Дзяржава у палiтычнай сiстэме грамадства
Информация - Юриспруденция, право, государство
Другие материалы по предмету Юриспруденция, право, государство
ых умовах пры СЮдзеле СЮ палiтычным жыццi шырокiх слаёСЮ насельнiцтва партыi сталi адным з асноСЮных субектаСЮ палiтычнай сiстэмы i неабходным элементам дэмакратычнай дзяржавы. Згодна арт. 5 Канстытуцыi Рэспублiкi Беларусь тАЬПалiтычныя партыi, iншыя грамадскiя абяднаннi, дзейнiчаючы СЮ межах канстытуцыi i законаСЮ Рэспублiкi Беларусь, садзейнiчаюць выяСЮленню палiтычнай волi грамадзян, удзельнiчаюць у выбарахтАЭ.
Партыi актыСЮна СЮдзельнiчаюць у палiтычным жыццi СЮ розных формах. У першую чаргу гэта СЮдзел у выбарах прадстаСЮнiчых органаСЮ: выдзвiжэнне кандыдатаСЮ; прадвыбарчая агiтацыя; удзел у рабоце выбарчых камiсiй i г.д. Партыi могуць прымаць удзел у фармаваннi iншых органаСЮ, а таксама СЮ рэалiзацыi дзяржаСЮных рашэнняСЮ.
Дзяржава з дапамогай права можа СЮстанаСЮлiваць некаторыя правiлы СЮтварэння, функцыянавання i лiквiдацыi палiтычных партый; патрабаваннi да iдэялогii i праграмных палажэнняСЮ партый i iнш. Узаемаадносiны дзяржавы i палiтычных партый будуюцца на пэСЮных прынцыпах. Напрыклад, дзяржаве забараняецца фiнансаваць дзейнаiь палiтычных партый, якiя дамагаюцца палiтычных мэт. РЖснуюць пэСЮныя абмежаваннi адносна членства СЮ палiтычных партыях дзяржаСЮных службовых асоб. Напрыклад, заканадаСЮствам Рэспублiкi Беларусь забаронена быць членамi палiтычных партый суддзям, пракурорскiм работнiкам, супрацоСЮнiкам органаСЮ унутраных спраСЮ, Камiтэта дзяржаСЮнага кантролю, органаСЮ бяспекi, ваенаслужачым (арт. 36 Канстытуцыi).
Палiтычныя партыi СЮдзельнiчаюць у выбарах у прадстаСЮнiчыя органы дзяржавы з мэтай атрымаць як мага больш дэпутацкiх мандатаСЮ. Партыя, якая валодае большаiю мандатаСЮ зяСЮляецца кiруючай партыяй. Але не заСЮсёды кiруючая партыя зяСЮляецца сацыяльным лiдарам. Кiруючая партыя мае вялiкi СЮплыСЮ на дзяржаСЮную СЮладу, на знешнюю i СЮнутраную дзяржаСЮную палiтыку.
У дзяржаве, палiтычнай сiстэме грамадства можа iснаваць аднапартыйная або шматпартыйная сiстэма. Шматпартыйная сiстэма СЮ лiтаральным сэнсе азначае наяСЮнаiь некалькiх партый. Аднак сутнаiь шматпартыйнай сiстэмы не толькi СЮ гэтым. Шматпартыйная сiстэма гэта складаная, эфектыСЮна функцыянуючая сiстэма, у якой палiтычныя партыi знаходзяцца СЮ роСЮных прававых умовах, канкурыруюць памiж сабой за СЮплыСЮ на асноСЮныя слаi грамадства, гэта сiстэма, у якой забяспечваецца прынцып ратацыi партый ля СЮлады СЮ залежнаii ад волi выбаршчыкаСЮ.
Аднапартыйная сiстэма прадугледжвае манаполiю палiтычнай улады, iснаванне толькi адной партыi. Савецкае грамадства на працягу сямi дзесяцiгоддзяСЮ iснавала пад кiраСЮнiцтвам толькi адной партыi Камунiстычнай партыi Савецкага Саюзу (КПСС). Манапалiзацыя палiтычнай улады адной партыяй прыводзiць да катастрафiчных вынiкаСЮ: разбураецца цывiльнае грамадства, народ адстраняецца ад улады i г.д.
Цераз шматпартыйную сiстэму дасягаецца адкрытае выяСЮленне iнтарэсаСЮ, мэт, патрэб розных сацыяльна-палiтычных груп i СЮсяго грамадства. Шматпартыйнаiь гэта гарантыя супраць манаполii на СЮладу з боку якой-небудзь адной партыi.
4.Дзяржава i царква. Светская i тэакратычная дзяржава
Царква гэта рэлiгiйная арганiзацыя, якая СЮтвараецца для забеспячэння рэгулярных адносiн памiж членамi i падраздзяленнямi рэлiгiйнага абяднання, для падтрымання сувязяСЮ са свецкiмi арганiзацыямi. Са старажытнаii царква зяСЮляецца адным з асноСЮных субектаСЮ палiтычнай сiстэмы. У самых старажытных гарадах-дзяржавах iснавалi тры цэнтры кiравання i iдэялагiчнай работы: гарадская абшчына, палац i храм.
Дзяржава i царква СЮзаемадзейнiчаюць з момонту свайго СЮзнiкнення. Царква як арганiзацыя адыгрывае вялiкую ролю СЮ жыццi грамадства, у тым лiку i СЮ палтычнай сiстэме. Асаблiва СЮ тым выпадку, калi дзяржава зяСЮляецца тэакратычнай.
У залежнаii ад узаемаадносiн з царквою адрознiваюць дзяржаву свецкую, тэакратычную i клерыкальную. У свецкай дзяржаве царква аддзелена ад дзяржавы (напрыклад, Рэспублiка Беларусь, Расiйская Федэрацыя). Царква не выконвае палiтычных функцый i СЮ гэтым сэнсе не зяСЮляецца субектам палiтычнай сiстэмы. Аднак у некаторых дзяржавах дапускаецца прадстаСЮленне царквы СЮ дзяржаСЮных мерапрыемствах, праводзяцца сумесныя акцыi (напрыклад, ФРГ). Акрамя таго царква можа СЮздзейнiчаць на палiтыку праз рэлiгiйна арыентаваныя палiтычныя, прафсаюзныя, маладзёжныя, жаночыя i iнш. арганiзацыi.
Тэакратычная дзяржава зяСЮляецца супрацьлеглаiю свецкай, у ёй спалучаюцца дзве СЮлады дзяржаСЮная i царкоСЮная. Сёння такiя дзяржавы рэдкаiь. Напрыклад, да такiх дзяржаСЮ адносiцца Ватыкан.
Нешта сярэдняе памiж свецкай i тэакратычнай займае клерыкальная дзяржава. Яна не злiваецца з царквой, але царква праз розныя iнстытуты СЮздзейнiчае на дзяржаСЮную палiтыку. Да такiх дзяржаСЮ можна аднеii Вялiкабрытанiю, Данiю, Нарвегiю, Швецыю, РЖзраiль, многiя iсламскiя дзяржавы. ПрадстаСЮнiкi царквы (духавенства) могуць уваходзiць у парламент (палата лордаСЮ у Вялiкабрытанii). Царква можа займацца рэгiстрацыяй актаСЮ грамадзянскага стану, рэгуляваць шлюбна-сямейныя адносiны.
У цяперашнi час у аснову СЮзаемаадносiн беларускай дзяржавы i царквы пакладзены Канстытуцыя Рэспублiкi Беларусь (арт. 16, 31) i закон тАЬАб свабодзе веравызначэнняСЮ i рэлiгiйных арганiзацяхтАЭ. У прыватнаii СЮ арт. 16 Канстытуцыi замацавана: тАЬРэлiгii i веравызнаннi роСЮныя перад законам. Узаемаадносiны дзяржавы i рэлiгiйных арганiзацый рэгулюцца законам з улiкам iх уплыву на фармаванне духоСЮных, культурных i дзяржаСЮных традыцый беларускага народа. Забараняецца дзейнаiь рэлiгi?/p>