Эканамiчнае развiццё Рэспублiкi Беларусь у перыяд пераходу да новых эканамiчных адносiн i СЮмаццавання дзяржаСЮнаii
Информация - История
Другие материалы по предмету История
Эканамiчнае развiццё Рэспублiкi Беларусь у перыяд пераходу да новых эканамiчных адносiн i СЮмаццавання дзяржаСЮнаii
АсноСЮная мэта эканамiчнага развiцця на другую палову 80-х гг. гэта пераход да эфектыСЮнай эканомiкi.
Першы этап рэфармавання (1985-1987 гг.)
Пачатак Красавiцкi (1985 г.) пленум ЦК КПСС. Вызначаны задачы: неабходнаiь перабудовы гаспадарчага механiзму; паскарэнне сацыяльна-эканамiчнага развiцця краiны.
Паскарэнне павышэнне тэмпаСЮ эканамiчнага развiцця шляхам iнтэнсiфiкацыi вытворчаii на падставе навукова-тэхнiчнага прагрэсу, структурнай перабудовы эканомiкi, новых, эфектыСЮных формаСЮ арганiзацыi, кiравання i стымулявання працы. Эканамiчныя пераСЮтварэннi дапаСЮнялiся адноснай палiтычнай дэмакратызацыяй.
Запланавана:
- Фарсiраванае развiццё машынабудавання шляхам яго карэннай рэканструкцыi. На яго аснове правеii тэхнiчнае пераСЮзбраенне СЮсёй народнай гаспадаркi. На 1986-1990 гг. на машынабудаванне выдзялялася СЮдвая больш грошай (у 1990 г. 90% прадукцыi машынабудавання павiнна адпавядаць сусветнаму СЮзроСЮню).
- У 1,5-2 разы павялiчыць выкарыстанне новых тэхналогiй, у 2,3 раза павялiчыць выпуск вылiчальнай тэхнiкi, парк прамысловых робатаСЮ у 3 разы.
- На 1986-1990 гг. выдаткаваць значныя сродкi на павышэнне матэрыяльнага дабрабыту людзей i развiццё сацыяльнай сферы.
- Правеii перабудову эканамiчнага механiзму шляхам пашырэння правоСЮ прадпрыемстваСЮ, укаранення гаспадарчага разлiку, прымянення эканамiчных нарматываСЮ, развiцця iнiцыятывы, удасканальвання структуры кiравання, павышэння эфектыСЮнаii.
Усе мерапрыемствы планавалася правеii хуткiмi тэмпамi, за год-два. АсноСЮныя метады: СЮмацаванне адказнаii, працоСЮнай дыiыплiны, мабiлiзацыя скрытых рэсурсаСЮ, сродкаСЮ i iх пераразмеркаванне (адмiнiстрацыйныя).
Ход рэформы. Мерапрыемствы:
1) Увядзенне самафiнансавання СЮ выглядзе эксперыменту (з 1986 г.). У 1987 г. СЮ Беларусi 20% прамысловай прадукцыi выраблялася на прадпрыемствах з самафiнансаваннем. Сутнаiь пасля адлiчэнняСЮ часткi прыбытку згодна з устаноСЮленымi нарматывамi СЮ бюджэт i СЮ мiнiстэрства, большая частка прыбытку заставалася СЮ распараджэннi прадпрыемства. Але разумны i прагрэсiСЮны прынцып самафiнансавання без адпаведных змен у iншых сiстэмах кiравання гаспадаркай (вызначаныя зверху цэны, планы выпуску прадукцыi, забеспячэння сыравiнай i палiСЮна-энергетычнымi рэсурсамi) працаваць не мог.
2) Працягвала iснаваць старая схема эканамiчных рэгулятараСЮ (загады, штурмаСЮшчына, планы, палiтычныя кампанii СЮ эканомiцы). Засталася адмiнiстрацыйна-камандная сiстэма кiравання i бюракратычны апарат (18 млн. чалавек).
Да восенi 1986 г. зрухаСЮ не адбылося.
Прычыны:
- Запланаванае апераджэнне росту машынабудавання СЮ адносiнах да СЮсёй прамысловаii СЮ 1,7 раза патрабавала росту iнвестыцый, што выклiкала iнфляцыю.
- Значныя матэрыяльныя страты СЮ вынiку аварыi на ЧАЭС i землетрасенняСЮ у Арменii i Таджыкiстане (ад 16 да 20 млрд. руб. у цэнах 1986 г.).
- Рэзкае (у 2-3 разы) знiжэнне сусветных цэн на нафту i газ (у 1980 г. паступiла 22 млрд. долараСЮ, у 1986 г. каля 8 млрд.).
- Пераадоленне наступстваСЮ супрацьалкагольнай кампанii, што суправаджалася знiшчэннем вiнаграднiкаСЮ i разбурэннем адпаведных галiн вытворчаii, патрабавала мiльярды капiталаСЮкладанняСЮ. Страты бюджэту склалi больш 37 млрд. руб.
- НепаслядоСЮнаiь, нерашучаiь, палавiнчатаiь прымаемых мер: дзяржпрыёмкi, дзяржзаказу, барацьбы з непрацоСЮнымi даходамi i г.д.
- Рост сацыяльнай нестабiльнаii забастоСЮкi, супрацiСЮленне кансерватыСЮных сiл.
- НяСЮменне эканамiстаСЮ i гаспадарнiкаСЮ распрацаваць i СЮкаранiць нетрадыцыйныя падыходы СЮ эканамiчную палiтыку i сiстэму кiравання гаспадаркай краiны.
Другi этап рэфармавання (з чэрвеня 1987 г.)
Задача: радыкальная эканамiчная рэформа. Сутнаiь: Змянiць сiстэму планавання праз пераход да дзяржзаказу, спачатку абавязковага, а потым добраахвотнага (на частку магутнаiяСЮ прадпрыемства). Мэта павысiць самастойнаiь прадпрыемстваСЮ. Стымуляванне палiтыкi прадпрыемстваСЮ на самастойнаiь, самафiнансаванне, самакiраванне, самаакупнаiь. Увод у дзеянне дагаварных i самастойна вызначаных цэн. Увядзенне аптовага гандлю сродкамi вытворчаii.
Ход рэформы. Мерапрыемствы:
1) Стварэнне заканадаСЮчай базы. Прыняты законы i дакументы: "Аб дзяржаСЮным прадпрыемстве" (ВС СССР), "Аб карэннай перабудове кiравання эканомiкай" з 12 асобных дакументаСЮ (СМ СССР i ЦК КПСС). Мэты ажыццявiць пераход ад адмiнiстрацыйных да эканамiчных метадаСЮ кiравання.
2) Першы год павелiчэнне тэмпаСЮ эканамiчнага росту, паскарэнне дынамiкi прадукцыйнаii працы адначасова з крызiсам спажывецкага рынку i значным ростам рознiчных цэн.
3) Захаванне планавання. У 1988-1990 гг. не СЮдалося заменшыць дзяржаСЮны заказ, ён ахоплiваСЮ 90% вытворчаii.
4) Абмежаванне росту грашовай эмiсii, жорсткiя СЮмовы крэдытавання спалучалiся са шматмiльярднымi ссудамi i адтэрмiноСЮкай пагашэння раней узятых крэдытаСЮ.
5) Правал аптовага гандлю рэсурсамi i сродкамi вытворчаii. Захавалася размеркаванне па фондах i нарадах па фiксаваных цэнах.
6) З чэрвеня 1988 г. пераход на адносiны рэгiянальнага цi рэспублiканскага гаспадарчага разлiку. СуправаджаСЮся канфлiктамi памiж цэнтральнымi i мяiовымi СЮладамi (з сярэдзiны 1990 г.).
7) Перабудова ваенна-прамысловага комплексу i канверсiя.
Вынiкi рэформы i прычыны крызiс?/p>