Православие
Информация - История
Другие материалы по предмету История
?чньіх аўтараў: Гамера, Платона, Арыстоцеля. Паводле звестак, якія дайшлі да нас, Клімент быў вельмі працавітым аўтарам: ён напісаў шмат кніг, казанняў (пропаведзяў), пасланняў, тлумачэнняў. 3 усіх гэтых матэрыялаў да нашага часу дайшло толькі адно пасланне, напісанае Кліментам смаленскаму святару фаме. Гэта пасланне мае вялікую каштоўнасць, таму што яно сведчыдь пра накірунак думак Клімента і яго сучаснікаў. Мы бачым, што грамадства таго часу цікавілася навукова-рэлігійнымі пытаннямі Святога Пісання. Адны казалі, што разумець Біблію трэба так, як яна напісана, г. зн. літаральна, другія не задавальняліся такім тлумачэннем і даводзілі, што зразумець свяшчэнныя кнігі магчыма толькі з дапамогай свецкай навукі. Сам Клімент (з 1147 па 1154 г. зяўляўся мітрапалітам кіеўскім), як гэта бачна па накірунку яго думкі, прытрышгіваўся апопшяга пункту гледжання.
Кірыла Тураўскі другі прадстаўнік асветы XII ст. -паходзіў з сямi заможных гараджан. Вучылі яго грэкі. Потым ён стаў мавахам-пустэльнікам. Калі вызвалілася епіскапская кафедра ў Тураве, яго абралі епіскапам. Праваслаўная царква прылучыла Кірылу Тураўскага да ліку святьіх. Гэта быў не столькі кабінетны вучоны, колькі выдатны царкоўньі аратар. Імя яго сустракаем у агульных курсах рускай літаратуры старажытнага перыя-ду. Прамовы Кірылы ўяўляюць сабой узоры царкоўнага красамоўства тато часу. Яго казанні і павучаыні створаны на асновах ві.зантыйскай рыторыкі. Сучаснікі далі яму назву Златавуста (задоўга да Кірыльі жьіў выдатньі царкоўны аратар, адзін з айцоў усходняй (праваслаўнай) царквы Іаан (каля 350 - 407), якога за красамоўства назвалі Златавустам).
Прадслава-Ефрасіння, князёўна полацкая, таксама жыла ў XII ст. Яна была ўнучкай полацкага князя-чарадзея Усяслава. Як алавядаюць паданні, яна сваёй прыгажосцю і розумам стаяла вышэй за ўсіх сваіх сучасніц. Жаніхі прасілі рукі князёўны, .але яна адмаўлялася ісці замуж. Бацькі .хацелі аддаць яе замуж прымусам. Дазнаўшыся пра гэта, яна цішком пакінула родную сямю i ўцякла ў жаночы манастыр, на чале якога стаяла яе цётка. Бацькі прасілі яе вярнуцца дадому. Прадслава ж засталася ў манастьіры і праз некаторьі час прыняла пострыг. Яшчэ ў доме бацькоў Прадслава любіла ў час адпачынку чытаць кнігі, што ў тыя часы было рэдкаіг зявай у грамадстве. Прыняўшы манаства, яна стала працаваць над перапісваннем кніг. Вакол яе абядноўваліся шматлікія паслядоўнікі асветы і кніжнасці. Манастыр, у якім жыла i працавала Прадслава-Ефрасіння, паступова стаў буйным рэлігійньім і культурньім цэнтрам, адкуль кнігі разыходзіліся па ўсіх заходніх землях Русі. У сталым узросце Прадслава здзейсніла паломніцтва ў Палесціну і Іерусалім. Там яна і памерла ў 1173 г. Мошчы Ефрасінні Поладкай знаходзяцца цяпер у Спаса-Ефрасіннеўскім манастыры, пабудаваным ёю (часткова захаваўся да нашых дзён).
Шырокае развіццё на беларускіх землях атрымала прыкладное ма-стацтва. Нават звычайныя прадметы з дрэва, косці, гліны, металу ўпрыгожваліся разьбой, інкрустацыяй. Своеасаблівая ў гэтым сэнсе прыгажосць керамікі XI XIII стст. У ёй мы не знойдзем яскравасці маляўнічых спалучэнняў эмалі, пераліваў сонечнага спектра шкла. Яе прыгажосць выяўлялася ў строгасці і стрыманасці каляровых гучанняў, у шурпатасці, аксамітнасці груба зробленай фактуры.
Трохі іншы характар мелі прадметы, прызначаныя для феадаль-най арыстакратыі, заможных гараджан. Яны часта ўпрыгожваліся выявамі фалтастычных звяроў і птушак, выкананымі ў асаблівай малеры- "звярыным стылі". Любімымі сюжэтамі старажьітнарускага прьікладнога мастадтва былі геральдьічныя львы. Узорамі тонкай разьбы па каменю і косці зяўляюпда шахматныя фігуркі, знойдзеныя ў Гродне i Ваўкавыску.
Пра высокае мастацкае майстэрства тагачасных умельцаў гаворадь прадметы хрысціянскага культу. Сярод іх вылучаюцца найтанчэйшай мастацкай разьбой каменньія абразкі з шэрага шыферу, знойдзеньія ў час раскопак на гарадзішчы Мінска ў 1957 г. Адзін з гэтьіх абразкоу вьіяўляе ўшанаваных у старажытнасці святых у поўны рост з фігурай Хрыста ў верхняй частцы. Што да характарыстыкі выяўленьіх асоб, спосабу разьбы па каменю, вьіразу твараў, дык ва ўсіх выразна пра-яўляюцца асаблівасці народнага мастацтва з яго непасрэднай перада-чай навакольнага свету. Твары і аблічча святых у многім нагадваюць нам беларускіх сялян. Каштоўнасць абразкоў абумоўлена тым,. што ў дадзеным вьшадку мы маем своеасаблівае зліццё майстэрства стварэння абразоў, запазычанага з Візантыі і паўднёваславянскіх краін, з прьізвычаенасцю і вопытам апрацоўкі дрэва і каменя, якая спрадвеку існавала сярод народа і паходзіла ад перыяду першабытнага грамадства.
Для стварэння прадметаў хатняга побыту, зброі, прьілад працы і ўпрыгажэнняў выкарыстоўваліся розныя метады: жалеза, броыза, медзь, срэбра, золата. Тэхніка іх апрацоўкі ў XI - XIII стст. дасягнула вьісокага ўзроўню. У беларускіх гарадах былі распаўсюджаны амаль усе вядомыя ў Еўропе тэхнічныя спосабы апрацоўкі металаў: плаўка, ліццё, коўка, залачэнне дроту, гравіраванне, упрыгожванне металічных вырабаў эмаллю, чарненнем.
Помнікі прыкладнога мастацтва нешматлікія. Але і тое невялікае, што захавалася да нашага часу, сведчыць пра высокі ўзровень гэтага віду мастацтва ў нашых продкаў. Мы маем на ўвазе найперш крыж Ефрасішгі Полацкай, створаны мясцовьш майстрам Лазарам Богшам у 1161 г. Крыж выконваў ролю каўчэга для захавання хрысціянскіх рэліквій. Яго асновай зяўлялася кіпарысавае дрэва. Зверху і зн?/p>