Каляндар знамянальных І памятных дат на 2012 год”

Вид материалаДокументы

Содержание


У 2012 годзе спаўняецца
Гісторыка-археалагічнага музея
40 гадоў з пачатку выдання грамадска-палітычнага і навукова-папулярнага часопіса “РОДНАЯ ПРЫРОДА”
20 гадоў з пачатку выдання штомесячнага навукова-тэарэтычнага і інфармацыйна-метадычнага часопіса “АДУКАЦЫЯ І ВЫХАВАННЕ”
20 гадоў з пачатку выдання часопіса “ПАЧАТКОВАЯ ШКОЛА”
105 гадоў з дня нараджэння КАСТУСЯ (
Нацыянальнага музея гісторыі і культуры беларусі
Подобный материал:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12



ДАТЫ БЕЛАРУСКАГА І КРАЯЗНАЎЧАГА КАЛЕНДАРА


У 2012 годзе спаўняецца:


1150

гадоў з часу першага ўпамінання г. ПОЛАЦКА (Полотеск, Полотьск, Полтеск; 862)

1020

гадоў з часу заснавання БЕЛАРУСКАЙ ПРАВАСЛАЎНАЙ ЦАРКВЫ, аб’яднання праваслаўных епархій (992)

945

гадоў з часу першага ўпамінання г. МІНСКА (Меньск, Менеск) у “Аповесці мінулых гадоў” (1067)

915

гадоў з часу першага ўпамінання г. ПІНСКА (Пинеск, Пиньск) у летапісах (1097)

860

гадоў з пачатку будаўніцтва ў Полацку СПАСА-ЕЎФРАСІНЬЕЎСКАГА ХРАМА мясцовым дойлідам Іаанам (1152)

725

гадоў з часу першага ўпамінання г. КОБРЫНА ў Іпацьеўскім летапісе (пад 1287)

660

гадоў з дня нараджэння ЯГАЙЛЫ (прав. ЯКАЎ, катал. УЛАДЗІСЛАЎ; 1352(?) – 1434), вялікага князя ВКЛ, караля Польшчы, заснавальніка дынастыі Ягелонаў

590

гадоў з часу першага ўпамінання в. МОТАЛЬ (Іванаўскі р-н) у пісьмовых крыніцах (1422)

560

гадоў з часу першага ўпамінання г. ДРАГІЧЫНА (спачатку меў назву Давячоравічы) у пісьмовых крыніцах (1452)

535

гадоў з часу першага ўпамінання г. БЯРОЗЫ (спачатку вёска ў Слонімскім, затым Кобрынскім паветах, да 1940 г. Бяроза Картузская, Картуз-Бяроза) у пісьмовых крыніцах (1477)

525

гадоў з часу першага ўпамінання г. ПРУЖАНЫ (пачатковая назва Дабучын) у пісьмовых крыніцах (1487)

520

гадоў з дня нараджэння ЮРЫЯ АЛЕЛЬКАВІЧА (1492 – 1542), дзяржаўнага і ваеннага дзеяча ВКЛ

500

гадоў з дня нараджэння МІКАЛАЯ РАДЗІВІЛА (мянушка РУДЫ; 1512 – 1584), дзяржаўнага і ваеннага дзеяча ВКЛ

495

гадоў з пачатку ВЫДАВЕЦКАЙ ДЗЕЙНАСЦІ ФРАНЦЫСКА СКАРЫНЫ Ў ПРАЗЕ (1517; да 1519 г. выдадзена 23 кнігі Бібліі)

490

гадоў з часу стварэння Францыскам Скарынам ДРУКАРНІ Ў ВІЛЬНІ, першай на тэрыторыі Усходняй Еўропы, выдання “Малой падарожнай кнігі” (1522)

485

гадоў з дня нараджэння КАНСТАНЦІНА ВАСІЛЯ АСТРОЖСКАГА (1527, Тураў – 1608), палітычнага і культурнага дзеяча ВКЛ

475

гадоў з дня нараджэння ЯНА ГЕРАНІМАВІЧА ХАДКЕВІЧА (каля 1537 – 1579), дзяржаўнага дзеяча ВКЛ, палкаводца

460

гадоў з часу першага ўпамінання г.п. ЛАГІШЫНА (Пінскі р-н) у пісьмовых крыніцах (1552)

460

гадоў з часу першага ўпамінання г.п. РУЖАНЫ (Пружанскі р-н) ў пісьмовых крыніцах (1552)

450

гадоў з дня нараджэння ТАМАША МАКОЎСКАГА (1562 або 1575, Польшча – 1630), картографа, гравёра, друкара, мастака, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі, Літвы і Польшчы

435

гадоў з дня нараджэння МЯЛЕЦІЯ (МАКСІМА ГЕРАСІМАВІЧА) СМАТРЫЦКАГА (1577 – 1633), беларускага і ўкраінскага пісьменніка-палеміста, грамадскага і царкоўнага дзеяча, мысліцеля, вучонага

425

гадоў з пачатку будаўніцтва НЯСВІЖСКАГА КАСЦЁЛА БОЖАГА ЦЕЛА (ФАРНАГА КАСЦЁЛА), першага помніка архітэктуры барока на тэрыторыі Рэчы Паспалітай (1587 – 1593), які разам з Нясвіжскім палацава-паркавым ансамблем уключаны ў Сусветны спіс прыроднай і культурнай спадчыны ЮНЕСКА

425

гадоў з часу першага дакументальнага пацвярджэння існавання ЖЫРОВІЦКАГА СВЯТА-УСПЕНСКАГА МУЖЧЫНСКАГА МАНАСТЫРА (Слонімскі р-н; 1587)

415

гадоў з дня нараджэння АФАНАСІЯ ФІЛІПОВІЧА (каля 1597 – 1648), пісьменніка-публіцыста, грамадскага, палітычнага і царкоўнага дзеяча

370

гадоў з дня нараджэння ТЭАДОРА АБУХОВІЧА (1642 – 1707), пісьменніка-мемуарыста, дзяржаўнага дзеяча ВКЛ

250

гадоў з дня нараджэння ЯНА РУСТЭМА (1762 – 1835), жывапісца, рысавальшчыка, педагога

200

гадоў з часу напісання “ЭНЕІДЫ НАВЫВАРАТ”, ананімнай парадыйна-сатырычнай паэмы, аднаго з першых буйных твораў беларускай літаратуры новага часу (пасля 1812)

185

гадоў з дня нараджэння ВЛАДЫСЛАВА ЮЛЬЯНАВІЧА МАЛАХОЎСКАГА (1827 – 1900), аднаго з кіраўнікоў паўстання 1863 – 1864 гг. у Польшы, Літве і Беларусі

175

гадоў з дня нараджэння ІААНА КАРМЯНСКАГА (1837 або 1839, Добрушскі р-н – 1917), іераманаха, беларускага праваслаўнага святога

170

гадоў з часу заснавання ў Лагойскім замку братамі Канстанцінам і Яўстафіям Тышкевічамі першага ў Беларусі ГІСТОРЫКА-АРХЕАЛАГІЧНАГА МУЗЕЯ (1842)

170

гадоў з часу заснавання ў Брэсце КАДЭЦКАГА КОРПУСА (1842)

150

гадоў з часу выдання БЕЛАРУСКАГА БУКВАРА (выдадзены ў Варшаве А.У. Аскеркам; 1862)

150

гадоў з часу выдання нелегальнай рэвалюцыйна-дэмакратычнай, першай беларускамоўнай газеты “МУЖЫЦКАЯ ПРАЎДА” (Гродзеншчына; 1862)

145

гадоў з дня нараджэння МАКАРА ІВАНАВІЧА СПІРЫДЫ (1867, Ашмянскі р-н – 1950), народнага казачніка

140

гадоў з часу заснавання ПІНСКАГА РЭАЛЬНАГА ВУЧЫЛІШЧА – першага рэальнага вучылішча на Беларусі (1872)

135

гадоў з дня нараджэння АЛЯКСАНДРА АНДРЭЕВІЧА ДАНІЛЕВІЧА (1877 – 1949), педагога і публіцыста

130

гадоў з пачатку будаўніцтва ЧЫГУНКІ ПІНСК – ЖАБІНКА (1882)

120

гадоў з часу заснавання ў Пінску ЗАПАЛКАВАЙ ФАБРЫКІ “ПРАГРЭС – ВУЛКАН” (1892)

105

гадоў з часу стварэння ў Вільні выдавецтва “НАША НІВА” (1907)

90

гадоў з часу заснавання ў Брэсце прыватнай МУЖЧЫНСКАЙ ГІМНАЗІІ ЛЕВІЦКАГА (1922)

90

гадоў з часу заснавання ў г. Пружаны Палескага ваяводства ДЗЯРЖАЎНАЙ ГІМНАЗІІ ІМЯ А. МІЦКЕВІЧА (1922)

85

гадоў з пачатку выдання літаратурна-мастацкага часопіса “УЗВЫШША” (1927)

80

гадоў з часу заснавання ЦЭНТРАЛЬНАГА БАТАНІЧНАГА САДА НАН БЕЛАРУСІ, дзяржаўнай навуковай установы (Мінск; 1932)

80

гадоў з часу заснавання ў г. Пінску ТЫПАГРАФІІ (ДРУКАРНІ) уладальніка (гаспадара) Глаўбермана (1932)

75

гадоў з часу стварэння АНСАМБЛЯ БЕЛАРУСКАЙ НАРОДНАЙ ПЕСНІ І ТАНЦА БЕЛАРУСКАЙ ФІЛАРМОНІІ, першага на Беларусі прафесійнага калектыва народнай песні і танца (Мінск; 1937 – 1941)

75

гадоў з пачатку выдання “ЛЕТАПІСУ ГАЗЕТНЫХ АРТЫКУЛАЎ”, штомесячнага дзяржаўнага бібліяграфічнага паказальніка, органа Нацыянальнай кніжнай палаты Беларусі (Мінск; 1937)

70

гадоў з дня нараджэння МІКАЛАЯ АЛЯКСАНДРАВІЧА ЛАЎРОВІЧА (1942, в. Баярская), паэта

65

гадоў з дня нараджэння ІВАНА ІВАНАВІЧА КАЛЯНКОВІЧА (1947, Лунінецкі р-н – 1996), літаратуразнаўца

60

гадоў з часу выдання літаратурна-мастацкага і грамадска-палітычнага часопіса “НЁМАН” (1952)

50

гадоў з часу стварэння Брэсцкага народнага ансамбля танца “РАДАСЦЬ” гарадскога Дома культуры (1962)

40

гадоў з пачатку выдання “НОВАЙ ЛІТАРАТУРЫ ПА КУЛЬТУРЫ І МАСТАЦТВУ”, штомесячнага бібліяграфічнага паказальніка, органа Нацыянальнай кніжнай палаты Беларусі (Мінск; 1972)

30

гадоў з часу заснавання БАРАНАВІЦКАГА ДЗЯРЖАЎНАГА ЎНІВЕРСІТЭТА (да 2004 – Баранавіцкі дзяржаўны вышэйшы педагагічны каледж; 1982)





СТУДЗЕНЬ





40 гадоў з пачатку выдання грамадска-палітычнага і навукова-папулярнага часопіса “РОДНАЯ ПРЫРОДА” (Мінск; 1972)




20 гадоў з пачатку выдання штомесячнага навукова-тэарэтычнага і інфармацыйна-метадычнага часопіса “АДУКАЦЫЯ І ВЫХАВАННЕ” (Мінск; 1992)




20 гадоў з пачатку выдання часопіса “ПАЧАТКОВАЯ ШКОЛА”, навукова-метадычнага выдання (Мінск; 1992)

1

НОВЫ ГОД

1

ДЗЕНЬ БАНКАЎСКАГА І ФІНАНСАВАГА РАБОТНІКА (першая нядзеля студзеня)

1

545 гадоў з дня нараджэння ЖЫГІМОНТА I СТАРОГА (1467 – 1548), вялікага князя ВКЛ і караля польскага

1

80 гадоў з дня нараджэння ЯЎГЕНА ІВАНАВІЧА КАРШУКОВА (1932, Калінкавіцкі р-н), пісьменніка, перакладчыка

1

65 гадоў з дня нараджэння ГЕОРГІЯ ВАСІЛЬЕВІЧА МАРЧУКА (1947, Давыд-Гарадок), празаіка, драматурга, кінасцэнарыста, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1996)

1

65 гадоў з дня нараджэння ЯЎГЕНА ІВАНАВІЧА ХВАЛЕЯ (1947, Стаўбцоўскі р-н), пісьменніка, крытыка, публіцыста

1

45 гадоў з часу заснавання выдавецтва “БЕЛАРУСКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ ІМЯ П. БРОЎКІ” (Мінск; 1967)

3

65 гадоў з дня нараджэння ВАСІЛЯ СЯМЁНАВІЧА ГІГЕВІЧА (1947, Барысаўскі р-н), пісьменніка, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1982)

4

60 гадоў з дня нараджэння ВАСІЛЯ ІВАНАВІЧА РАГАЎЦОВА (1952, г.п. Стрэшын), мовазнаўца, паэта, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя В. Хомчанкі (2008)

5

ДЗЕНЬ РАБОТНІКАЎ САЦЫЯЛЬНАЙ АБАРОНЫ

5

105 гадоў з дня нараджэння КАСТУСЯ (КАНСТАНЦІНА ЛЯВОНАВІЧА) ГУБАРЭВІЧА (1907, Чавускі р-н – 1987), драматурга, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1972), прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1968)

6

60 гадоў з дня нараджэння МІКАЛАЯ ДЗМІТРЫЕВІЧА АНТАНОЎСКАГА (1952, Пінскі р-н), пісьменніка

7

РАЖСТВО ХРЫСТОВАЕ (праваслаўнае Ражство)

9

115 гадоў з дня нараджэння ВАСІЛЯ АНТОНАВІЧА ШАШАЛЕВІЧА (1897, Краснапольскі р-н – 1941), драматурга, тэатральнага дзеяча

10

415 гадоў з дня нараджэння ПЯТРА СІМЯОНАВІЧА МАГІЛЫ (1597 – 1647), праваслаўнага царкоўнага і культурнага дзеяча Рэчы Паспалітай

10

210 гадоў з дня нараджэння ІГНАТА ЖАЛЯЗОЎСКАГА (1802 – 1872), рэлігійнага праваслаўнага дзеяча

10

70 гадоў з дня нараджэння АНАТОЛЯ МІХАЙЛАВІЧА ВАРАБ’ЁВА (1942, Баранавіцкі р-н), дзеяча самадзейнага мастацтва, балетмайстра, рэжысёра-пастаноўшчыка масавых відовішчаў, заслужанага работніка культуры Беларусі, народнага артыста Беларусі, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1978)

12

95 гадоў з дня нараджэння МІХАСЯ (МІХАІЛА ІВАНАВІЧА) КАЛАЧЫНСКАГА (1917, Крупкі – 1990), паэта, заслужанага работніка культуры Беларусі

14

70 гадоў з дня нараджэння ВЕРЫ ВЯРБЫ (ГЕРТРУДЫ ПЯТРОЎНЫ САКАЛОВАЙ; 1942, Талачынскі р-н), паэтэсы, перакладчыцы

15

85 гадоў з дня нараджэння ГАЛІНЫ АНУФРЫЕЎНЫ ВАСІЛЕЎСКАЙ (1927, Клічаў), пісьменніцы, публіцыста

16

75 гадоў з дня нараджэння ВІКТАРА ВАСІЛЬЕВІЧА ЛЮКЕВІЧА (1937, Пружанскі р-н), літаратуразнаўца, кандыдата філалагічных навук

17

280 гадоў з дня нараджэння СТАНІСЛАВА АЎГУСТА ПАНЯТОЎСКАГА (1732, Камянецкі р-н – 1798), апошняга караля Рэчы Паспалітай і вялікага князя літоўскага, асветніка, мецэната

17

85 гадоў з дня нараджэння МІКАЛАЯ ВАСІЛЬЕВІЧА ГОЙШЫКА (1927, Івацэвіцкі р-н – 1944), удзельніка партызанскага руху ў гады Вялікай Айчыннай вайны

18

115 гадоў з дня нараджэння АНТОНА ІВАНАВІЧА ЛАПАЦІНА (1897, Брэсцкі р-н – 1965), ваеннага дзеяча, генерал-лейтэнанта, удзельніка вызвалення Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, Героя Савецкага Саюза

20

120 гадоў з дня нараджэння РЫГОРА РАМАНАВІЧА ШЫРМЫ (1892, Пружанскі р-н – 1978), дырыжора, фалькларыста, грамадскага і музычнага дзеяча, публіцыста, Народнага артыста Беларусі (1949), Народнага артыста СССР (1955), Героя Сацыялістычнай працы (1977), лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1966, 1974), стваральніка Дзяржаўнай акадэмічнай харавой капэлы Беларусі

20

120 гадоў з дня нараджэння БРАНІСЛАВА АДАМАВІЧА ТАРАШКЕВІЧА (1892, Віленскі пав. – 1938), грамадскага і палітычнага дзеяча Беларусі, філолага, літаратара, акадэміка НАН Беларусі, аўтара першай “Беларускай граматыкі для школ” (1918)

21

105 гадоў з дня нараджэння МІКОЛЫ (МІКАЛАЯ ФЁДАРАВІЧА) САДКОВІЧА (1907, Аршанскі р-н – 1968), пісьменніка, кінарэжысёра, кінадраматурга, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі СССР (1951)

23

90 гадоў з дня нараджэння АРСЕНА ІВАНАВІЧА МАРОЗАВА (1922 – 1944), удзельніка вызвалення Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, Героя Савецкага Саюза (1945), іменем якога названа вуліца ў г. Кобрыне

25

100 гадоў з дня нараджэння АЛЬБІНАСА ПРАНАВІЧА ЖУКАЎСКАСА (1912 – 1987), літоўскага пісьменніка, перакладчыка твораў беларускай літаратуры, заслужанага дзеяча культуры Літвы, заслужанага работніка культуры Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Літвы (1976)

27

80 гадоў з дня нараджэння АЛЯКСАНДРА УЛАДЗІМІРАВІЧА РУЦКАГА (1932, Баранавіцкі р-н), вучонага ў галіне траўматалогіі і артапедыі, акадэміка НАН Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1992), кавалера ордэна Дружбы народаў (1981)

28

300 гадоў з дня нараджэння УДАЛЬРЫКА (УЛЬРЫКА) КРЫШТОФА РАДЗІВІЛА (1712, Дзятлава – 1770), дзяржаўнага дзеяча ВКЛ, генерал-лейтэнанта, польскага і беларускага паэта, гісторыка

29

ДЗЕНЬ БЕЛАРУСКАЙ НАВУКІ (апошняя нядзеля студзеня)

30

90 гадоў з часу заснавання ў Мінску ІНСТЫТУТА БЕЛАРУСКАЙ КУЛЬТУРЫ (ІНБЕЛКУЛЬТ), першай у Беларусі шматгаліновай навукова-даследчай установы, папярэдніка НАН Беларусі (1922 - 1928)

30

65 гадоў з дня нараджэння ВІКТАРА ТРАФІМАВІЧА РЭЧЫЦА (1947, Пружанскі р-н), паэта-сатырыка

31

120 гадоў з дня нараджэння АЛЕСЯ (АЛЯКСАНДРА КАНДРАТАВІЧА) ГУРЛО (1892, Капыль – 1938), паэта, перакладчыка

31

55 гадоў з часу заснавання НАЦЫЯНАЛЬНАГА МУЗЕЯ ГІСТОРЫІ І КУЛЬТУРЫ БЕЛАРУСІ (Мінск, 1957)

31

50 гадоў з дня нараджэння АЛЯКСАНДРА ВАЛЯНЦІНАВІЧА ДРАНЦА (1962, Столінскі р-н), скульптара, педагога, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (2002)





ЛЮТЫ



1

70 гадоў з дня нараджэння ЛАРЫСЫ ДЗМІТРЫЕЎНЫ ГЛАЗЫРЫНАЙ (1942, Брэст), вучонага ў галіне педагогікі, аўтара падручнікаў для пачатковай школы, вучэбна-метадычных дапаможнікаў для настаўнікаў пачатковых класаў і педагогаў дашкольных устаноў, акадэміка Міжнароднай акадэміі навук вышэйшай школы

4

125 гадоў з дня нараджэння ФАБІЯНА ГІЛЯРАВІЧА ШАНТЫРА (1887, Слуцк – 1920), пісьменніка, публіцыста, перакладчыка, грамадскага дзеяча