Антычная каланізацыя Паўночнага Прычарнамор'я
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
сельскагаспадарчыя тэрыторыі, адводзілі месца для культавых і грамадскіх патрэб. Аднак часам каланізацыя мела стыхійны характар.
Антычныя дзяржавы Паўночнага Прычарнаморя
Асваенне грэцкімі перасяленцамі ўзбярэжжа Паўночнага адбывалася паступова, у цэлым у кірунку з захаду на ўсход.
в. до н.э. залогам было часам падставы большасці северопричерноморских дзяржаў. Кожнае з іх мела сваю гісторыю, але паколькі ўсе яны цесна ўзаемадзейнічалі з антычным светам, а таксама з варварскім асяроддзем, у іх развіцці прасочваецца шмат агульнага. Амаль тысячагадовая гісторыя гэтых дзяржаў дзеліцца на два вялікіх перыяду і некалькі этапаў.
Першы перыяд доўжыўся з другой паловы 7 і прыкладна да сярэдзіны 1 арт. да н.э.
Ён характарызаваўся цеснымі культурнымі і эканамічнымі Зв сувязямі як з мацерыковай Грэцыяй, так і з навакольнымі плямёнамі, што абумоўлена адноснай стабільнасцю агульнагістарычным развіцця. У матэрыяльнай і духоўнай жыцця каланістаў дамінавалі элінскіх традыцыі. Менавіта ў гэты час ствараецца Баспорське царства.
На архаічнай этапе першага перыяду (другая палова 7 - пачатак 5 да н.э.) на поўдні цяперашняй Украіны адбываецца станаўленне дзяржаў, пачынаюцца іх актыўныя кантакты з грэцкімі гарадамі Усходняга Прычарнаморя, у прыватнасці Ионии. Тыпова земляночное жылая забудова большасці северопричерноморских полісаў, хоць ужо ў 6 да н.э. найбуйнейшых з іх будуюцца храмы фармуюцца комплексы агоры (плошча, вакол якой размяшчаліся адміністрацыйныя, грамадскія будынкі, крамы, культавыя плошчы, алтары). Зараджаюцца рамёствы, промыслы, развіваецца гандаль, узнікае Манетнае справа. У гэты час пачынаюцца ў цэлым мірныя кантакты грэцкіх перасяленцаў з навакольнымі плямёнамі качэўнікаў.
На другім - класічным этапе першага перыяду (пачатак 5 - 2. Траціну 4 да н.э.) пачынаецца паступовы росквіт дзяржаў. У цяперашні час шырока распаўсюджваюцца кантакты з качэўнікамі і плямёнамі Лесастэпу. Асабліва цесныя сувязі з варварскім насельніцтвам павінен Баспор.
У канцы другой траціны 6 арт. ў развіцці антычных северопричерноморских дзяржаў назіраецца часовае крызіс. З гэтага моманту пачынаецца апошні этап элінскага перыяду - эліністычнай, які спачатку пазначаецца максімальным эканамічным развіццём, уздымам сельскай гаспадаркі, рамёстваў, гандлю, культуры ў цэлым.
Аднак ужо з другой паловы 3 да н.э. паступова наспявае крызіс.
Агрэсія скіфаў ў Заходнім Крыме, перамяшчэння варварскіх плямёнаў ў Ніжнім Побужье і Падняпроўе прыводзіць да заняпаду сельскай акругі антычных гарадоў.
Другі вялікі перыяд гісторыі антычных дзяржаў Паўночнага Прычарнаморя - рымскі (Сярэдзіна 1 ст. Да н.э. - 70 гады 4 арт.М. Э) - характарызуецца перш за уваходжаннем ціры, Ольвии, Херсонеса, у склад рымскай правінцыі - Ніжняй Мезіі. Гэты перыяд абазначаўся нестабільнасцю ваенна-палітычнай сітуацыі, вызначанай варваризации насельніцтва, натуралізацыі гаспадаркі, частковай пераарыентацыяй культурна-эканамічных сувязяў. Дзяржавы Паўночнага сталі для Рымскай імперыі своеасаблівым барерам перад націскам качавых плямёнаў на яе ўсходнія межы, якія праходзілі па Дунаі. Назіраецца некаторы эканамічны ўздым ціры, Херсонеса, Баспору, іх культура паступова нармалізуецца.
У другім перыядзе існавання антычных северопричерноморских гарадоў і іх акруга можна вылучыць тры асноўныя этапы.
Першы пачынаецца ў сярэдзіне 1 арт. да н.э., калі палітыка гэтых гарадоў паступова пераарыентуецца на Рым.
Другі этап ахоплівае час ад сярэдзіны 2 па сярэдзіну 3 арт. да н.э., калі ў Тыры, Ольвии, Херсонесе, Харакс размяшчаюцца пастаянныя атрады рымскіх войскаў, а самі гэтыя гарады падпарадкоўваюцца Ніжні Мезіі. У пэўнай палітычнай залежнасці ад Рыма знаходзіцца і Баспор. Ва ўмовах адноснай ваенна - палітычнай стабільнасці эканоміка северопричерноморских дзяржаў дасягае найвышэйшага развіцця.
Трэці - апошні этап - пачынаецца з 2 паловы 3 арт. н.э., калі з мэтай абароны межаў Рымскай імперыі ад гатовы, гарнізоны рымскіх войскаў былі выведзеныя з Паўночнага Прычарнаморя ў Подунавье. Нашэсця качэўнікаў, у прыватнасці гатовы, фактычна знішчылі сельскія акругі. Амаль усе антычныя дзяржавы канчаткова спынілі сваё існаванне ў 70-х гадах 4 арт. пад ударамі гунаў. Выжылі толькі Херсонес і Пантикапей, якія пасля ўвайшлі ў склад Візантыйскай імперыі.
Дзяржаўна-палітычны лад
Северопричерноморские полісы былі рабаўладальніцкія дэмакратычнымі ці арыстакратычнымі рэспублікамі, дзе рабы, жанчыны і замежнікі не мелі правоў грамадзянства. Вышэйшымі органамі заканадаўчай улады было народны сход ("народ") і савет. Народны сход, у якіх прымалі ўдзел усе паўнапраўныя грамадзяне, вырашалі пытанні знешняй палітыкі, абароны, грашовага звароту, забеспячэнне насельніцтва прадуктамі харчавання, прадастаўленне прывілеяў купцам. Выканаўчая ўлада складалася з розных калегій - магістратуру або асобных службовых асоб - магістратаў. Існавалі спецыяльныя калегіі, якія займаліся выключна фінансавымі ці ваеннымі справамі (калегія стратэгаў), гандлем (калегія аграномив), добраўпарадкавання (калегія астиномив) і іншыя. Дзейнічалі судовыя ўстановы, якія складаліся з некалькіх аддзелаў. У судаводстве прымалі ўдзел суддзі, сведкі, абвінаваўцы.
Са часам у дзяржаўна-палітычнага жыцця адбываліся змены. Так, полісы Боспора Киммерийского у 480 годзе да н.э. абядналіся пад уладай Археанактидов ў адзінае Боспорское царства, хоць і пас