Эканамiчнае развiцце БССР у 1960-1980-х гадах
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?цыце працоСЮных рэсурсаСЮ. Абсалютны сярэднегадавы прырост насельнiцтва працаздольнага СЮзросту СЮ 1971-1978 гг. быСЮ вышэйшым, чым у 1961-1970 гг. Прыкметна павысiСЮся СЮзровень адука-цыi i прафесiйнай падрыхтоСЮкi працоСЮных. Але СЮ сярэдзiне 70-х гг. была дасягнута высокая ступень уключэння СЮ гра-мадскую вытворчаiь працаздольнага насельнiцтва (звыш 90%), у вынiку чаго рэзка скарацiлiся дадатковыя крынiцы рабочай сiлы. Калi СЮлiчыць, што больш палавiны СЮсiх рабо-чых прамысловаii была занята ручной працай, то можна адзначыць, што дэфiцыт рабочай сiлы СЮ значнай ступенi быСЮ выклiканы штучна. Забеспячэнне тэмпаСЮ росту прадукцыi прамысловаii шляхам пабудовы новых прадпрыемстваСЮ прыводзiла да распыленаii капiтальных укладанняСЮ, у вынiку чаго з году СЮ год павялiчвалiся абёмы незавершанага будаСЮнiцтва. Улiчваючы СЮсе вышэйазначаныя недахопы, П.М. МашэраСЮ на XXVII зездзе КПБ (1976) падкрэслiСЮ, што "СЮ прамысловай, калгасна-саСЮгаснай i будаСЮнiчай вытвор-чаii мы яшчэ не можам гаварыць аб сапраСЮдным, паСЮсюд-ным пераходзе на рэйкi СЮсебаковай iнтэнсiфiкацыi". Бараць-ба за iнтэнсiфiкацыю грамадскай вытворчаii, карэннае па-ляпшэiше якасных параметраСЮ у эканомiцы вызначылiся як галоСЮная задача на 1976-1980 гг.
Пачынаецца пошук шляхоСЮ адмiнiстрацыйнага стымуля-вання развiцця эканомiкi, пошук новых эфектыСЮных паказчы-каСЮ i адзнак iх выканання. Так, 1 студзеня 1975 г. быСЮ уведзе-пы новы парадак ацэнкi работы прадпрыемства, згодна з якiм план па рэалiзацыi лiчыуся выкананым толькi тады, калi былi выкананы дагаворныя абавязкi перад заказчыкамi. Па-рушальнiкi дыiыплiны паставак пазбаСЮлялiся на 15-20 i больш працэнтаСЮ фонду матэрыяльнага заахвочвання.
У другой палове 1970-х гг. былi пабудаваны дзесяткi новых буйных прадпрымстваСЮ. У iх лiку Жлобiнская фабрыка штучна-га футра, Слонiмская камвольна-прадзiльная фабрыка, Гродзен-скае вытворчае прадзiльна-нiтачнае абяднанне. РЖшло далейшае СЮзмацненне канцэнтрацыi вытворчаii. У 1980 г. на Беларусi дзейнiчала каля 200 вытворчых i навукова-вытворчых абяднан-няСЮ, на долю якiх прыходзiлася звыш 50% усяго абёму рэалiза-ванай прадукцыi, тады як у 1975 г. iх было напалову менш.
Але разам з тым знiжаюцца асноСЮныя эканамiчныя паказ-чыкi. У 1982 г. сярэднегадавы прырост нацыянальнага дахо-ду паменшыСЮся да СЮзроСЮню - 3,4%. Характэрнай рысай гас-падарчага механiзму становiцца яго "затратнаiь". Пераваж-на бюджэтнае фiнансаванне капiталаСЮкладанняСЮ i строга фон-давае размеркаванне матэрыяльна-тэхнiчных сродкаСЮ пры-водзiла да таго, што любыя выдаткi не закраналi непасрэдна iнтарэсы вытворцаСЮ. Усе страты, звязаныя з прастоем тэхнiкi, наяСЮнаiю залiшняга i не СЮстаноСЮленага абсталявання, нера-цыянальным выкарыстаннем матэрыяльных, энергетычных рэсурсаСЮ, "даСЮгабудам", цярпела дзяржава.
Узмацненне дыiыплiны на вытворчаii i шэраг iншых мерапрыемстваСЮ дазволiлi СЮ 1983 г. крыху палепшыць стано-вiшча СЮ эканомiцы рэспублiкi.
Не СЮдалося СЮ 1981-1985 гг. у поСЮнай меры ажыццявiць i вызначаную сацыяльную праграму. Нарастанне эканамiчных цяжкаiяСЮ не магло не паСЮплываць на яе вырашэнне. Але СЮ вачах насельнiцтва суседнiх рэспублiк Беларусь у сярэдзiнс 80-х гг. заставалася СЮ лiку лепшых у сэнсе забяспечанаii харчовымi i прамысловымi таварамi.
Ужо СЮ канцы 60 - пачатку 70-х гг. камандна-адмiнiстра-цыйныя метады кiраСЮнiцтва зноСЮ пачалi СЮзмацняцца i СЮ сельскай гаспадарцы. На кастрьгчнiцкiм (1968 г.), лiпеньскiм (1970 г.) Плс-нумах ЦК КПСС была сфармулявана задача СЮзмацнiць кантроль за фiнансава-гаспадарчай дзейнаiю калгасаСЮ. У сакавi-ку 1971 г. было адноСЮлена, адмененае СЮ 1969 г. права райвы-канкамаСЮ разглядаць планы калгасаСЮ. Мяiовыя органы СЮла-ды абавязвалiся СЮстанавiць дакладны кантроль за размерка-ваннем прыбытку СЮ калгасах, за агшатай працы. У лiпенi 1970 г. запатрабавалi, каб кожны саСЮгас i калгас прадаСЮ дзяржаве звыш плана як мiнiмум 35% зерня за пяцiгоддзе i не менш 8-10% жывёлагадоСЮчай прадукцыi штогод. ЗноСЮ гаспадаркам навязвалася структура пасяСЮных плошчаСЮ, даводзiлiся заданнi адносна пагалоСЮя статка i яго прадукцыйнаii.
Хутка СЮзрастала колькаiь стратных гаспадарак. У пэСЮ-най ступенi гэта адбывалася СЮ вынiку iмклiвага росту цэн на сродкi вытворчаii (з 1965 па 1985 гг. у сярэднiм у 3,5 раза). Такi рост цэн далёка не супадаСЮ з ростам прадукцыйнаii сельскагаспадарчай тэхнiкi.
Паступова складвалася i неСЮспрымальнаiь самой калгасна-саСЮгаснай сiстэмы да колькi-небудзь радыкальных змен. Пачуц-цё гаспадара сярод вяскоСЮцаСЮ было канчатова згублена. Адчу-жэнне працаСЮнiка ад сродкаСЮ вытворчаii стала рэальнаiю. ПаскорыСЮся працэс мiграцыi з вёскi СЮ горад. 3 1970 па 1984 гг. вясковае насельнiцтва СЮ БССР паменшылася амаль у 1,5 раза.
АдмоСЮна адбiлася на забеспячэннi сельскагаспадарчай вытворчаii квалiфiкаванымi кадрамi масавых прафесiй "старэнне вёскi".
Недастатковая механiзацыя вытворчых працэсаСЮ i неда-хоп людскiх рэсурсаСЮ значна пагаршалi СЮмовы працы. Не-магчыма было забяспечыць нават вызначаныя згодна закону водпускi. Ненармаваны працоСЮны дзень, нiзкiя заробкi са-дзейнiчалi росту так званай "умоСЮнай мiграцыi" - калi пэСЮная катэгорыя, пераважна мужчынскага насельнiцтва, працягва-ла жыць у вёiы, а працавала СЮ раённых цэнтрах, у блiжэй-шых гарадах.
Разглядаючы пытанне аб стане сельскагаспадарчай выт-iюрчаii на пачатку 1980-х гг., неабходна адзначыць, што iрадыцыйна значную таварную частку бульбы, мяса, малака, яек, гароднiны складала прадукцыя асабiстых гаспадарак (у 1961-1965 гт. - каля 69% усёй прадукцыi жывёлагадоСЮлi, у 1976-1980 гг. - 30%).
ПэСЮныя ?/p>