kazakhstan, study the practice of landscape architecture in the organization of cities and individual objects of landscape architecture with the identification of influence on the process of evolution of conceptual industrial foundations and develop basic principles of landscape architecture for future.

Topicality, methods of work, subject of the research and its bounds and scientific innovation and the positions for the defense were substantiated in the introduction. The analysis of natural objects of landscape architecture in Kazakhstan, the information value of natural context, its reflecting perception in folk art and the analysis of landscape architecture origins in the region since ancient times to the early 20th century were given in the first part. Problematic situations, current tendencies and main stages of development of this field of art in the 20th century in Kazakhstan were revealed in the second part. The part was concluded by the analysis of architectural and planning solution of landscape architecture objects in the region in the context of considerated historical section. The third part is devoted to the analysis of the historical examples of the world experience of landscape architecture, which indirectly and directly influenced on the establishment and further development of the industry in the country. The analysis of evolution of the theoretical bases of landscape architecture through the prism of man’s relationship to the cultural landscape was presented in the part. The analysis of contemporary tendencies in the world of landscape architecture was given here. The ways of improving methods of quantitative and qualitative assessments of natural resources at macro (the territory of Kazakhstan) and mezo-levels (the area within the boundaries of natural zone in Almaty) were discussed in the fourth part. The philosophical grounds, ideological, value aspects in the further development of landscape architecture were taken into account in the party. The classification of artificial landscapes and their architectural and semantic nature were shown. The theoretical bases of landscape architecture in the context of new scientific field odorology were elaborated in the part. The recommendations for the classification groups of cities in Kazakhstan, where the quality and level of providing by available for public recreational resources of suburban areas with the access to differentiated recommendations for landscaped common areas in the structure of the cities were elaborated in the fifth part. The theoretical models of prospective figurative and architectural and planning solutions of landscape architecture objects, involving the following structural elements such as purposes, objectives, principles and methods were elaborated in the part. The questions of new technologies using in landscape design and the prospects of bio-positive architecture development in Kazakhstan.

Results of the research: revealed historical preconditions and main periods and modern tendencies of landscape architecture development in Kazakhstan, made perfection of the methods of quantitative and qualitative assessments of natural resources on macro- and mezolevels on the example of Kazakhstan, developed theoretical aspects of odorology within the framework of landscape architecture theory and determined perspective directions of landscape architecture development in Kazakhstan.

The practical significance of the research is to develop recommendations for improving methods of architecture and landscape analysis of area, landscape design in general and particularly for the conditions in Kazakhstan and use practical bases in the educational process of specialization “Landscape Architecture”. Results of the research were introduced in design practice:

- At the development of working program “Landscape architecture”;

- At carrying out such sections by author as “Architectural and landscape organization of the territory”, “System of the territories of natural complex” within the framework of correction of general plan of Atyrau, Balkhash, Dzhezkazgan, Kostanay, Lisakovsk, Pavlodar, Turkestan and other cities;

- At carrying out design work “Development of historical and urban plan”, subsection “Architectural and landscape analysis of the territory” as a part of the work “Development of general plan of the residential suburb in Almaty”.

The significance of the research in general. During the research, new scientific results have been received. They helped to deepen the theory of landscape architecture and liquidate some blanks in the history of landscape architecture in Kazakhstan.


КОЗБАГАРОВА НИНА ЖОШЕВНА


Развитие ландшафтной архитектуры Казахстана ХХ века


18.00.01 – Теория и история архитектуры, реставрация и реконструкция историко-архитектурного наследия


Автореферат
диссертации на соискание ученой степени
доктора архитектуры



Подписано в печать 23.05.2010 г.

Бумага «Аmicus». Формат бумаги 60х84 1/16.

Гарнитура «Таймс». Печать – RISO.

Усл.печ.л. 2,5 Тираж 100 экз.

Заказ № 318 Обложка – Galeri Art Gloss.

__________________________________________________________

Отпечатано в типографии «Әрекет-Принт»

г. Алматы, 050036, 12 мкр., д. 16, кв.69

Тел. 221-84-55; 8-7013492100