Ампер - заснавальнік сучаснай электрадынамікі
Информация - Физика
Другие материалы по предмету Физика
Міністэрства адукацыі РБ
Брэсцкі Дзяржаўны універсітэт імя А.С. Пушкіна
Рэферат
А. Ампер - заснавальнік сучаснай электрадынамікі
Падрыхтаваў
студэнт 2 курса
групы ФІ-21
Пашкевіч Анатоль
Брэст 2009
Змест:
Пачатак навуковай дзейнасці навукоўца
Уяўленні пра сувязь паміж электрычнасцю і магнетызмам да Ампера
Электрадынаміка Ампера
Іншыя працы Ампера
Спіс літаратуры
Пачатак навуковай дзейнасці навукоўца
Андрэ-Мары Ампер нарадзіўся 20 студзеня 1775 года ў Ліёне ў сямі
Адукаванага камерсанта. Бацька яго неўзабаве перасяліўся з сямёй у маёнтак Палеме, размешчанае ў наваколлях Ліёна, і асабіста кіраваў выхаваннем сына. Ужо к 14 гадам Ампер прачытаў усе 20 тамоў знакамітай Энцыклапедыі Дзідро і дАламбера. Выяўляючы з дзяцінства вялікую схільнасць да матэматычных навук, Ампер к 18 гадам у дасканаласці вывучыў асноўныя працы Эйлера, Бярнулі і Лагранжа. Да таго часу ён добра валодаў латынню, грэчаскай і італьянскай мовамі. Іншымі словамі, Ампер атрымаў глыбокую і энцыклапедычную адукацыю.
У 1793 годзе ў Ліёне ўспыхнуў контррэвалюцыйны мяцеж. Бацька Ампера - жырандыст, які выконваў абавязкі суддзі пры мяцежніках, пасля прыгнечання мецяжу быў пакараны як саўдзельнік арыстакратаў. Маёмасць яго была канфіскавана. Тады юны Ампер пачаў сваю працоўную дзейнасць з прыватных урокаў.
У 1801 годзе ён заняў пасаду выкладчыка фізікі і хіміі цэнтральнай школы ў горадзе Бурзе. Тут ён напісаў першую навуковую працу, прысвечаную тэорыі верагоднасці Досвед матэматычнай тэорыі гульні. Гэта праца прыцягнула ўвагу дАламбера і Лапласа. І Ампер стаў выкладаць матэматыку і астраномію ў Ліёнскім ліцэі. У 1805 годзе Ампер быў прызначаны рэпетытарам па матэматыцы ў знакамітай Політэхнічнай школе ў Парыжы і з 1809 гаду заведаў кафедрай вышэйшай матэматыкі і механікі. У гэты перыяд Ампер публікуе шэраг матэматычных прац па тэорыі радо ў. У 1813 годзе яго абіраюць членам Інстытута (Парыжскай Акадэміі навук) на месца памёршага Лагранжа. Неўзабаве пасля абрання Ампер паклаў у Акадэмію сваё даследаванне пра прыламленне святла. Да гэтага ж часу адносіцца яго знакаміты Ліст да г. Бертолле, у якім Ампер сфармуляваў адкрыты ім незалежна ад Авагадра хімічны закон, які цяпер называецца законам Авагадра-Ампера.
У 1816 годзе Ампер апублікаваў сваю класіфікацыю хімічных элементаў - першую ў гісторыі хіміі сурёзную спробу размясціць хімічныя элементы па іх падабенстве паміж сабой.
Адкрыццё Эрстэдам у 1820 годзе дзеяння электрычнага току на магнітную стрэлку прыцягвае ўвага Ампера да зяў электрамагнетызму.
З 1820 па 1826 год Ампер апублікаваў шэраг тэарэтычных і эксперыментальных прац па электрадынаміцы і амаль штотыдзень выступаў з дакладамі да Акадэміі навук. У 1822 годзе ён выпусціў Зборнік назіранняў па электрамагнетызме, у 1823 году - Канспект тэорыі электрадынамічных зяў і, нарэшце, у 1826 годзе - знакамітую Тэорыю электрадынамічных зяў, выведзеных выключна з досведу. Ампер атрымлівае сусветную вядомасць як выдатны фізік.
Уяўленні пра сувязь паміж электрычнасцю і магнетызмам да Ампера
Ампер ўпершыню прапанаваў тэрмін электрадынаміка і адмовіўся ад паняцця электрамагнетызм, якое тады ўжо фігуравала ў тэрміналогіі фізікі. Ампер адкінуў паняцце электрамагнетызм, відаць таму, што лічыў, што зявы, якія адбываюцца пры ўзаемадзеянні токаў, не можа растлумачыць гіпотэза таго часу пра магнітную вадкасць. Ён лічыў, што пакуль гаворка ідзе толькі пра ўзаемадзеянні паміж токам і магнітам, тэрмін электрамагнітныя зявы быў цалкам дарэчы, бо апісваў адначасовую праяву электрычных і магнітных эфектаў, адкрытых Эрстэдам.
Але калі было ўстаноўленана ўзаемадзеянне паміж токамі, гонар адкрыцця якога належыць Амперу, тое стала ясна, што тут удзельнічаюць не магніты, а два ці некалькі электрычных токаў.
Паколькі зявы,- пісаў ён,- пра якія тут ідзе гаворка, могуць быць выкліканы толькі электрычнасцю, што рухаецца, я палічыў патрэбным абазначыць іх тэрмінам электрадынамічныя зявы.
Гісторыя электрычнасці і магнетызму багатая назіраннямі і фактамі, рознымі поглядамі і ўяўленнямі пра падабенства і адрозненне электрычнасці і магнетызму.
Упершыню ўласцівасці магнітнага жалязняку і бурштыну апісаў Фалес Мілецкі у шостым стагодзі да н.э., які сабраў значны матэрыял па гэтай тэме. Яго доследы былі чыста абстрактнымі, і нічым не пацверджанымі. Фалес даў малапераканальнае тлумачэнне ўласцівасцям магніта ці нацёртага бурштыну, прыпісваючы ім адушаўлёнасць. Праз стагоддзе пасля яго Эмпедокл тлумачыў прыцягненне жалеза магнітам зцячэннямі. Пазней падобнае ж тлумачэнне ў больш вызначанай форме было прадстаўлена ў кнізе Лукрэцыя Пра прыроду рэчаў. Выказванні пра магнітныя зявы меліся і ў працах Платона, дзе ён апісваў іх у паэтычнай форме.
Уяўленні пра істоту магнітных дзеянняў былі ў навукоўцаў бліжэйшага да нас часу - Дэкарта, Гюйгенса і Эйлера, прычым гэтыя ўяўленні ў некаторых адносінах не занадта адрозніваліся ад уяўленняў старажытных філосафаў.
З часоў антычнасці да эпохі Рэнесансу магнітныя зявы выкарыстоўваліся або як сродак забаўкі, або як карысная прылада для ўдасканалення навігацыі. Праўда, у Кітаі бусоль ужывалася для навігацыі яшчэ да нашай эры. У Еўропе яна ст